Geodynamika centralnej części Górnego Śląska w świetle badań GPS

• Autorzy: Jochymczyk K. , Zuberek W. M.

Warianty tytułu

EN

Displacements of the central part of the Upper Silesia Coal Basin measured by GPS method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania sejsmologiczne silnych wstrząsów, prowadzone na terenie GZW, wskazują na ich ścisły związek z budową geologiczną tego obszaru. Występujące na tym terenie deformacje powierzchni terenu są wynikiem prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej. Jednak na te deformacje mogą nakładać się wpływy naprężeń tektonicznych. Potwierdzeniem tej tezy może być wykonanie długoterminowych badań geodynamicznych. Interpretacja takich badań w rejonach prowadzenia intensywnej eksploatacji górniczej jest bardzo trudna ze względu na występowanie dużych przemieszczeń, wywołanych przez szkody górnicze. Z tego powodu badania geodynamiczne prowadzone techniką GPS w rejonach górniczych powinny zostać rozszerzone dodatkowo o szczegółowe badania geologiczne oraz sejsmologiczne. W pracy przedstawiono wstępne wyniki pomiarów GPS na 8 punktach położonych południkowo w północnej i centralnej części GZW, pomiędzy Świerklańcem oraz Mikołowem.

EN

The seismological study carried out in the area of the Upper Silesia Coal Basin shows the close connection between strong tremors and geological structure. In this region tectonic stresses can be intensified by other stresses which have occurred owing to mining exploitation. To obtain the most valuable information on this relation leading to its plausible interpretation, it seems to be purposeful and advisable to apply geodynamical investigation. However, such a kind of investigation belongs to a long-term one, and its interpretation is relatively difficult owing to the fact that the area is under the intensive mining exploitation resulting in large dislocation and mining damage. That is why the geodynamical investigation in such troublesome region, despite the use of a high-tech GPS method, should be additionally developed by making detailed geological inspection and seismological research. Moreover, a geological survey should be done with great accuracy in the region of mining activity because it plays a key role in a complex interpretation based on obtained data. In the paper preliminary results of GPS measurements taken from 8 survey points are presented. The survey points were located meridionally in the north and central part of the USCB between Świerklaniec town and Mikołów town.

Słowa kluczowe

PL

GPS; geodynamika; eksploatacja górnicza; przemieszczenia; neotektonika

EN

GPS; geodynamics; mining; exploitation; displacement; neotectonics

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 33, z. 1
• Strony: 253--261
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Jochymczyk K.

• Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geologii Stosowanej, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec

autor

Zuberek W. M.

• Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geologii Stosowanej, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec

Bibliografia

• [1] Badura J., Zuchiewicz W.: Młode ruchy tektoniczne i wstrząsy sejsmiczne — czy stanowią istotne zagrożenie dla mieszkańców Polski. Przegląd Geologiczny, 55, 2007
• [2] Bosy J., Kontny B., Cacoń S: The Earth crust surface movements in SW Poland from GPS and leveling data. Reports on Geodesy, 76, 2006
• [3] Cacoń S., Vyskocil P., Talich M., Bosy J., Kontny B.: Deformation of Polish Sudetes and Fore-Sudetic Block. Reports on Geodesy, No. 2(73), 2005
• [4] Czarnecka K: Problemy interpretacji badań współczesnych ruchów skorupy ziemskiej w Polsce. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Geodezja, z. 31, 1988
• [5] Czarnecki K, Mojzes M., Papco, J, Walo J.: First results of GPS measurements campaigns in Tatra Mountains. Reports on Geodesy, 64, 2003
• [6] Czarnecki K.: Badania geodynamiczne pienińskiego pasa skałkowego w rejonie Czorsztyna. Oficyna WydawniczaPolitechniki Warszawskiej, 2004
• [7] Dubiel R.: Variations of the Local Stress Field in the Vacinity of Klodnicki Fau1t. Publications of the Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences. M-24 (340), Warszawa, 2002
• [8] Góral W., Szewczyk J.: Zastosowanie technologii GPS w precyzyjnych pomiarach deformacji. UWND AGH 2004
• [9] Góral W., Banasik P., Maciaszek J., Szewczyk J.: Badawcza sieć geodynamiczna na obszarze wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, UWND AGH 2005
• [10] Kontny B., Bosy J., Borkowski A.: The Use of permanent and epoch GPS coordinate time series in geodynamic investigations of Sudeten area — proposal of a new approach. Acta Geodynamica et Geomaterialia, 3(143), 2006
• [11] Jarosiński M.: Współczesny reżim tektoniczny w Polsce na podstawie analizy testów szczelinowania hydraulicznego ścian otworów wiertniczych. Przegląd Geologiczny, 53, 2005
• [12] Wiejacz P.: An attempt to the determine tectonic stress patterns in Poland. Acta Geophysica Polonica, 3, 1994
• [13] Zuchiewicz W.: Neotectonics of Poland: a state-of-the-art review. Folia Quaternaria, 66, 1995
• [14] Zuchiewicz W., Badura J., Jarosiński M: Uwagi o neotektonice Polski: wybrane przykłady. PIG, 425, 2007