Kalcyty blokowe ze szczelin tektonicznych w piaskowcach płaszczowiny magurskiej (Karpaty Zewnętrzne) - wstępne wyniki badań

• Autorzy: Duś-Picheta A.

Warianty tytułu

EN

Blocky calcites from tectonic fractures hosted in sandstones of the Magura Nappe (Outer Carpathians) - preliminary results

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano żyły kalcytu blokowego wypełniające szczeliny ciosowe. Opróbowano piaskowce oraz żyły kalcytowe w strefie raczańskiej (Gruszowiec) oraz w strefie Siar (Ropica Górna 1, Ropica Górna 2) płaszczowiny magurskiej. Celem badań było określenie relacji pomiędzy kalcytem blokowym z żył i stopniem utwardzenia piaskowców otaczających. Badania petrograficzne płytek cienkich uzupełniono badaniami chemicznymi oraz obserwacjami w katodoluminescencji. Badane kalcyty blokowe charakteryzują się różnym stopniem żelazistości. Intensywność ich luminescencji pozytywnie koreluje się z zawartością Mn2+. Na podstawie wyników analizy kontaktów międzyziarnowych w piaskowcach oraz relacji żył do cementów i ziaren w piaskowcach stwierdzono, że żyły kalcytu blokowego powstawały na różnym etapie utwardzenia skał płaszczowiny magurskiej. Mikrostruktury oraz różny stopień żelazistości kalcytów blokowych mogą być użyte jako wskaźniki kierunku cementacji szczelin tektonicznych.

EN

Blocky calcite veins filling joints have been studied in sandstones. Calcite veins and host sandstones were sampled in Raca Unit (exposure Gruszowiec) and in Siary Unit (exposures Ropica Górna 1 and Ropica Górna 2). The aim of these studies was to define relationship between blocky calcite in veins and progress of sandstone induration. In the paper, petrographic study was supplemented by chemical analyses and cathodoluminescence observations. Studied blocky calcites show different Fe contents. Intensity of blocky calcite luminescence shows a good correlation with Mn2+ contents. Based on results of grain-contact analysis in sandstones and on relationship between veins and cement in sandstones as well as framework grains, it is concluded that blocky calcite veins were formed in rocks showing different stage of induration. Microstructures and differentiation in Fe contents in blocky calcite may be used as indicators of direction filling in tectonic fractures.

Słowa kluczowe

PL

żyły kalcytu blokowego; cementacja piaskowców; płaszczowina magurska

EN

blocky calcite veins; sandstone cementation; Magura Nappe

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 34, z. 3
• Strony: 561--571
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Duś-Picheta A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• Dewever B., Swennen R. & Cooreman M., 2006. Fluid flow in the Sicilian accretionary wedge: Primary geochemical signatures or recrystallization mask. Journal of Geochemical Exploration, 89, 83—86.
• Dunne W.M. & Hancock P.L., 1994. Paleostress analysis of small-scale brittle structures. W: Hancock P.L. (eds.), Continental deformation, Pergamon Press, 101—120.
• Durney D.W. & Ramsay J.G., 1973. Incremental strains measured by syntectonic crystal growths. W: De Jong KA. & Scholten R(eds), Gravity and tectonics, John Willey, 67-96.
• Fisher D. & Byrne T., 1990. The character and distribution of mineralized fractures in the Kodiak Formation, Alaska: Implications for fluid flow in an underthrust sequence. Journal of Geophysical Research, 95(B6), 9069-9080.
• Hurai V., Marko F., Tokarski A.K., Świerczewska A., Kotulova J. & Biron A., 2006. Fluid inclusion evidence for deep burial of the Tertiary accretionary wedge of the Carpathians. Terra Nova, 18, 440-446.
• Kopciowski R., 2007. Rozwój facjalny i paleogeografia podjednostki siar płaszczowiny magurskiej na południe od Gorlic. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 426, 91-114.
• Migaszewski Z. & Narkiewicz M., 1983. Identyfikacja pospolitych minerałów węglanowych przy użyciu wskaźników barwiących. Przegląd Geologiczny, 31, 4, 258-261.
• Oszczypko N., 2006. Late Jurassic-Miocene evolution of the Carpathian fold-and-thrust belt and its foredeep basin (Western Carpathians, Poland). Geological Quarterly, 50, 1, 169-194.
• Pettijohn F.J., Potter P.E. & Siever R., 1972. Sand and sandstone. Springer-Verlag, New York.
• Sikorska M., 2005. Badania katodoluminescencyjne minerałów. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1-64.
• Świerczewska A., Tokarski A. & Hurai V., 2000. Joints and mineral veins during structural evolution: case study from the Outer Carpathians (Poland). Geological Quarterly, 44, 3, 333-339.
• Świerczewska A., 2005. The interplay of the thermal and structural histories of the Magura nappe (Outer Carpathians) in Poland and Slovakia. Mineralogia Polonica, 36, 2, 91-132.
• Świerczewska A. & Tokarski A., 1998. Deformation bands and the history of folding in the Magura nappe, Western Outer Carpathians (Poland). Tectonophysics, 297, 1-4, 73-90.
• Świerczewska A., Tokarski A. & Hurai V., 2005. Mineral veins vs. structural development of the thrust-and-fold-belts: a case study from the Magura Nappe (Outer Carpathians, Poland). Polskie Towarzystwo Mineralogiczne. Prace Specjalne, 25, 381-386.
• Urai J.L., Williams P.F. & van Roermund H.L.M., 1991. Kinematics of crystal growth in syntectonic fibrous veins. Journal of Structural Geology, 13, 823-836.
• Wilson C.J.L., 1994. Crystal growth during a single-stage opening event and its implication for syntectonic veins. Journal of Structural Geology, 16, 1283-1296.
• Żytko K., Zając R., Gucik S., Ryłko W., Oszczypko N., Garlicka L, Nemcok J., Elias M., Mencik E. & Stranik Z., 1989. Map of the tectonic elements of the Western Outer Carpathians and their foreland. W: Poprawa D. & Nemcok J. (eds), Geological Atlas of the Western Outer Carpathians and their Foreland, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa/ GUDS Bratislava/ UUG Praha.