Dwuwymiarowe modelowania grawimetryczne w polskich Karpatach Zachodnich

• Autorzy: Bojdys G. , Grabowska T. , Medoń Z.

Warianty tytułu

EN

Two dimensional gravity modelling in Polish Western Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zastosowano nową metodykę interpretacji opartą na wyznaczeniu struktury ekwiwalentnej, której oddziaływanie grawitacyjne symuluje składową regionalną obserwowanego pola anomalii. Wprowadzenie struktury ekwiwalentnej ułatwiło interpretację ilościową anomalii grawimetrycznych prowadzoną metodą modelowania 2D. Gęstościowe modele osadowego kompleksu skorupy i prekambryjskiego podłoża przedstawiono wzdłuż dwóch profili przecinających polskie Karpaty Zewnętrzne. W konstrukcji modeli wykorzystano dane geologiczne (wiercenia, mapy geologiczne, przekroje) i wyniki głębokich badań sejsmicznych oraz badań magnetotellurycznych. Obliczenie efektów grawitacyjnych pozwoliło na określenie udziału pokrywy osadowej, podłoża i kompleksu krystalicznego skorupy w tworzeniu pola anomalii. Odpowiadające modelom efekty grawitacyjne zestawione zostały z obserwowanymi anomaliami siły ciężkości. Wyniki grawimetrycznego modelowania 2D potwierdziły związek grawimetrycznego niżu karpackiego z głęboką strukturą skorupy i wskazały na podrzędną rolę osadów w kreowaniu pola anomalii siły ciężkości w polskich Karpatach Zachodnich.

EN

New interpretation methodology has been applied based on determination of the equivalent structure, the gravity impact of which simulates the regional component of the anomaly field observed. Use of the equivalent structure has facilitated quantitative interpretation of gravity anomalies with the 2D modelling method. Density models of the sedimentary crust complex and the Precambrian substratum have been presented along two profiles intersecting the Polish Outer Carpathians. Geological data have been used for model construction (drillings, geological maps, sections) and results of deep seismic surveys and magnetotelluric surveys. Calculation of gravity effects has allowed to determine the contribution of sedimentary cover, substratum and crystalline complex of the crust in formation of the anomaly field. Gravity effects corresponding to the models have been presented with observed gravity force anomalies. Results of 2D gravity modelling have confirmed relationship of the gravity Carpathian low and the deep structure of the crust and indicated subordinate role of sediments in creating of the gravity anomaly field in the Polish Western Carpathians.

Słowa kluczowe

PL

Karpaty zewnętrzne; anomalia grawimetryczna; interpretacja ilościowa; modelowanie grawimetryczne 2D; struktura ekwiwalentna

EN

Outer Carpathians; gravity anomalies; quantitative interpretation; 2D gravity modelling; equivalent structure

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 34, z. 2
• Strony: 147--170
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bojdys G.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Grabowska T.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Medoń Z.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Adamczak T. & Pepel A., 2003. Charakterystyka parametrów fizycznych fliszu i podłoża w obszarze Karpat. Geologia (kwartalnik AGH), 29, 3-4, 233—251.
• Bała M. & Cichy A., 2003. Estymacja prędkości fal podłużnych i poprzecznych przy wykorzystaniu modeli teoretycznych oraz danych geofizyki wiertniczej. Przegląd Geologiczny, 51, 12, 1058--1063.
• Bała M. & Witek K., 2007. Model prędkościowy fal P i S oraz gęstości objętościowych dla wybranych otworów w rejonie Karpat Zachodnich. Geologia (kwartalnik AGH), 33, 4/1, 59—80.
• Bojdys G., 2006. Program komputerowy „interg2d" do interaktywnego 2D modelowania grawimetrycznego. Archiwum Katedry Geofizyki AGH.
• Bojdys G. & Lemberger M., 1986a. Three-dimensional gravity modeling of Earth's crust and upper mantle in the Polish Carpathians. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 56, 349--373
• Bojdys G. & Lemberger M., 1986b. Modelowania grawimetryczne jako metoda badania budowy litosfery na przykładzie Karpat. Zeszyty Naukowe AGH, Geologia, 33, 106.
• Cieszkowski M., Golonka J., Waśkowska-Oliwa A. & Chrustek M., 2006. Budowa geologiczna rejonu Sucha Beskidzka — Świnna Poręba (polskie Karpaty fliszowe). Geologia (kwartalnik AGH), 32, 2, 155-201.
• Dąbrowski A., 1974. Przyczyny geologiczne anomalii siły ciężkości na obszarze Polski w świetle analizy ciężaru objętościowego. Prace Instytutu Geologicznego, 33, 4.
• Fajklewicz Z., 1963. Geneza anomalii siły ciężkości z rejonu środkowej części przedgórza Karpat. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 33, 4.
• Golonka J., 2007. Tektonika polskich Karpat fliszowych pomiędzy Bielskiem Białą a Nowym Targiem. Geologia (kwartalnik AGH), 33, 4/1, 29-38.
• Grabowska T., Bojdys G., Lemberger M. & Medoń Z., 2007. Geofizyczno-geologiczna interpretacja anomalii grawimetrycznych i magnetycznych w polskich Karpatach Zachodnich. Geologia (kwartalnik AGH), 33, 4/1, 103-126.
• Jarzyna J., 2007. Analiza gęstości i porowatości z badań laboratoryjnych oraz wyników pomiarów otworowych i obliczeń w programie Estymacja w wybranych otworach w Karpatach Zachodnich. Geologia (kwartalnik AGH), 33, 4/1, 39-58.
• Królikowski Cz. & Młynarski S., 2003. Struktura głębokiego podłoża Karpat w oparciu o kompleksową interpretację danych geofizycznych. Geologia (kwartalnik AGH), 29, 3-4, 197-218.
• Królikowski Cz., 2005. Rozkłady gęstości wzdłuż profilu sejsmicznego CEL 01. Archiwum PIG, Warszawa (manuskrypt).
• Poprawa D. & Nemcok J., 1989. Geological Atlas of the Western Outer Carpathians and Their Foreland. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Stefaniuk M., Klityński W., Jarzyna J. & Golonka J., 2007. Struktura nasunięcia karpackiego i jego podłoża w polskich Karpatach Zachodnich w świetle reinterpretacji wybranych regionalnych profili magnetotellurycznych. Geologia (kwartalnik AGH), 33, 4/l, 143-166.
• Środa P., Czuba W., Grad M., Guterch A., Tokarski A.K., Janik T., Rauch M., Keller G.R., Hegedus E., Vozar J. & CELEBRATION 2000 Working Group, 2006: Crustal and upper mantle structure of the Western Carpathians from CELEBRATION 2000 profiles CEL O1 and CEL 04: seismic models and geological implications. Geophysical Journal International, 167, 2, 737-760(24).
• Winiarska M., 1983. Uwagi do budowy geologicznej Zapadliska Przedkarpackiego w rejonie Bochni w świetle interpretacji badań grawimetrycznych. Nafta, 5, 121-130.