Górnojurajsko-dolnokredowe skały macierzyste w zachodniej części Karpat fliszowych

• Autorzy: Golonka J. , Matyasik I. , Skupien P. , Więcław D. , Waśkowska-Oliwa A. , Krobicki M. , Strzeboński P. , Vasicek Z.

Warianty tytułu

EN

Upper Jurassic--Lower Cretaceous source rocks in the western part of the Flysch Carpathians

• Konferencja: JURASSICA VII : Żywiec/Stramberk, 27--29.09.2008 : artykuły wprowadzające i objaśnienia do wycieczki terenowej. --- Na k. tyt. dod.: Utwory przełomu jury i kredy w zachodnich Karpatach fliszowych polsko-czeskiego pogranicza
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem rozważań przedstawionego artykułu jest analiza możliwości odnalezienia górnojurajsko-dolnokredowych skał macierzystych w zachodniej części Karpat fliszowych, na terenie Polski i Republiki Czeskiej. Górnojurajskie margle mikułowskie stanowią skały macierzyste światowej klasy. Te bogate w substancję organiczną skały z TOC 0.2-10% zasilały ropy naftowe w basenie wiedeńskim i pod nasunięciem karpackim w Czechach i Austrii. Podobne skały macierzyste prawdopodobnie występują w głębokich strefach pod nasunięciem w Polsce. Utwory formacji wędryńskiej i grodziskiej nie zawierają większych ilości węgla organicznego. Większą zawartość TOC stwierdzono natomiast w formacji wierzowskiej i najwyższej części formacji grodziskiej. Utwory te reprezentują globalne anoksyczne wydarzenie oceaniczne OAE 1b. Utwory formacji wierzowskiej mogą stanowić potencjalne skały macierzyste dla systemów obejmujących różnego wieku skały zbiornikowe Karpat zewnętrznych.

EN

The analysis of possibility to find Upper Jurassic--Lower Cretaceous source rocks in the western part of Flysch Carpathians in Poland and Czech Republic was the subject of present paper. The Upper Jurassic organic-rich Mikulov marls represent world-class source rocks. These 1400 m thick organic-rich rocks with TOC value 0.2-10% sourced oils in the Vienna Basin and Carpathian subthrust in Czech Republic and Austria. The similar source rocks perhaps exist in the deeper subthrust areas in Poland. The Vendryne Formation rocks do not contain significant amount of organic carbon. The increased TOC was encountered within the Verovice Formation and uppermost part of Hradiste Formatio. These rocks represent global anoxic event OAE 1b. Verovice Formation contains potential source rocks for the Outer Carpathians systems with reservoirs various in age.

Słowa kluczowe

PL

Karpaty zewnętrzne; baseny sedymentacyjne; górna jura; kreda dolna; węglowodory; skały macierzyste

EN

Outer Carpathians; sedimentary basins; Upper Jurassic; Lower Cretaceous; hydrocarbons; source rocks

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 34, z. 3/1
• Strony: 73--81
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys.

Twórcy

autor

Golonka J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Matyasik I.

• Instytut Nafty i Gazu; ul. Lubicz 25a, 31-503 Kraków

autor

Skupien P.

• VSB-Technical University, Institute of Geological Engineering, 17.listopadu, Ostrava-Poruba, Czech Republic

autor

Więcław D.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Waśkowska-Oliwa A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Krobicki M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Strzeboński P.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Vasicek Z.

• Academy of Sciences of the Czech Republic, Institute of Geonics; Studentska 1768, 70800 Ostrava-Poruba, Czech Republicz

Bibliografia

• Adamek J., 2005. The Jurassic floor of the Bohemian Massif in Moravia- geology and paleogeography. Bulletin of Geosciences, 80, 4, 291-305.
• Bralover T.J., Kelly D.C. & Lecke R.M., 2002. Biotic effect of abrupt Paleocene and Cretaceous climate events. W: Bralover T.J., Premoli-Silva Malone M. et al. (eds), Proceedings of the Ocean drilling Program, Initial Report, 198, 29-34.
• Francu J., Radke M., Schaefer R.G., Poelchau H.S., Caslavsky J. & Bohacek Z., 1996. Oil-oil and oil-source rock correlations in the northern Vienna basin and adjacent Carpathian Flysch zone (Czech and Slovak area). W: Wessely G. & Liebl W. (eds), Oil and gas in Alpidic thrustbelts and basins of Central and Eastern Europe, Geological Society of London, Special Publication, 5, 343-353.
• Golonka J., 2004. Plate tectonic evolution of the southern margin of Eurasia in the Mesozoic and Cenozoic. Tectonophysics, 381, 235-273.
• Golonka J., 2007. Phanerozoic Paleoenvironment and Paleolithofacies Maps. Mesozoic. Kwartalnik AGH Geologia, 33, 2, 211-264.
• Golonka J., Oszczypko N. & Ślączka A., 2000. Late Carboniferous - Neogene geodynamic evolution and palaeogeography of the circum-Carpathian region and adjacent areas. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 70, 107-136.
• Golonka J., Bocharova N.Y., Edrich M.E, Kiessling W., Krobicki M., Pauken R. & Wildhaber W., 2001. Przewidywana wartość skał macierzystych: Małopolska Prowincja Naftowa na tle prowincji światowych w późnej jurze—wczesnej kredzie. Przegląd Geologiczny, 49, 5, 408-411.
• Golonka J., Krobicki M., Oszczypko N., Ślączka A. & Słomka T., 2003. Geodynamic evolution and palaeogeography of the Polish Carpathians and adjacent areas during Neo- Cimmerian and preceding events (latest Triassic-earliest Cretaceous).W: McCann T. & Saintot A. (eds), Tracing Tectonic Deformation Using the Sedimentary Record, Geological Society of London, Special Publications, 208, 138-158.
• Golonka J., Aleksandrowski P., Aubrecht M., Chowaniec J., Chrustek M., Cieszkowski M., Florek R., Gawęda A., Jarosiński M., Kępińska B., Krobicki M., Lefeld J., Lewandowski M., Marko F., Michalik M., Oszczypko N., Picha F., Potfaj M., Słaby E., Ślączka A., Stefaniuk M., Uchman A. & Żelaźniewicz A., 2005. Orava Deep Drilling Project and the Post Paleogene tectonics of the Carpathians. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 75, 211-248.
• Golonka J., Gahagan L., Krobicki M., Marko F., Oszczypko N. & Ślączka A., 2006. Plate Tectonic Evolution and Paleogeography of the Circum-Carpathian Region.W: Golonka J. & Picha F. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources, American Association of Petroleum Geologists, Memoir, 84, 11-46.
• Golonka J., Krobicki M., Waśkowska-Oliwa A., Vasicek Z. & Skupien P., 2008a. Główne elementy paleogeograficzne Zachodnich Karpat zewnętrznych w późnej jurze i wczesnej kredzie. W: Krobicki M. (Ed.), Utwory przełomu jury i kredy w zachodnich Karpatach fliszowych polsko-czeskiego pogranicza, Jurassica VII, 27-29.09.2008 - Żywiec/ Stramberk. Kwartalnik AGH Geologia, 34, 3/1, 61-72.
• Golonka J., Vasicek Z., Skupien P., Waśkowska-Oliwa A., Krobicki M., Cieszkowski M., Ślączka A. & Słomka T., 2008b. Litostratygrafia osadów górnej jury i dolnej kredy zachodniej części Karpat zewnętrznych. W: Krobicki M. (Ed.), Utwory przełomu jury i kredy w zachodnich Karpatach fliszowych polsko-czeskiego pogranicza, Jurassica VII, 27-29.09.2008 - Żywiec/Stramberk. Kwartalnik AGH Geologia, 34, 3/1, 9-31.
• Kovac M., Nagymarosy A., Oszczypko N., Ślączka A., Csontos L., Marunteanu M., Matenco L. & Marton E. 1998. Palinspastic reconstruction of the Carpathian-Pannonian region during the Miocene. W: Rakus M. (Ed.), Geodynamic development of the Western Carpathians, Geological Survey of Slovak Republic, Bratislava, 189-217.
• Kratochvilova L., Dolejsova M, Skupien P. & Vasicek Z., 2003. Obsahy organiceskeho uhliku v nejvyssi casti hradist'skeho souvrsvi a ve verovickem souvrstvi (svrchni apt, vnejsi Zapadni Karpaty, Ceska republika). Sbornik vedeckych Praci Vysoke Skoly banske -TU; Rada hornicko-geologicka, Monografie, 8, 53-64.
• Krejci O., Francu J., Poelchau H.S., Muller P. & Stranik Z., 1996. Tectonic evolution and oil and gas generation at the border of the North European platform with the West Carpathians (Czech Republic). In: Wessely G. & Liebl W. (eds), Oil and gas in Alpidic thrust belts and basins of Central and Eastern Europe, European Association of Geoscientists and Engineers, Special Publication, 5, 177-186.
• Ladwein H.W., 1988. Organic geochemistry of Vienna basin: model for hydrocarbon generation in overthrust belts. American Association of Petroleum Geologists, Bulletin, 72, 586-599.
• Lexa V., Elecko M., Mello J., Polak M., Potfaj M. & Vozar J. (eds), 2000. Geological map of Western Carpathians and adjacent areas 1: 500000. Geological Survey of Slovak Republic, Bratislava.
• Olszewska B., Szydło A., Jugowiec-Nazarkiewicz M. & Nescieruk P., 2008. Zintegrowana biostratygrafia węglanowych osadów warstw cieszyńskich w polskich Karpatach Zachodnich. W: Krobicki M. (Ed.), Utwory przełomu jury i kredy w zachodnich Karpatach fliszowych polsko-czeskiego pogranicza, Jurassica VII, 27-29.09.2008 - Żywiec/Stramberk. Kwartalnik AGH Geologia, 34, 3/1, 33-59.
• Picha F.J. & Peters K.E., 1998. Biomarker oil-to-source rock correlation in the Western Carpathians and their foreland, Czech Republic. Petroleum Geoscience, 4, 289-302.
• Picha F.J., Stranik, Z. & Krejci O., 2006. Geology and hydrocarbon resources of the Outer Western Carpathians and their foreland, Czech Republic. In: Golonka J. & Picha F.J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources, American Association of Petroleum Geologists, Memoir, 84, 49-175.
• Skupien P., 2003a. Palynologie tithonu - spodniho hauterivu slezske jednotky na profilu Skalice (vnejsi Zapadni Karpaty, Ceska republika). Sbornik vedeckych Pracy Vysoke Skoly banske - TU, Rada hornicko-geologicka, Monografie, 8, 15-31.
• Skupien P., 2003b. Souhrn palynologickych vysledku z vyzkumu nizsi casti slezske jednotky (ceska cast Vnejsich Zapadnich Karpat). Sbornik vedeckych Pracy Vysoke Skoly banske - TU, Rada hornicko-geologicka, Monografie, 107-116.
• Skupien P., 2006. Obsahy organickeho uhliku a palynofacie spodni kridy slezske jednotky. Zpravy o geologickych vyzkumech v roce 2005, Praha, 45~8.
• Strzeboński P., Golonka J. & Waśkowska-Oliwa A., 2008. Środowisko sedymentacyjne formacji wierzowskiej (Morawy, Karpaty zewnętrzne). W: Haczewski G. (red.) Pierwszy Polski Kongres Geologiczny, Kraków 26-28 czerwca 2008, Abstrakty, Polskie Towarzystwo Geologiczne, Kraków, 115.
• Ślączka A., Kruglow S., Golonka J., Oszczypko N. & Popadyuk I., 2006. The General Geology of the Outer Carpathians, Poland, Slovakia, and Ukraine. W: Picha F. & Golonka J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources, American Association of Petroleum Geologists, Memoir, 84, 221-258.
• Waśkowska-Oliwa A., Golonka J. & Strzeboński P., 2007. Czarna kreda fliszu morawskiego. Geoturystyka, 1, 8, 29-36.