Ground uplift after the closure of water leaks in the Mina drift of the Wieliczka Salt Mine

• Autorzy: Maj A. , Kortas G. , Ulmaniec P.

Warianty tytułu

PL

Wypiętrzenia terenu po zamknięciu wycieku w poprzeczni Mina w Kopalni Soli Wieliczka

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

After putting the water leaks in the Wieliczka Salt Mine under control, upon construction of dams in 2007, the ground subsidence stopped. Presently, however, ground uplifts are observed on land surface. This paper presents geological, mining, and hydro-geological conditions occurring in the leak areas. Using the examples of previous subsidence, the authors have demonstrated the shaping of ground uplifts observed in levelling surveying by precise measurement methods. With a correction relating to the subsidence caused by working convergence that also occur in ground displacements, it was found that the maximum ground uplifts reached 63 mm, with the continuing trends in the years to come. It was established that the causes of uplifting included increase of pressure in suffosion caverns and the displacement effect, with irrigation of dried and drained formations during the flow of water into the salt mine.

PL

Po opanowanym wdarciu wód do Kopalni Soli Wieliczka przez zamknięcie wycieku w 2007 r. ustały obniżenia powierzchni i obecnie wykształcają się wypiętrzenia. W pracy przedstawiono warunki geologiczno-górnicze i hydrogeologiczne w strefie wycieku i na tle poprzednich obniżeń pokazano kształtowanie się wypiętrzeń terenu, obserwowane w pomiarach geodezyjnych niwelacją precyzyjną. Biorąc pod uwagę poprawkę na uczestniczące w przemieszczeniach terenu osiadania spowodowane wpływami kopalni, stwierdzono, że maksymalne wypiętrzenia osiągnęły 63 mm, a teren w następnych latach może się nadal wypiętrzać. Wskazano, że przyczyną wypiętrzeń jest zwiększenie ciśnienia w kawernach sufozyjnych oraz efekt wypornościowy i nawadnianie osuszonych i zdrenowanych utworów w trakcie spływu wód do kopalni.

Słowa kluczowe

EN

Wieliczka Salt Mine; subsidence trough; ground uplift

PL

kopalnia soli Wieliczka; niecka osiadań; wypiętrzenia terenu

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geology, Geophysics and Environment
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 38, no. 1
• Strony: 9--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. [10] poz., wykr., rys.

Twórcy

autor

Maj A.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN; ul. Reymonta 27a, 30-059 Kraków

autor

Kortas G.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN; ul. Reymonta 27a, 30-059 Kraków

autor

Ulmaniec P.

• Kopalnia Soli Wieliczka SA; Park Kingi 1, 32-020 Wieliczka

Bibliografia

• Bromowicz A. & Brudnik K., 1987. Raport z wykonania programu prac dla likwidacji zagrożenia wodnego od wycieku WIV-27 w poprzeczni Mina. Archiwum Działu Geologicznego Kopalni Soli „Wieliczka” SA (typescript).
• Garlicki A. & Wilk Z., 1993. Geologiczne i hydrogeologiczne tło awarii na poziomie IV kopalni soli Wieliczka. Przegląd Geologiczny, 3, 1993, 183–192.
• Garlicki A. & Szybist A., 1995. Ogólne założenia dla zabezpieczenia Kopalni Soli Wieliczka oraz nowy obraz geologiczny złoża wielickiego. Materiały z III Spotkania Polskiego Stowarzyszenia Górnictwa Solnego „Likwidacja zagrożenia wodnego dla zabezpieczenia Kopalni Soli Wieliczka”.
• Gonet A., Brudnik K. & Stryczek S., 1997. Zabezpieczenie Kopalni Soli „Wieliczka przed zagrożeniem wodnym w otoczeniu poprzeczni „Mina”. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, Miesięcznik WUG, 12 (40), 20–27.
• Kortas G. (red.), 2004. Ruch górotworu i powierzchni w otoczeniu zabytkowych kopalń soli. Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków.
• Kortas G. & Maj A., 2011. Analiza wraz z interpretacją wyników pomiarów deformacji powierzchni w związku z wyciekiem Mina w Kopalni Soli „Wieliczka” w aspekcie ochrony powierzchni. Archiwum Działu Mierniczego Kopalni Soli „Wieliczka” SA (typescript).
• Nałęcki T., 1995. Warunki hydrogeologiczne. W: Mazurkiewicz M. (red.), Kompleksowa koncepcja zabezpieczenia zabytkowej kopalni soli Wieliczka przed zagrożeniem wodnym. Studium możliwości likwidacji zagrożenia wodnego dla zabytkowej kopalni soli Wieliczka za pomocą bariery drenażowej lub ekranu izolującego. Projekt Badawczy Zamawiany nr PBZ 066-01, Archiwum Działu Geologicznego Kopalni Soli „Wieliczka” (typescript).
• d´Obyrn K. & Przybyło J., 2010. Rozpoznanie geologiczne złoża soli kamiennej „Wieliczka” do 1945 roku. Przegląd Górniczy, 3–4, 110–121.
• Studium możliwości likwidacji zagrożenia wodnego dla zabytkowej kopalni soli Wieliczka za pomocą bariery drenażowej lub ekranu izolującego. Projekt Badawczy Zamawiany nr PBZ 066-01, Archiwum Działu Geologicznego Kopalni Soli „Wieliczka” (typescript).
• Ulmaniec P., 2004. Badanie deformacji powierzchni terenu nad wyciekiem „Mina” na poziomie IV kopalni wraz z interpretacją wyników. Wieliczka.