Granica pięter cechsztynu PZ3 i PZ4 w wysadzie solnym Inowrocławia na archiwalnych fotografiach w kopalni "Solno" - przyczynek do interpretacji lokalnych warunków sedymentacji w środkowej części polskiego basenu cechsztyńskiego

• Autorzy: Poborska-Młynarska K.

Warianty tytułu

EN

Zechstein PZ3/PZ4 cyclothems boundary in the Inowrocław salt dome according to archival photographs of the "Solno" mine - an interpretation of local sedimentation conditions in the central part of the Polish Zechstein Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na odsłonięciach w kopalni "Solno" w Inowrocławiu (obecnie zlikwidowanej) na początku lat 80. ubiegłego wieku udokumentowano fotograficznie spękania błotne na stropie zubru brunatnego Na3t kończącego cykl sedymentacyjny piętra cechsztynu PZ3. Zuber brunatny przykryty jest warstwą soli podścielającej Na4a0, która stanowi pierwszy utwór kolejnego piętra cechsztynu PZ4. Kontakt zubru brunatnego z solą podścielającą zarysowuje się wyraziście. W niektórych odsłonięciach pojawia się na nim cienka (1-2 cm) warstewka anhydrytu, wskazująca na rozcieńczenie roztworu w zbiorniku sedymentacyjnym. Miejscami, pomiędzy spękaniami błotnymi na stropowej powierzchni zubru brunatnego a typową solą podścielającą, pojawia się cienka (decymetrowa) warstwa soli kamiennej czerwonej, ciemnoczerwonej, która prawdopodobnie powstała z rozpuszczania soli w stropowych partiach zubru. Udokumentowane fotograficznie zjawiska świadczą o krótkim epizodzie wynurzenia się dna zbiornika sedymentacyjnego i przerwania ciągłości sedymentacji na tym obszarze, a także o warunkach paleogeograficznych osadzania się soli podścielającej.

EN

Three decades ago in the exposures of the Inowrocław "Solno" salt mine, mud cracks at the top of Brown Zuber complex (Na3t) of the PZ3 Zechstein cyclothem were observed and documented in photographs. Brown Zuber complex is covered by the layer of Underlying Halite which is the first member of the PZ4 Zechstein sequence. The contact between Brown Zuber and Underlying Halite is clearly delineated. In some exposures a thin (1-2 cm) layer of anhydrite appears indicating the episode of dilution of brines in the sedimentation basin. Sometimes the thin (10 cm) layer of red or dark red salt occurs between the mud cracks on the top of Brown Zuber and a typical Underlying Halite. Probably the layer was created as a result of salt dissolving within the upper part of zuber and re-sedimentation. Documented features provide the evidence of the short episode of subaerial exposure of the basin bottom and of the discontinuities during sedimentation in this area. They also provide new information on paleogeographic conditions of Na4a0 salt sedimentation.

Słowa kluczowe

PL

Inowrocław; wysad solny; cechsztyn; granica PZ3/PZ4; niedociągłość stratygraficzna; spękania błotne

EN

Inowrocław salt dome; Zechstein; PZ3/PZ4 boundary; stratigraphic discontinuity; mud cracks

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 37, z. 2
• Strony: 283--292
• Opis fizyczny: Bibliogr. [9], rys., fot.

Twórcy

autor

Poborska-Młynarska K.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii; al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• Charysz W., 1971. Nowszy zarys stratygrafii formacji cechsztyńskiej w regionie kujawskim. Materiały kolokwium „Postępy w badaniach złóż surowców mineralnych – Geologia salinarna w regionie kujawskim, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków, 19–25.
• Charysz W., 1973. Cechsztyńskie piętro soli młodszych (Z3) w regionie kujawskim. Prace Geologiczne PAN, 75, 67.
• Garlicki A., 1991. On some root structures of Zechstein salt deposits in Poland. Zentralblatt für Geologie und Paläontologie, Teil I H.4, 1211–1222.
• Poborska-Młynarska K., 1984. Paleogeograficzne tło pewnej nieciągłości w sedymentacji cechsztynu salinarnego w regionie kujawskim. Streszczenie. Materiały Konferencji Naukowej „Perspektywy surowcowe wielkopolskiej części basenu środkowoeuropejskiego”, seria Geologia, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań, 11, 97–98.
• Poborski J., 1960. Cechsztyńskie zagłębie solne Europy Środkowej na ziemiach Polski. Prace Instytutu Geologicznego, 30, II, 355–376.
• Poborski J., 1964. Stosunki facjalne w zagłębiu cechsztyńskim w Polsce. Kwartalnik Geologiczny, 8, 1, 111–121.
• Poborski J., 1970. The Upper Permian Zechstein in the Eastern province of Central Europe. Third Symposium On Salt, Cleveland, 24–29.
• Poborski J., 1990. Mapa geologiczno-górnicza poziomu I kopalni „Solno”. W: Poborski J. et al. (oprac.), Kartograficzny obraz stosunków geologiczno-górniczych w inowrocławskim wysadzie solnym (arch. oprac. AGH, niepubl.).
• Wagner R., 1997. Perm górny (cechsztyn). W: Marek S., Pajchlowa M. (Eds), Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce, Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 153, 63–82.