Metoda polaryzacji wzbudzonej w prospekcji złóż węglowodorów

• Autorzy: Wojdyła M. , Stefaniuk M. , Sada M. , Sito Ł.

Warianty tytułu

EN

Induced polarization method in hydrocarbon prospecting

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono metodę polaryzacji wzbudzonej, a w szczególności jej zastosowanie do bezpośredniego wykrywania złóż węglowodorów. Zaprezentowane zostały parametry polaryzacji wzbudzonej, jakie uzyskuje się w pomiarach w domenie czasu i częstotliwości. Przeanalizowana została klasyfikacja skał i minerałów ze względu na parametr polaryzowalności. Przedstawiono pięć przykładów wykorzystania metody polaryzacji wzbudzonej do wykrywania i rozpoznawania złóż węglowodorów przez zagraniczne firmy poszukiwawcze. Omówiona została metodyka prac polowych na obszarze polskich Karpat i zapadliska przedkarpackiego w przypadku zastosowania układu ekwatorialnego i dipolowego układu osiowego. Przeanalizowano mapy rozkładów parametru fazowego uzyskane z pomiarów układem ekwatorialnym w złożach Rudka i Grabownica oraz wykres parametru fazowego wzdłuż profilu przecinającego złoże Rylowa. Sporządzono przekroje trzech parametrów polaryzacji wzbudzonej uzyskane z pomiarów dipolowym układem osiowym, a następnie przeanalizowano je w kompleksie z przekrojami oporności wyinterpretowanymi na podstawie danych CSAMT.

EN

The paper presents the method of induced polarization (IP) and focuses on its application to direct prospecting for hydrocarbon deposits. Induced polarization parameters that are obtained from measurements in time domain and frequency domain are presented. Classification of minerals and rocks based on induced polarization parameter was analyzed. Five examples of application of induced polarization method to discovering and recognizing hydrocarbon deposits by foreign companies were given. Methodology of field works made in Carpathians and Carpathian Foredeep with the use of equatorial and dipole-dipole arrays was described. Maps of phase parameter evaluated from results of equatorial array measurements for Grabownica and Rudka deposits as well as the plot of phase parameter along profile cutting the area of Rylowa deposit were analyzed. Cross-sections of three induced polarization parameters were made and analyzed with CSAMT resistivity sections in the area of Rudka deposit.

Słowa kluczowe

PL

polaryzacja wzbudzona; polaryzowalność; parametr fazowy; procentowy efekt częstotliwościowy; złoża węglowodorów; Karpaty; zapadlisko przedkarpackie

EN

induced polarization; chargeability; phase parameter; percent frequency effect; hydrocarbon deposits; Carpathians; Carpathian Foredeep

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 37, z. 1
• Strony: 63--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. [14] poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Wojdyła M.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych sp. z o.o.; ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

autor

Stefaniuk M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza; al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Sada M.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych sp. z o.o.; ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

autor

Sito Ł.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych sp. z o.o.; ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

Bibliografia

• Bleil D.F., 1953. Induced polarization: a method of geophysical prospecting. Geophysics, 18, 636–661.
• Brown R.J., 1985. EM coupling in multi-frequency IP and a generalization of Cole-Cole impedance model. Geophysical Prospecting, 33, 282–302.
• Dias C.A., 2000. Developments in model to describe low frequency electrical polarization of rocks. Geophysics, 65, 282–302
• Pelton W.H., Ward S.H., Hallof P.G., Sill W.R. & Nelson P.H., 1978. Mineral discrimination and removal of inductive coupling with multifrequency IP. Geophysics, 43, 588–609
• Stefaniuk M., Maj E., Sito Ł., Słyś M. & Wojdyła M., 2010. Anomalie elektromagnetyczne związane z akumulacjami węglowodorów na przykładzie wybranych złóż karpackich i zapadliska przedkarpackiego. III Konferencja Naukowo-Techniczna „Ropa i gaz – złoża konwencjonalne i niekonwencjonalne”, Czarna 11–14 kwietnia 2010, 53–54.
• Stefaniuk M., Wojdyła M., Figuła J. & Sito Ł., 2010a. Strefa złożowa Rudka w interpretacji danych elektromagnetycznych. Materiały seminaryjne pod redakcją dra hab. inż. Michała Stefaniuka, Iwkowa 2010.
• Stefaniuk M., Wojdyła M., Maj E., Sito Ł. & Słyś M., 2010b. Interpretacja danych elektromagnetycznych w środkowej i północno-zachodniej części złoża ropy naftowej i gazu ziemnego „Grabownica”. Materiały seminaryjne pod redakcją dra hab. inż. Michała Stefaniuka, Iwkowa 2010.
• Stefaniuk M., 2011., Metody elektromagnetyczne w prospekcji naftowej. Geologia (kwartalnik AGH), 37, 1, 5–38.
• Sunde E.D., 1967. Earth conduction effects in transmission systems. New York, Dover.
• Veeken P.C.H., Legeydo P.J., Davidenko Y.A., Kudryavceva E.O., Ivanov S.A. & Chuvaev A., 2009. Benefits of the induced polarization geoelectric method to hydrocarbon exploration. Geophysics, 74, 2, B47–B59.
• Ward S.H., Stemberg B.K., LaBrecque D.J. & Poulton M.M., 1995. Recommendations for IP research. The Leading Edge, April 1995, 243–247.
• Ward S.H., 1990. Resistivity and induced polarization methods. W: Ward S.H., Geotechnical and environmental geophysics, I, Review and Tutorial, Soc. Explor. Geophys., 147–190.
• Zhanxiang He, Wenbo Jiang, Pingsheng Liu CuiXianwen, 2005. Hydrocarbon Detection with High-Power Spectral Induced Polarization, Two Cases. Extended Abstract. EAGE 67th Conference and Exhibition, Madrit, Spain, 13–16 June, P192.
• http://www.nw-geo.ru