Mikrofacje i diageneza barierowych utworów dolomitu głównego (Ca2) na obszarze Pomorza Zachodniego

• Autorzy: Słowakiewicz M. , Mikołajewski Z. , Sikorska M.

Warianty tytułu

EN

Barrier microfacies and diagenesis of the main dolomite (Ca2) strata in the West Pomerania area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono mikrofacjalną i diagenetyczną charakterystykę czterech profili reprezentujących środowisko bariery zewnętrznej cechsztyńskiego dolomitu głównego (Ca2) w rejonie platformy węglanowej Kamienia Pomorskiego (Benice-3, Ciechnowo-5) oraz platformy pomorskiej (Czarne-1, Gardomino-1). Analizowane profile składają się z dolomitów wykształconych w następujących mikrofacjach: greinstony i pakstony ooidowe, wakstony bioklastyczne, flotstony, rudstony intraklastowe, madstony stabilizowane mikrobialnie oraz utwory biogeniczne - maty mikrobialne i stromatolity. Bardzo często występuje biostabilizacja mikrobialna. Wyróżniono dwa etapy diagenezy: eodiagenezę - w nieznacznym stopniu wpływającą na pierwotnie wysoką porowatość, oraz związaną ze stopniowym pogrzebaniem osadu mezodiagenezę, która odegrała znacznie większą rolę w obniżeniu potencjału zbiornikowego tych skał. Na tym etapie oddziaływały procesy związane z neomorfizmem agradacyjnym, z kompakcją chemiczną oraz zróżnicowaną cementacją. Miejscami doszło także do znacznego zeszczelinowacenia skał, co spowodowało powstanie potencjalnych dróg migracji dla węglowodorów i roztworów zmineralizowanych. Przeprowadzone badania potwierdzają opinię, że utwory dolomitu głównego związane ze strefami barier na obszarze Pomorza Zachodniego charakteryzują się generalnie słabymi właściwościami zbiornikowymi.

EN

Microfacies and diagenetic characteristics of four profiles representing outer barrier environment of the Zechstein Main Dolomite (Ca2) have been performed in the area of the Kamień Pomorski (Benice-3, Ciechnowo-5) and Pomorze (Czarne-1, Gardomino-1) carbonate platforms. The profiles contain the following types of the dolostone microfacies: ooid grainstones and packstones, bioclastic wackstones, intraclast floatstones and rudstones, microbially stabilized mudstones and biogenic forms such as microbial mats and stromatolites. Microbial biostabilization is very common. Two stages of diagenesis have been distinguished: eodiagenesis - which only slightly affected the high primary porosity and mesodiagenesis associated with the gradual burial which played an essential role in lowering of the reservoir potential of the rocks. Aggradational neomorphism, chemical compaction and diverse cementation processes also acted at this stage. Fracturing of the rocks happened in some places causing formation of the potential migration routes for hydrocarbons and mineralized solutions. The studies confirmed previous opinions that the Main Dolomite rocks deposited in the barrier zones of West Pomerania have in general poor reservoir properties.

Słowa kluczowe

PL

mikrofacje; diageneza; bariera zewnętrzna; dolomit główny; Pomorze Zachodnie

EN

microfacies; diagenesis; outer barrier; Main Dolomite; West Pomerania

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 429
• Strony: 187--193
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., wykr., fot.

Twórcy

autor

Słowakiewicz M.

• Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Mikołajewski Z.

• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA w Warszawie, Oddział w Zielonej Górze, Dział Poszukiwania Złóż, Plac Staszica 9, 64-920 Piła

autor

Sikorska M.

• Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• DARŁAK B., KOWALSKA-WŁODARCZYK M., KOBYŁECKA A., LEŚNIAK G., SUCH P., 1998 - Przegląd wyników badań właściwości zbiornikowych i filtracyjnych wybranych skał zbiornikowych basenów młodopaleozoicznych Niżu Polskiego. Pr. Państw. Inst. Geol, 165: 147-154.
• DEPOWSKI S., PERYT T.M., PIĄTKOWSKI T., WAGNER R., 1978 - Sedymentacja i paleogeografia cechsztyńskiego dolomitu głównego a jego ropo- i gazonośność. Prz. Geol, 26, 3: 141-146.
• ESTEBAN M, JUHASZ E., 2000 - Main Dolomite and other Zechstein carbonates, Pomerania and West Warszawa. Arch. PGNiG S.A., Warszawa.
• FEAZEL C, SCHATZINGER R.A., 1985 - Prevention of carbonate cementation in petroleum reservoirs. W: Carbonate cements (red. N. Schneidermann, P.M. Harris). SEPMSp. Publ, Tulsa, Oklahoma, U.S.A.
• FLUGEL E., 2004 - Microfacies of carbonate rocks. Analysis, interpretation and application. Springer Berlin, Heidelberg, New York.
• FOLK R.L., 1965 - Some aspects of recrystallization in ancient limestones. W: Dolomitization and limestone diagenesis (red. L.C. Pray, R.C. Murray). SEPMSp. Publ., 13: 14-48.
• GĄSIEWICZ A., WICHROWSKA M., 1996 - Sedymentacja i diageneza dolomitu głównego w zachodniej części platformy pomorskiej. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• GĄSIEWICZ A., WICHROWSKA M., DARŁAK B., 1998 - Sedymentacja i diageneza a właściwości zbiornikowe utworów dolomitu głównego (Ca2) w polskim basenie cechsztyńskim. Pr. Państw. Inst. Geol, 165: 195-206.
• KNIESZNER L., PROTAS A., 1996 - Próba określenia zasięgu stref litofacjalnych dolomitu głównego w rejonie Rymań-Piaski-Ciechnowo-Świdwin-Rosnowo. W: Rozwój poszukiwań węglowodorów w północno-zachodniej Polsce w okresie 40-lecia ZPNiG w Pile oraz perspektywy dalszych odkryć. Mat. Konf. Nauk.-Techn. Piła.
• KNIESZNER L., POLESZAK E., PROTAS A., 1997 - Określenie przebiegu bariery węglanowej dolomitu głównego cechsztynu w środkowej części Pomorza na podstawie danych sejsmicznych i wiertniczych. Nafta, 9: 388-399.
• KOTARBA M. (red.), 2000 - Bilans i potencjał węglowodorowy dolomitu głównego basenu permskiego Polski. Arch. AGH, Kraków.
• MIKOŁAJEWSKI Z., 2007 - Opracowanie profilów litologiczno-mikrofacjalnych dla ok. 20 odwiertów. W: System geochemiczno-generacyjny utworów dolomitu głównego na obszarze Pomorza Zachodniego (red. R. Wagner, M. Kotarba). Arch. PGNiG S.A., Warszawa.
• NOWICKA A., 2002 - Ilościowa ocena prognostycznych zasobów geologicznych węglowodorów w poziomie dolomitu głównego w północno-zachodniej Polsce. Mat. Konf. Nauk.-Techn.: 89-98. Piła.
• PERYT T.M., PIĄTKOWSKI T.S., 1977 - Procesy neomorficzne w utworach onkolitowych wapienia cechsztyńskiego syneklizy perybałtyckiej. Kwart. Geol, 21, 2: 257-265.
• PERYT T.M., ANTONOWICZ L., GĄSIEWICZ A., ROMAN S., 1989 - O fazach sedymentacji dolomitu głównego w Polsce północno-zachodniej. Prz. Geol. 37,4: 187-193.
• PROTAS A., 1982 - Przydatność badań mineralogicznych i składu chemicznego węglanów w analizie facjalnej na przykładzie dolomitu głównego NW Polski. W: Rola badań laboratoryjnych w poszukiwaniach złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Mat. Konf. Nauk.-Techn. Wołomin.
• PROTAS A., 1985 - Właściwości zbiornikowe cechsztyńskiego dolomitu głównego (Ca2) w Polsce północno-zachodniej. Nafta, 1: 1-6.
• PROTAS A., 1995 - The Main Dolomite platform sedimentation in Western Poland - facies, tectonics and reservoir properties. Conference and Exhibition Modern Exploration and Improved Oil and Gas Recovery Methods. Kraków.
• PROTAS A., SZWEMIN, M., 1995 - Main Dolomite (Ca2) - paleogeographic-facies zones. Facies section trough the Kamień Pomorski Platform. 13th Int. Congr. on Carboniferous-Permian. Guide to Excursion A3 - Upper Rotliegend-Zechstein: terrestrial-marine sedimentary succession in Polish Permian Basin, 4:38-41.
• SIKORSKA M., 2007 - Sellaite - first finding in Poland. Mineral. Pol, 38, 2.
• SIKORSKI B., 2002 - Rezultaty poszukiwań w utworach dolomitu głównego. Mat. Konf. Nauk.-Techn.: 7-14. Piła.
• SIKORSKI B., 2006 - Rezultaty prac poszukiwawczych z perspektywy 50-lecia działalności Poszukiwań Nafty i Gazu „NAFTA" sp. z o.o. w Pile. Mat. Konf. Nauk.-Techn.: 5-13. Piła.
• TUCKER M.E., 1991 - Sedimentary petrology: an introduction to the origin of sedimentary rocks. Blackwell, Oxford.
• TUCKER M.E., WRIGHT V.P., 1990 - Carbonate sedimentology. Blackwell Science, USA.
• WAGNER R., DYJACZYŃSKI D., PAPIERNIK B., PERYT T.M., PROTAS A., 2000 - Mapa paleogeograficzna dolomitu głównego (Ca2) 1:500 000. W: Bilans i potencjał węglowodorowy dolomitu głównego basenu permskiego Polski (red. M.J. Kotarba). Arch. WGGiOŚ AGH. Kraków.
• WICHROWSKA M., 1995 - The slope of the Pomerania carbonate platform of the Main Dolomite (Ca2). Sequences from the Czarne-1 and Czarne-2 boreholes. 13th Intern. Congr. on Carboniferous-Permian. Guide to Excursion A3 - Upper Rotliegend-Zechstein: terrestrial-marine sedimentary succession in Polish Permian Basin, 4: 41-45.
• WOLNOWSKI T., 2002 - Prognoza zasobności dolomitu głównego w basenie permskim Niżu Polskiego w świetle nowych technik poszukiwawczych. Mat. Konf. Nauk.-Techn.: 15-28. Piła.
• WOLNOWSKI T., 2006 - Perspektywy poszukiwań złóż ropy naftowej i gazu ziemnego na Niżu PoLskim (po 50 latach poszukiwań). Mat. Konf. Nauk.-Techn.: 15-33. Piła.
• WRIGHT V.P., 1992 - A revised classification of limestones. Sedim. Geol., 76: 177-185.