Możliwości zagospodarowania wód geotermalnych zbiornika cenomańskiego w rejonie Proszowice-Busko-Pińczów

• Autorzy: Papiernik B. , Sowiżdżał A. , Ciągło J.

Warianty tytułu

EN

Possibilities of geothermal waters development from the Cenomanian aquifer of the Proszowice-Busko-Pińczów area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono geologiczne i hydrogeotermiczne uwarunkowania decydujące o potencjalnych możliwościach wykorzystania zasobów energii geotermalnej, zakumulowanych w piaskowcach cenomańskich w rejonie Proszowice-Busko-Pińczów. Wykorzystano wyniki badań perspektyw ropogazonośności, prowadzonych w Zakładzie Surowców Energetycznych AGH. Badania te przyczyniły się m.in. do szczegółowego rozpoznania budowy strukturalnej i miąższości piaskowców cenomanu oraz stworzenia przestrzennego (3D) modelu rozkładu parametrów zbiornikowych tego horyzontu, umożliwiając wstępną analizę możliwości zagospodarowania wód geotermalnych tego poziomu. Dotychczasowe wykorzystanie wód zbiornika cenomańskiego związane jest z produkcją wody pitnej oraz jej stosowaniem do celów leczniczych w Busku Zdroju. Jednakże analiza cech zbiornikowych i parametrów petrofizycznych zbiornika cenomańskiego wskazuje na możliwości wykorzystania tych wód w szerszym zakresie. Pomimo niskiej temperatury wód, 20-35°C, płytko zalegający poziom wodonośny, cechujący się korzystnymi parametrami zbiornikowymi, stanowi potencjalne źródło energii geotermalnej możliwej do wykorzystania do celów ciepłowniczych przy zastosowaniu pomp ciepła. Skład chemiczny wód cenomańskich jest przesłanką do ich wykorzystania do celów balneologicznych.

EN

The paper presents a potential possibility of utilization of the geothermal energy resources accumulated in the Cenomanian sandstones of the Proszowice-Busko-Pińczów area. The research connected with oil and gas exploration, carried out at the Department of Fossil Fuels, allowed to reconstruct precisely structural and thickness variability of Cenomanian sandstones in the study area. Moreover, spatial (3D) lithological and petrophysical models of the region were also performed. Basing on such data we took an attempt to analyze the possibilities of geothermal development of the Cenomanian aquifer. Up to date, the Cenomanian waters were utilized for drinking and curative (in Busko Zdrój) purposes. However an analysis of the reservoir properties and petrophysical parameters of the Cenomanian aquifer reveals the possibilities of broader use of geothermal waters. Despite of the low water temperatures in the aquifer in the range of 20-35°C recorded in the study area, the shallow aquifer with favourable reservoir parameters represents a potential source of geothermal energy which can be utilized for heating purposes with application of heat pumps. The chemical composition of Cenomanian geothermal waters reveals also profitable features for balneotherapy

Słowa kluczowe

PL

energia geotermalna; parametry zbiornikowe; niecka miechowska

EN

geothermal energy; reservoir parameters; Miechów Trough

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 429
• Strony: 131--138
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., mapy

Twórcy

autor

Papiernik B.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Sowiżdżał A.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Ciągło J.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• BARBACKI A.P., 2001 - Geologiczne warunki występowania wód geotermalnych na obszarze Małopolski. IV Seminarium nt. Energia geotermalna w Małopolsce - dziś i jutro. Bukowina Tatrzańska.
• BARBACKI A.P., 2004 - Zbiorniki wód geotermalych niecki miechowskiej i środkowej części zapadliska przedkarpackiego. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• BARBACKI A.P., BUJAKOWSKI W., PAJĄK L., 2006-Zbiornik kredy górnej. W: Atlas zbiorników wód geotermalnych Małopolski (red. R. Ney): 30-31. IGSMiE PAN, Kraków.
• BARBACKI A.P., KAZANOWSKA A., 2001 - Cenomańskie wody geotermalne zapadliska przedkarpackiego i obszarów przyległych. Prz. Geol, 49, 6: 544-550.
• BUJAKOWSKI W., KĘPIŃSKA B., NEY R., MALENTA Z., KOZŁOWSKI T., 2006 - Opis funkcjonujących instalacji geotermalnych w Polsce. W: Atlas zasobów geotermalnych formacji mezozoicznej na Niżu Polskim (red. W. Górecki): 44-50.
• BURZEWSKI W., 1969 - Strukturalne warunki jury olkusko-wolbromskiej jako brzegowe dla hydrodynamiki złóż naftowych niecki nidziańskiej. Pr. Geol. PAN, 61: 5-85.
• GÓRECKI W. (red.), 2006 - Atlas zasobów geotermalnych formacji mezozoicznej na Niżu Polskim. Kraków.
• GÓRECKI W., PAPIERNIK B., MAĆKOWSKI T., ŁAPINKIEWICZ A. P., RIECHER B., KOTARBA M., KOSAKOWSKI P., KOWALSKI A., SMOLARSKIL., ŚLIŻ K., 2001 - Geologiczne i generacyjno-akumulacyjne uwarunkowania występowania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w niecce miechowskiej -analiza, reprocessing i reinterpretacja w systemie Promax i StrataModel. Arch. ZSE AGH.
• HAKENBERG M., 1986 - Alb i cenoman w niecce miechowskiej. Stud. Geol. Pol., 136: 57-85.
• JAWOR E., 1970 - Wgłębna budowa geologiczna na wschód od Krakowa. Acta Geol. Pol., 20, 4: 709-769.
• JAWOR E., BARAN U., 2001 - Piaskowce cenomanu rozpoznanie i perspektywy poszukiwawcze. Nafta-Gaz, 2: 79-97.
• JAWOR E., BARAN U., GRYZ W., 1999 - Analiza zbiornika cenomańskiego pod kątem wykształcenia litologicznego utworów i ich nasycenia w obszarze pomiędzy południkiem Krakowa i Tarnowa. Arch PGNiG. Kraków.
• JAWOR E., JAWOR W., 1989 - Perspektywy poszukiwawcze w piaskowcach cenomanu na przykładzie złoża gazu ziemnego Rylowa. Nafta, 1-3: 3-9.
• JURKA-WANTUCH A., RATAJSKA E., POŁTOWICZ S., 1995-Analiza geologiczno-geofizyczna utworów mezozoicznych w rejonie: Pińczów-Słomniki-Kazimierza Wielka. Arch. PGNiG, Kraków.
• JURKA-WANTUCH A., RATAJSKA E., POŁTOWICZ S., 1998 -Analiza geologiczno-geofizyczna i ocena perspektywiczności utworów mezozoicznych w rejonie Kostki Małe-Zagość-Radzanów. Arch. PGNiG, Kraków
• KRAWCZYK J., MATEŃKO T., MĄDRY J., PORWISZ B., 1999 -Wody lecznicze Buska Zdroju w świetle dotychczasowych badań. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 9: 159-164. Państw. Inst. Geol., Warszawa - Kielce.
• OSZCZYPKO N., TOMAŚ A., 1976 - Kredowe poziomy wodonośne przedgórza Karpat. Geologia, 2, 4: 79-89.
• PAPIERNIK B., ŁAPINKIEWICZ P., GÓRECKI W., 2006- Ropogazonośność niecki miechowskiej w świetle dotychczasowych badań geologicznych jednostki. Tech. Poszuk. Geol., 238, 2: 17-22.
• PAPIERNIK B., ŁAPINKIEWICZ P., GÓRECKI W., 2007 - Petrofizyczne uwarunkowania ropogazonośności utworów dewonu i karbonu w południowej części niecki miechowskiej w świetle wyników modelowań komputerowych. Geologia, 33, 4: 341-374.
• ROCZNIK Demograficzny 2006. Stan w dniu 31 .XII. 2005 r. ZWS, Warszawa.
• SZCZEPAŃSKI A., MIECZNIK J., ZUBER A., 1988 - Określenie rejonów perspektywicznych dla ujęcia wód mineralnych w rejonie Buska-Zdroju wraz z projektem badań dla ustalenia ich genezy. Arch. Uzdrowisko Busko-Solec.
• SZCZEPAŃSKI A., PORWISZ B., 2007 - Lecznicze wody siarczkowe z miejscowości Las Winiarski k. Buska-Zdroju. Mat. III Krajowej Konferencji Naukowo-Technicznej „Geologia stosowana i ochrona środowiska": 97-112. Suchedniów.