Aktualny stan rozpoznania geologicznego złóż soli kamiennej w Polsce

• Autorzy: Czapowski G. , Bukowski K. , Gientka M.

Warianty tytułu

EN

The present-day state of geological knowledge on rock salt deposits in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sól kamienna występuje w Polsce w obrębie dwóch formacji salinarnych: późnopermskiej (cechsztyńskiej) i wczesnoneogeńskiej (mioceńskiej). Główne znaczenie jako obiekt eksploatacji ma cechsztyńska formacja solonośna. Formacja ta zawiera cztery miąższe kompleksy soli kamiennej, występujące na blisko 2/3 obszaru Polski. Wysady solne występują na Niżu Polskim, pokładowe sole kamienne zlokalizowane są w rejonie Sieroszowic (SW Polska) i na wyniesieniu Łeby (N Polska). Artykuł przedstawia analizę stanu obecnych zasobów soli w Polsce, prezentuje dane dotyczące bilansu zasobów oraz geologicznych warunków występowania złóż. Dużo uwagi poświęcono analizie obszarów perspektywicznych do dalszej eksploatacji.

EN

The rock salt occurs in Poland in the Upper Permian (Zechstein) and Neogene (Middle Miocene) salt-bearing formations. The Zechstein salt formation is the main object of exploitation. It contains four thick complexes of rock salts and occurs over nearly 2/3 of the territory of Poland. Salt domes are located within the Polish Lowlands; subhorizontal Zechstein rock salt formations are known from both the Sieroszowice region (SW Poland) and Łeba Elevation (northern Poland). The paper provides an analysis of the current state of common rock salt resources in Poland and presents data concerning the balance of reserves and geological conditions of the deposits. A particular attention was paid to the analysis of the areas promising for geological exploration.

Słowa kluczowe

PL

złoża soli kamiennej; zasoby; stopień udokumentowania; Polska

EN

rock salt; resources; documenting category; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 429
• Strony: 27--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys., tab., mapa

Twórcy

autor

Czapowski G.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Bukowski K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Gientka M.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• BANASZAK A., GARLICKI A., MARKIEWICZ A., 2007- Budowa geologiczna złoża soli kamiennej „Kazimierzów" w O.G. Sieroszowice 1 (kopalnia Polkowice-Sieroszowice). Gosp. Sur. Miner., 23, 1: 9-20.
• BRANKA S., CHARYSZ W., GARLICKI A., WERNER Z., ZIĄBKA Z., 1978 - Podziemne magazynowanie węglowodorów oraz innych substancji w złożach soli w Polsce jako nowy kierunek ich wykorzystania dla gospodarki narodowej. Prz. Geol., 26, 2: 90-96.
• BRANKA S., JAWOR E., LANKOF L., MACIEJEWSKI A., MAZUR M., NEY R., PISIEWICZ T., ROGOWSKA E., ŚLIZOWSKI J., ŚLIZOWSK1 K., URBAŃCZYK K., WIŚNIEWSKA M., 2006a - Ocena możliwości magazynowania substancji w złożach soli kamiennej. Inst. Gosp. Sur. Miner, i Energią PAN. Kraków.
• BRANKA S., MAZUR M., WAWRZYNIAK J.,2006b-Koncepcja budowy kawernowego magazynu gazu ziemnego w rejonie Dolnego Śląska. XI Miedz. Symp. Solne QUO VADIS SAL, Szklarska Poręba 9-10.11. 2006. Abstrakty: 37-38.
• BURLIGA S., 1997 - Ewolucja wysadu solnego Kłodawy. Mat. Konf. Tektonika solna regionu kujawskiego, Uniejów 23-25.10.1997: 1-14. WIND, Wrocław.
• CZAPOWSKI G., 1987- Sedimentary facies in the Oldest Rock Salt (Nal) of the Łeba elevation (northern Poland). Lecture Notes of Earth Sciences, 10: 207-224.
• CZAPOWSKI G., 1998 - Geneza najstarszej soli kamiennej cechsztynu w rejonie Zatoki Puckiej (Studium sedymentologiczne). Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• CZAPOWSKI G., 2006 - Możliwości bezpiecznego podziemnego magazynowania węglowodorów (paliw) w strukturach geologicznych na obszarze Polski. Prz. Geol., 54, 8: 658-659.
• CZAPOWSKI G., CHEŁMIŃSKI J., TOMASZCZYK M., TOMASSI-MORAWIEC H., 2007 - Modelowanie przestrzenne budowy geologicznej osadowych złóż pokładowych na przykładzie cechsztyńskiego złoża soli kamiennej „Mechelinki" nad Zatoką Pucką. Prz. Geol., 55, 8: 681-689.
• CZAPOWSKI G., DĘBSKI J., KASPRZYK A., KIEŻEL W., LANGIER-KUŹNIAROWA A., PERYT T.M., 1992 - Monografia anhydrytu i soli kamiennej na monoklinie przedsudeckiej (rejon LGOM). Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• CZAPOWSKI G., ŚLIZOWSKI K., 2007 - Stan rozpoznania niezagospodarowanych wysadów solnych w Polsce: optymizm czy problem? XII Międz. Symp. Solne Przemysł solny w gospodarce, Kłodawa 11-12.10.2007 r. Abstrakty: 7-9.
• CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., 1985 - Sedymentacja i geochemia najstarszej soli kamiennej w rejonie Zatoki Puckiej. Prz. Geol., 33, 12: 663-670.
• CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., 2006 - Wykształcenie, geochemia, geneza i kierunki zagospodarowania cechsztyńskich pokładowych złóż soli kamiennych na obszarze Lubińsko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. XI Międz. Symp. Solne QUO VADIS SAL, Szklarska Poręba 9-10.11.2006. Abstrakty: 7-10.
• DADLEZ R., MOJSKI J.E., SŁOWANSKA B., UŚCINOWICZ S., ZACHOWICZ J. (red.), 1995 -Atlas geologiczny południowego Bałtyku, skala 1:500 000. Państw. Inst. Geol., Sopot, Warszawa.
• DARSKI J., 1964 - Mioceńska seria solna okolicy Rybnika w świetle nowych materiałów geologicznych. Arch. AGH, Kraków.
• DROGOWSKI J., TADYCH J., 2006 - Budowa geologiczna i zagospodarowanie wysadów solnych „Mogilno I" i „Góra" - stan aktualny i perspektywy. Prz. Geol., 54, 4: 306.
• GARLICKI A., KIJEWSKI P., SZYBIST A., 1996 - Sól kamienna na obszarze przedsudeckim. Monografia KGHM Polska Miedź S.A., Lubin.
• GIENTKA M., MALON A., TYMIŃSKI M. (red.), 2007 - Bilans zasobów kopalin i wód poziemnych w Polsce wg stanu na 31 XII 2006 r. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• KIJEWSKI P., SALSKI W., 1978 - Cechsztynska sól kamienna cyklowemu Zl w poludniowo-zachodniej części monokliny przedsudeckiej. Geol. Sudet., 13, 1: 97-134.
• KLĘCZEK Z., ZEJLAS D., 2004 - Lokalizacja podziemnego składowiska odpadów promieniotwórczych w Polsce. Prz. Geol., 52, 1/2:649-652.
• KOZULA R., GOLCZAK I., 1988 - Dokumentacja geologiczna złoża rud miedzi „Bytom Odrzański" w kat. C1 i C2. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• KOZULA R., KORZEKWA W., MARKIEWICZ A., 2006 - Aneks nr 1 do projektu prac rozpoznawczych złoża soli kamiennej „Kazimierzów" w kategorii C1 i B (część złoża soli kamiennej występującego ponad złożem rud miedzi „Sieroszowice"). Prace KGHM CUPRUM sp. z o.o. (CBR). Wrocław.
• KUNSTMAN A., POBORSKA-MŁYNARSKA K., URBAŃCZYK K., 2002 - Zarys otworowego ługownictwa solnego. Aktualne kierunki rozwoju. Uczelniane Wyd. Nauk.-Dydakt. AHG, Kraków.
• MARKIEWICZ A., 2007 - Naskórkowa struktura południowej części monokliny przedsudeckiej a zagospodarowanie utworów najstarszej soli kamiennej (Nal). Gosp. Sur. Miner., 23, 1: 35-49.
• MARKIEWICZ A., PYTEL W., ZALEWSKA A., 2007 - Koncepcja wybudowania Laboratorium Polskiej Fizyki Cząstek w złożu najstarszej soli kamiennej na terenie LGOM. Gosp. Sur. Miner.,23, 1: 190-192.
• PERYT T.M., CZAPOWSKI G., DĘBSKI J., GĄSIEWICZ A., HERBICH E., PIZON A., 1984 - Poszukiwania złóż soli cechsztyńskich polihalitu na wyniesieniu Łeby. Cz. 1. Analiza geologicznych warunków występowania i genezy polihalitu i soli cechsztyńskich na wyniesieniu Łeby. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• PREIDL M., 1990 - Dokumentacja geologiczna złoża soli kamiennej występującej ponad złożem rud miedzi kopalni Sieroszowice. Zasoby w kategorii C1 i szacunkowe. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• SZYBIST A., 1976 - Złoże soli kamiennej w Legnicko-Głogow-skim Okręgu Miedziowym. Prz. Geol., 24, 10: 572-576.
• ŚLIZOWSKI K., KOHSLING J., LANKOF L., 2004 - Uwarunkowania podziemnego składowania odpadów niebezpiecznych w Polsce. Studia, Rozprawy, Monografie, 129. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• TOMASSI-MORAWIEC H., 2003 - Charakterystyka geochemiczna najstarszej soli kamiennej (Nal) w rejonie Zatoki Puckiej. Prz. Geol., 51, 8: 693-702.
• TWAROGOWSKI J., BRUSZEWSKA B., CZAPOWSKI G., DĄBROWSKA B., ZIENTARA P., 2002 - Kompleksowe badanie budowy geologicznej struktur przypowierzchniowych z zastosowaniem analizy danych geologiczno-geofizycznych na przykładzie rozpoznania wysadu solnego „Damasławek" i jego otoczenia. Prz. Geol., 50, 12: 1169-1176.
• WERNER Z., 1975 - Dokumentacja geologiczna złoża soli kamiennej „Mechelinki", kat. C1, woj. Gdańsk. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• WERNER Z., 1978 - Dokumentacja geologiczna złoża soli kamiennej w kat. C1 w rejonie Zatoki Puckiej, woj. gdańskie. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.