Zbiorniki jeziorne okolic Kalisza w świetle analizy pyłkowej (Nizina Wielkopolska)

• Autorzy: Malkiewicz M.

Warianty tytułu

EN

The lake basins near Kalisz in the light of pollen analysis (Wielkopolska Lowland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań palinologicznych osadów jeziornych i torfów z okolic Kalisza. Analizie pyłkowej poddano dwa profile W44 i W48 z Grudzielca Nowego oraz profil z Gutowa. Diagramy pyłkowe przedstawiają sukcesję roślinności charakterystyczną dla schyłku zlodowacenia warty, interglacjału eemskiego i wczesnego glacjału zlodowacenia wisły. Wyniki badań porównano z wcześniej uzyskanymi danymi z sąsiednich stanowisk: Grudzielec Nowy, Bieganin, Kwiatków Las i Gałązki Wielkie. We wszystkich zbiornikach miała miejsce sedentacja torfów na przemian z akumulacją mułków mineralnych i organicznych o różnej miąższości. Badania palinologiczne pozwoliły stwierdzić, że sedymentacja osadów w badanych zbiornikach rozpoczęła się prawie jednocześnie i miała prawie ten sam przebieg, lecz zakończyła się w różnych odcinkach plejstocenu.

EN

The paper presents the results of palynological investigations of lacustrine deposits from the W44, W48 sections at Grudzielec Nowy, and from Gutów near Kalisz. The vegetation succession is characteristic of the Eemian Interglacial with protocratic, mesocratic and thelocratic phases. In the Gutów section, Wartanian Glaciation and Vistulian Glaciation sediments occur above the interglacial deposits. The results were compared with earlier data from nearby localities of Grudzielec Nowy, Bieganin, Kwiatków Las and Gałązki Wielkie. Two types of the Eemian lake basins existed in the Kalisz Upland. At Grudzielec Nowy and Bieganin, they formed in a subglacial trough dated for the Wartanian Glaciation. At Kwiatków Las, Gałązki Wielkie and Gutów, those were closed basins developed from melting of dead-ice blocks. Deposition of peats and organic and mineral silts of different thicknesses occurred in all the lakes. Palynological investigations proved that the deposition started almost at the same time - at the beginning of the Eemian Interglacial, but it finished during different Pleistocene phases.

Słowa kluczowe

PL

analiza pyłkowa; zbiorniki jeziorne; zlodowacenie Warty; interglacjał eemski; zlodowacenie Wisły; Wysoczyzna Kaliska

EN

pollen analysis; lake basins; Wartanian glaciation; Eemian Interglacial; Vistulian glaciation; Kalisz Upland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 428
• Strony: 55--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys.

Twórcy

autor

Malkiewicz M.

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. Cybulskiego 30, 50-205 Wrocław

Bibliografia

• BALWIERZ Z., 1993 — Analiza palinologiczna prób ze stanowiska Gałązki Wielkie i Śliwniki. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. Skalmierzyce. Mat. Arch. Zakładu Geomorfologii Uniw. Łódź., Łódź.
• BONIECKI K., JEZIORSKI J., 1995 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000, ark. Skalmierzyce. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• ERDTMAN G., 1952 — Pollen morfology and plant taxonomy angiosperms. An Introduction Palynology I. Uppsala.
• JANCZYK-KOPIKOWA Z., 1971 —Analiza pyłkowa nowych stanowisk interglacjału eemskiego z dorzecza Widawki. Biul. Inst. Geol., 254: 65-88.
• JASTRZĘBSKA-MAMEŁKA M, 1985 — Interglacjał eemski i wczesny vistulian w Zgierzu-Rudunkach na Wyżynie Łódzkiej. Acta Geogr. Lodz., 53: 1-75.
• KLATKOWA H., BALWIERZ Z., 1990 — Bezodpływowy zbiornik z florą eemską w Modlnej koło Łodzi. Acta Geogr. Lodz., 61: 39-49.
• KLATKOWA H., JASTRZĘBSKA-MAMEŁKA M., 1990 — Stanowisko eemskich osadów organicznych w Ślądkowicach koło Łodzi. Acta Geogr. Lodź., 61: 51-57.
• KLATKOWA H., WINTER H., 1990 — Interglacjał eemski w Ostrowie koło Grabicy. Acta Geogr. Lodz., 61: 59-68.
• KUSZELL T., 1980 — Trzy stanowiska flory z interglacjału eemskiego na Dolnym Śląsku. Geol. Sudetica, 15, 1: 143-167.
• KUSZELL T., 1994 — The Eemian Interglacial Kopaszewko and Rogaczewo near Czempiń, central Great Poland Lowland, western Poland. Folia Quater., 65: 235-245.
• KUSZELL T., 1997—Palinostratygrafia osadów interglacjału eemskiego i wczesnego vistulianu w południowej Wielkopolsce i na Dolnym Śląsku. Pr. Geol.-Min., 60: 1-69.
• KUSZELL T., SADOWSKA A., 1994 — Badania palinologiczne osadów organicznych ze stanowisk Gutów i Grudzielec Nowy do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 dla ark. Skalmierzyce. Mat. Arch. Inst. Nauk Geol. UWr., Wrocław.
• LINDNER L., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., 1974 — Osady interglacjału eemskiego w Zakruczu koło Małogoszczy. Kwart. Geol., 18, 3:636-646.
• LITT T., 1993 — Palaookologie, Paleobotanik und Stratigraphie des Jungquartaras im nordmitteleuropaischen Tiefland. Unter besonderer Beriicksichtigung des elbe-Saale-Gebietes. Dissertationes Botanicae, 221.
• MALKIEWICZ M., 1998 — Historia roślinności interglacjału eemskiego z Lechitowa (Dolina Baryczy), Polska południowo-zachodnia. Biul. Państw. Inst. Geol., 385: 143-152.
• MALKIEWICZ M., 2002 — The history of vegetation of the Eemian Interglacial in the Great Polish Lowland. ActaSoc. Bot. Pol., 71,4: 311-321.
• MALKIEWICZ M., 2003 — Palynology of biogenic sediments of the Eemian Interglacial at Bieganin near Kalisz; Central Poland. Geol. Quart., 47, 4: 367-372.
• MAMAKOWA K., 1988 — Pollen stratigraphy of the Eemian Interglacial and the adjoining glacial deposits based on continuous sequences in Poland. Bull. Pol. Acad. Sc, 36, 3/4: 299-307.
• MAMAKOWA K., 1989 — Late Middle Polish Glaciation, Eemian and Early Vistulian vegetation at Imbramowice near Wroclaw and the pollen stratigraphy of this part of the Pleistocene in Poland. Acta Palaeobot., 29, 1: 11 -176.
• NORYŚKIEWICZB., 1978 — Interglacjał eemski w Nakle nad Notecią. Acta Palaeobot., 19, 1: 67-112.
• NORYŚKIEWICZ B, 1995 — Analiza palinologiczna osadów organicznych ze stanowiska Kwiatków Las. W: Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. Skalmierzyce. Mat. Arch. Zak. Geomorf. Uni. Łódź., Łódź.
• PODBIELKOWSKI Z., TOMASZEWICZ H., 1996 — Zarys hydrobotaniki. PWN, Warszawa.
• ŚRODOŃ A., GOŁĄBOWA M., 1956 — Plejstoceńska flora z Bedlna. Biul. Inst. Geol, 100: 7-44.
• TOBOLSKI K., 1991 — Biostratygrafia i paleoekologia interglacjału eemskiego i zlodowacenia Wisły rejonu konińskiego. W: Przemiany środowiska geograficznego obszaru Konin-Turek (red. W. Stankowski): 45-87. UAM, Poznań.
• TOŁPA S., 1952 — Flora interglacjalna w Kaliszu. Biul. Inst. Geol, 68: 73-120.
• ZAGWIJN W.H., 1961 — Vegetation, climate and radiocarbon datings in the Late Pleistocene of the Netherlands. I. Eemian and Early Weichselian, Meded. Geol. Sticht. N. S., 14: 15-45.
• ZAŁOBA M., JASTRZĘBSKA-MAMEŁKA M., 1990a —Kopalny zbiornik eemski w Raczkowie koło Warty. Acta Geogr. Lodz., 61: 69-74.
• ZAŁOBA M., JASTRZĘBSKA-MAMEŁKA M., 1990b — Stanowisko interglacjału eemskiego w Zagajewie koło Warty. Acta Geogr. Lodz., 61: 75-80.