Ocena efektywności rekultywacji leśnej hałd skał odpadowych w Zakładach Górniczych Miedzi "Rudna"

• Autorzy: Wójcik J. , Kowalik S.

Warianty tytułu

EN

The evaluation of the efficiency of a forest-type land reclamation of the waste rocks heaps in the Copper Mining Enterprise "Rudna"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Górnictwo miedzi powoduje różnorodne przekształcenia środowiska, m.in. budowę hałd gromadzących utwory odpadowe powstające w trakcie drążenia szybów i eksploatacji rudy. Hałdy te, po zakończeniu ich budowy, poddawane są rekultywacji, zgodnie z ustawą O ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. Nr 16/95). W pracy omówiono zasady realizowanej w ZG "Rudna" leśnej rekultywacji hałd utworów odpadowych oraz przedstawiono ocenę jej efektów po siedmiu latach od wykonania nasadzeń. W tym celu na jednej z hałd wykonano badania gleboznawcze i pomiary dendrometryczne trzech gatunków, wprowadzonych w procesie rekultywacji, drzew: 1) modrzewia europejskiego (Larix decidua), 2) brzozy brodawkowatej (Betula verrucosa), 3) sosny czarnej (Pinus nigra). Stwierdzono, że grunty nawiezione na hałdę w ramach rekultywacji technicznej charakteryzują się korzystnymi właściwościami, a określone parametry wzrostowe badanych gatunków drzew kształtują się na poziomie uzyskiwanych w uprawach leśnych. Nieco gorsze warunki wzrostu drzew odnotowano w górnych partiach hałdy, głównie na skutek mniej korzystnych stosunków wodno-powietrznych inicjalnej gleby. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na wysoką efektywność rekultywacji leśnej na objętej badaniami hałdzie oraz tworzenie się żyznych i średnio żyznych siedlisk leśnych, upodabniających się do LMśw i BMśw.

EN

Copper mining causes various transformations of environment, e.g. the formation of heaps, where wastes arising from shaft digging and ore exploitation are piling up. These heaps, after the end of their formation are subdued to reclamation, according to the Law on The protection of agricultural and forest grounds (Dz.U. No. 16/95). In this paper the principles of forest reclamation of waste heaps, realised in ZG "Rudna" were discussed. The evaluation of the effects of the reclamation 7 years after growing the trees. For this purpose on one of the heaps soil analyses and dendrometric measurements of three species, introduced during the reclamation: 1) European larch (Larix decidua), 2) verrucose birch (Betula verrucosa), 3) Austrian pine (Pinus nigra). It was found that the soils put on a heap within technical reclamation are characterised by favourable properties and the defined growth parameters of the tree species are on the level of forest cultures. Slightly worse conditions of growth were noticed in upper parts of the heap, mainly because of less favourable water-air balance of the initial soil. The results of the study indicate high efficiency of forest reclamation on the examined heap and the formation of rich and medium rich forest habitats similar to fresh mixed forests and fresh mixed coniferous forest.

Słowa kluczowe

PL

Zakłady Górnicze Miedzi "Rudna"; rekultywacja leśna; hałda; skały odpadowe

EN

Copper Mining Enterprise Rudna; forest reclamation; heap; waste rocks

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 7, z. 1
• Strony: 51--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wójcik J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska

autor

Kowalik S.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska

Bibliografia

• [1] Bałut S., Bitka R., Kulej M., Sabor J.: Kształtowanie się wyrównanych średnich wysokości i pierśnic młodników i drągowin modrzewiowych w zależności od siedliskowego typu lasu. Acta Agraria et Silvestria, vol. XVI, 1976
• [2] Greszta J., Olszowski J.: Wpływ zanieczyszczeń powietrza na wzrost sosny pospolitej i sosny czarnej. VI Międzynarodowa Konferencja „Wpływ zanieczyszczeń powietrza na lasy", Katowice 1968
• [3] Harabin Z.: Próba wprowadzenia modrzewia polskiego, jedlicy zielonej oraz sosny wejmutki w warunkach zwałowisk górnictwa węgla kamiennego. Archiwum Ochrony Środowiska, nr 3-4,1979
• [4] Katzur J., Böcker L., Stähr F., Mertzig C-C.: Zu den Auswirkungen der Meliorationstiefe auf das Waldwachstum der Kippen-Erstaufforstungen. Forstwitschaft und Landschaftsökologie, Band, 32, 4,1998
• [5] Katzur ]., Böcker L., Stähr F.: Untersuchungen zum Waldwachstum auf den Kippenstandorten des Lausitzer Braunkohlenreviers am beispiel der Gemeinen Kiefer und Gemeinen Birke. Konferencja Naukowa „Górnictwo odkrywkowe - Środowisko - Rekultywacja, ze szczególnym uwzględnieniem KWB Bełchatów", Bełchatów 8-9.06.1999
• [6] Kowalik S., Krzaklewski W., Wójcik J.: Opracowanie optymalnych sposobów zagospodarowania zrekultywowanych zwałowisk R-G, RZ, R-VII, R-VIII Kopalni „Rudna". Kraków, Archiwum Zakładu Kształtowania i Ochrony Środowiska AGH 1992 (materiały niepublikowane)
• [7] Kowalik S., Krzaklewski W., Wójcik J.: Projekt techniczny rekultywacji uzupełniającej zwałów: R-G, R-VII, R-VIII. Projekt etapu biologicznego rekultywacji hałd: R-G, R-VII, R-VIII. Kraków, Archiwum Zakładu Kształt, i Ochrony Środowiska AGH 1994 (materiały niepublikowane)
• [8] Kowalik S., Krzaklewski W., Wójcik J.: Rekultywacja zwałów skał odpadowych w górnictwie miedzi. Konferencja Naukowo-Techniczna „Współczesne problemy ochrony środowiska w górnictwie", Krynica 8-11.06.1994
• [9] Krzaklewski W.: Roślinność spontaniczna jako wskaźnik warunków siedliskowych oraz podstawa do zalesienia skarp zwałowisk na przykładzie KWB Adamów. Konferencja Nauk. „Górnictwo odkrywkowe - Środowisko - Rekultywacja, ze szczególnym uwzględnieniem KWB Bełchatów", Bełchatów 8-9.06.1999
• [10] Łyczba S., Piątkowski J.: Rekultywacja zwałowiska zewnętrznego KWB Bełchatów o kierunku leśnym - stan i perspektywy. Konferenqa Naukowa „Górnictwo odkrywkowe - Środowisko - Rekultywacja, ze szczególnym uwzględnieniem KWB Bełchatów", Bełchatów 8-9.06.1999
• [11] Prusinkiewicz Z.: Skład chemiczny i cechy biometryczne organów asymilacyjnych jako wskaźnik warunków glebowych oraz mineralnego odżywiania i potrzeb nawozowych drzewostanów sosnowych. Roczniki Gleboznawcze, t. XXV, z. 3, Warszawa, PWN 1974
• [12] Seneta W.: Drzewa i krzewy iglaste. Warszawa, PWN 1981
• [13] Strzyszcz Z.: Chemiczne przemiany utworów karbońskich w aspekcie biologicznej rekultywacji i zagospodarowania centralnych zwałowisk. Prace i Studia, nr 19, Wrocław, PAN 1978
• [14] Szymański S.: Wzrost niektórych gatunków drzew leśnych w pierwszych 10 latach życia na siedlisku boru mieszanego świeżego. Sylwan, 126(7), 1982
• [15] Szymkiewicz В.: Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów. Warszawa, PWRiL 1966