Skuteczność rekultywacji biologicznej składowisk odpadów z górnictwa węgla kamiennego

• Autorzy: Gwiżdż M. , Kabała C.

Warianty tytułu

EN

Efficiency of biological reclamation of hard coal mining dumping sites

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pozostałościami po intensywnej eksploatacji złóż węgla kamiennego są liczne składowiska odpadów powydobywczych. Obiekty te występują przede wszystkim w krajobrazie Górnego Śląska, gdzie nadal funkcjonują 42 kopalnie. Składowiska skały płonnej i odpadów po wzbogacaniu węgla negatywnie oddziałują na walory krajobrazowe oraz jakość powietrza atmosferycznego, gleb, wód powierzchniowych i podziemnych. W związku z tym konieczność przeprowadzenia ich rekultywacji jest sprawa priorytetową. Jednakże nie każdy sposób realizacji procesu rekultywacji prowadzi do pożądanych efektów, gdyż nie zawsze w odpowiedni sposób zostaje dobrana metoda rekultywacji. Badaniami skuteczności rekultywacji biologicznej objęto 3 składowiska skały płonnej, zlokalizowane w powiecie wodzisławskim oraz jastrzębskim. Obiekty zostały wybrane ze względu na różne metody rekultywacji biologicznej na składowiskach o zbliżonej jakości zdeponowanego materiału. Przy ocenie skuteczności rekultywacji biologicznej brano pod uwagę udatność nasadzeń oraz zadarnienia oraz stopień ograniczenia zjawisk erozji wodnej.

EN

The remainders after intensive hard coal deposit exploitation constitute numerous post-extraction waste dumping sites. These objects occur first of all in the landscape of Upper Silesia, where still 42 mines are functioning. The dumping sites of waste rock and wastes after coal upgrading negatively influence the landscape values and quality of atmospheric air, soils, surface and underground waters. In connection with the above the necessity to perform their reclamation is a matter of priority. However, not every way of reclamation process realisation leads to desirable effects, because not always in a suitable manner the reclamation method is being selected. The investigations of biological reclamation efficiency comprised 3 waste rock dumping sites located in the Wałbrzych and Jastrzębie administrative districts. These objects were selected in consideration of different biological reclamation methods at dumping sites with similar quality of the deposited material. When assessing the biological reclamation effectiveness the dexterity of plantings and sod formation and the degree of reduction of water erosion phenomena were taken into consideration.

Słowa kluczowe

PL

węgiel kamienny; rekultywacja biologiczna

EN

hard coal; biological reclamation

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 67, nr 6
• Strony: 103--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., tab.

Twórcy

autor

Gwiżdż M.

• Uniwersytet Przyrodniczy. Wrocław

autor

Kabała C.

• Uniwersytet Przyrodniczy. Wrocław

Bibliografia

• 1. Główny Instytut Górnictwa: Dokumentacja techniczna rekultywacji w obrębie Ruchu I KWK „Marcel” dostosowana do nowych uwarunkowań. 1997.
• 2. Główny instytut górnictwa : Projekt techniczny rekultywacji zwałowiska „Borynia-Jar” KWK „Borynia, 1998.
• 3. Józefaciuk A., Józefaciuk C: Vademecum nauk erozyjno-rolniczych. 1992, IUNG, Puławy.
• 4. Karczewska A: Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław.
• 5. Patrzałek A: Obudowa biologiczna zwałowisk po kopalnictwie węgla kamiennego roślinnością niską w różnych stadiach przemian chemicznych gruntu. 1982, [Praca doktorska], AR, Wrocław, s.75.
• 6. Patrzałek A: Zdolność darniotwórcza mieszanek traw i motylkowatych wysiewanych na zwałowiskach odpadów węgla kamiennego oraz ich wpływ na wietrzenie gruntu. 1984, Archiwum Ochrony Środowiska, 3-4, s. 157÷170.
• 7. Patrzałek A: Znaczenie traw w powstawaniu zbiorowisk roślinnych na glebach inicjalnych z odpadów karbońskich. 2001, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Rozprawy: 176, s. 402.
• 8. Patrzałek A:Znaczenie gatunków i odmian traw w rozwoju procesu darniowego na terenach rekultywowanych. 2003, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, nr 225, s. 359÷363.
• 9. Projekt techniczny „Ukształtowanie i zagospodarowanie terenu w kierunku rekreacyjno - sportowym rejonu zwałowiska „Wrzosy” i zlikwidowanych osadników mułowych KWK „ANNA” w Pszowie” – Zakład Ochrony Środowiska „EKO-SON II”.
• 10. Rostański K. M: Problemy estetyki w zagospodarowaniu zwałowisk górniczych. 2006, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria: Górnictwo, z. 272, s. 121÷131.
• 11. Strzyszcz Z., Harabin Z: Rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie odpadów górnictwa węgla kamiennego ze szczególnym uwzględnieniem centralnych zwałowisk. 2004, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, s. 63÷91.