The content of heavy metals in the alluvial formations of mountain torrent

• Autorzy: Florencka N.

Warianty tytułu

PL

Zawartość metali ciężkich w utworach aluwialnych potoku górskiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article presents the content of chosen heavy metals agglomerated in the sediment of bed sand-bank of the mountain torrent, taking into account the fraction volume (amount). Material was taken from several surveying points on the 1.1 km of stream length. Analyzed sediment was characterized by changeability of granulation and abundance of heavy metals. The highest content of chromium, copper, cadmium, nickel, lead and zinc was denoted in the finest fractions (<0.025 mm), whereas the lowest amount of zinc, chromium and copper was stated in the deposit with diameter 0.5–0.25 mm. High nickel concentration was stated in investigated alluvial material (III class of contamination), significantly higher than geological background of the sediments in Poland.

PL

W artykule opisano badania zawartości wybranych metali ciężkich gromadzących się w sedymencie w łachach korytowych potoku górskiego z uwzględnieniem wielkości frakcji. Materiał pobrano z kilku punków pomiarowych na długości 1,1 km cieku. Analizowany sedyment charakteryzował się zmiennością uziarnienia oraz zasobnością metali ciężkich. Najwyższe wartości chromu, miedzi, kadmu, niklu, ołowiu i cynku odnotowano we frakcjach najdrobniejszych (<0,025 mm), najmniejsze natomiast ilości cynku, chromu i miedzi stwierdzono w osadzie o średnicy ziaren 0,5–0,25 mm. Badany materiał aluwialny miał wysokie stężenia niklu (III klasa zanieczyszczeń), znacznie wyższe niż obserwowane tło geochemiczne osadów Polski.

Słowa kluczowe

EN

heavy metals; mountain torrent; alluvia

PL

metale ciężkie; potok górski; aluwia

• Wydawca: AGH University of Science and Technology Press
• Czasopismo: Geomatics and Environmental Engineering
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 5, no. 2
• Strony: 23--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Florencka N.

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering, Krakow, Poland

Bibliografia

• [1] Aleksander-Kwaterczak U., Sikora W.S., Wójcik R.: Rozkład zawartości metali ciężkich pomiędzy frakcje ziarnowe w osadach dennych rzeki Odry. Geologia, t. 30, z. 2, 2004, pp. 165–174.
• [2] Belzile N., Chen Y.,Gunn J.M., Dixit S.S.: Sediment trace profiles in lakes of Killarney Park, Canada: from regional to continental influence. Environmental Pollution, vol. 130, 2004, pp. 239–248.
• [3] Bojakowska I.: Kryteria oceny zanieczyszczenia osadów wodnych. Przegląd Geologiczny, vol. 49, nr 3, 2001, pp. 213–218.
• [4] Bojakowska I., Gliwicz T., Małecka K.: Wyniki geochemicznych badań osadów wodnych Polski w latach 2003–2005. BMŚ, Warszawa 2006.
• [5] Bojakowska I, Gliwicz T., Sokołowska G.: Wyniki monitoringu geochemicznego osadów wodnych Polski w latach 1996 i 1997. BMŚ, PIOŚ, Warszawa 1998.
• [6] Bojakowska I., Sokołowska G.: Geochemiczne klasy czystości osadów wodnych. Przegląd Geologiczny, vol. 46, nr 1, 1998, pp. 49–54.
• [7] Bojakowska I., Sokołowska G.: Wyniki monitoringu geochemicznego osadów wodnych Polski w latach 1994–1995. BMŚ, PIOŚ, Warszawa 1996.
• [8] Bojakowska I., Sokołowska G.: Wyniki monitoringu geochemicznego osadów wodnych Polski w latach 1993–1993. BMŚ, PIOŚ, Warszawa 1994.
• [9] Calmano W., Hong J., Förster U.: Binding and mobilization of heavy metals in contaminated sediments affected by pH and redox potential. Water Science and Technology, vol. 28, 1994, pp. 223–235.
• [10] Cieślewicz J., Różański S.: Metale ciężkie w osadach dennych jezior. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, nr 44, 2010, pp. 72–82.
• [11] Ciszewski D., Malik I., Wardas M.: Uwarunkowania geomorfologiczne migracji metali ciężkich w osadach fluwialnych: dolina Małej Panwi. Przegląd Geologiczny, vol. 52, nr 2, 2004, pp. 163–174.
• [12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów oraz stężeń substancji powodujących, że urobek jest zanieczyszczony. Dz. U. Nr 55, poz. 498.
• [13] Frankowski M., Zioła-Frankowska A., Kowalski A., Siepak J.: Fractionation of heavy metals in bottom sediments using Tessier procedure. Environmental Earth Sciences, vol. 60, no. 6, 2010, pp. 1165–1178.
• [14] Helios-Rybicka E.: Rola minerałów ilastych w wiązaniu metali ciężkich przez osady rzeczne górnej Wisły. ZN AGH nr 1050, Geologia, z. 32, 1986.
• [15] Helios-Rybicka E. Akumulacja i mobilizacja metali ciężkich w osadach środowiska wodnego: osady datowane jako wskaźnik chronologiczny. Mat. Konf. “Geologiczne aspekty ochrony środowiska”, Kraków 1991, pp. 18–23.
• [16] Hudson-Edwards K., Macklin M.G., Curtis C.D., Vaughan D.J.: Chemical remobilization of contaminant metals within floodplain sediments in an incising river system: implications for dating and chemostratigraphy. Earth Surface Processes and Land Forms, vol. 123, 1998, pp. 671–684.
• [17] Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1999.
• [18] Książkiewicz M.: Geologia dynamiczna. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1972.
• [19] Lis J., Pasieczna A.: Atlas geochemiczny Polski w skali 1:2 500 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1995.
• [20] Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych – PTG 2008. Roczniki Gleboznawcze, t. 60, z. 2, 2009, pp. 5–16.
• [21] Radecki-Pawlik A., Florencka N.: Odkładanie wybranych pierwiastków chemicznych w łachach korytowych potoku górskiego pod wpływem antropopresji. II Ogólnopolskie Sympozjum “Dynamika zmian środowiska geograficznego pod wpływem antropopresji”, Kraków – Sanok 25–27 września 2003.
• [22] Sobczyński T., Siepak J.: Badanie kumulacji związków biogenicznych i specjacji metali w osadach dennych jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego. Ogólnopolska Konferencja Naukowa “Kompleksowe i szczegółowe problemy inżynierii środowiska”, Ustronie Morskie 2001, pp. 265–290.
• [23] Tam N.F.Y., Wong Y.S.: Spatial variation of heavy metals in surface sediments of Hong Kong mangrove swamps. Environmental Pollution, vol. 110, 2000, pp. 195–205.
• [24] Woszczyk M., Spychalski W.: Czynniki czasowej zmienności zawartości wybranych metali ciężkich w osadach jeziora Sarbsko (Nizina Gardnieńsko-Łebska) na tle genezy zbiornika. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, nr 31, 2007, pp. 485–497.
• [25] Zioła A., Frankowski M., Sobczyński T., Siepak J.: Wpływ uziarnienia na zawartość metali ciężkich w aluwialnych osadach rzeki Odry. Nowoczesne metody przygotowania próbek i oznaczania śladowych ilości pierwiastków. Materiały XV Poznańskiego Konwersatorium Analitycznego, Poznań 2006.
• [26] Zoumis T., Schmidt A., Grigorova L. & Calmano W.: Contaminants in sediments: remobilisation and demobilisation. Science of the Total Environment, vol. 266, 2001, pp. 195–202.