Listy Johanna Ernesta Stieffa (1719÷1793) do René-Antoine Ferchaulta de Réaumura (1683÷1757) w archiwach Francuskiej Akademii Nauk - nieznany interesujący dokument historii śląskiej geologii

• Autorzy: Daszkiewicz P. , Tarkowski R.

Warianty tytułu

EN

Letters of Johann Ernest Stieff (1719÷1793) to René-Antoine Ferchault de Réamur (1683÷1757) in archives of the French Academy of Sciences - an unknown document of the history of Silesian geology

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Réaumur był jednym z pierwszych francuskich naukowców odpowiedzialnych za utworzenie europejskiej sieci korespondentów. Wysyłane przez nich listy i okazy pozwoliły mu zgromadzić zbiory i informacje przyrodnicze z całej Europy. Jednym z jego naukowych korespondentów był wrocławski (Breslau) lekarz J. E. Stieff. Listy wysłane 28 stycznia 1750 i 15 sierpnia 1755 roku, są ciekawymi dokumentami związanymi z historią śląskiej nauki. Stieff porusza różne tematy, wyraża zainteresowanie kolejnymi wydaniami Histoire des Insectes, informuje o tym, jaki użytek zrobił z termometru Réaumura i przedstawia swoje obserwacje i interpretacje burz i piorunów, łącząc wzrost liczby burz z aktywnością wulkaniczną w południowej Europie. Załącza listę 19 minerałów i skamieniałości mających zostać wysłanych do Paryża, w tym ich opis i dokładną lokalizację ich pochodzenia. Jest to prawdopodobnie najstarszy znany dokument dotyczący przesłania naturalnych historycznych okazów Śląska do Francji.

EN

Réaumur was one of the first French scientists responsible for the establishment of the European network of correspondents. The sent by them letters and specimens allowed him to gather natural collections and information from whole Europe. One of his scientific correspondents was the physician J. E. Stieff from Wrocław (Breslau). The letters sent on 28th January 1750 and 15th August 1755 are interesting documents connected with the history of Silesian science. Stieff touches various subjects, expresses interest in successive editions of Histoire des Insectes, informs about the use that he made of the Réaumur's thermometer and presents his observations and interpretations of storms and flashes of lightning, combining the increase in the number of storms with the volcanic activity in southern Europe. He attaches a list of 19 minerals and fossils to be sent to Paris, including their description and precise location of their origin. This is probably the oldest known document concerning sending of natural historical specimens of Silesia to France.

Słowa kluczowe

PL

współpraca naukowa; okazy mineralogiczne; historia nauki; Polska; Górny Śląsk; Francja

EN

scientific cooperation; mineralogical specimens; history of science; Poland; Upper Silesia; France

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 67, nr 1-2
• Strony: 84--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Daszkiewicz P.

• Museum national d'Histoire naturelle, Service du Partimoine Naturel

autor

Tarkowski R.

• Instytut Geografii Akademii Pedagogicznej, Kraków

Bibliografia

• 1. Caullery M.: Les papiers laissés par de Réaumur et le tome VII des Mémoires pour servir à histoire des Insectes. Introduction du tome VII des Mémoires pour servir à histoire des Insectes. Encyclopédie entomologique: supplément au volume XXXII. Paris-P. Lechevalier. 1929.
• 2. Daszkiewicz P.: Cabinets de curiosités, oiseaux du Nord, minéraux et expériences physiques ou la correspondance scientifique entre René- Ferchault de Réaumur ( 1683-1757) et quelques curieux de la Pologne du XVIIIe siècle. Annales de Centre Scientifique de l'Académie Polonaise des Sciences à Paris 2008a, No 11: 272-298.
• 3. Daszkiewicz P.: Korespondencja Wielkiego Marszałka Koronnego Franciszka Bielińskiego (ok. 1683 z francuskim uczonym RENE - ANTOINE FERCHAULT DE REAUMUR ( 1683-1757) – interesujący dokument historii polskiej zoologii. Przegląd Zoologiczny 2008b, LII 1-2.
• 4. Daszkiewicz P.: Polonika w archiwum René-Antoine Ferchault de Réumur (1683-1757). Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 2009, nr 54/2: 83-93.
• 5. Daszkiewicz P., Tarkowski R.: Poszukiwania śladów Stanisława Staszica we Francji. Przegląd Geologiczny 2005, nr 11: 1021-1025.
• 6. Daszkiewicz P., Tarkowski R.: Pobyt i badania przyrodnicze Jeana- Etienne'a Guettarda w Rzeczypospolitej (1760-1762). Wraz z tłumaczeniem tekstu „Rozprawa o naturze ziem Polski i minerałach w nich zawartych". Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego. Kraków. 2009.
• 7. Greffe F.: Inventaire du Fonds René Ferchault de REAUMUR. 69 J. Insitut de France. Académie des Sciences. 2007.
• 8. Larson L. J.: Interpreting Nature The Science of Living Form from Linnaeus to Kant. The Johns Hopkins University Press Baltimore and London. 1996.
• 9. Nollet J. A. Leçons de physique expérimentale. Paris, chez les frères Guérin. 1745-1775.
• 10. Stieff J. E.: De vita nuptiisque plantarum Lipsk. 1744.
• 11. Stieff J. E.: Descriptio globii igniti Wratislaviae observati d. 9 Febr. Nova Acta Acad. Curiosa T. 1.1750.
• 12. Syniawa M.: Biograficzny słownik przyrodników śląskich. T. 1. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. 2006.
• 13. Tarkowski R.: Badania geologiczne Jean-Etienne Guettarda w Rzeczpospolitej (1760-1762). Prz. Gór. 2010, 1-2 : 63-68.
• 14. Torlais J.: Réaumur. Un esprit encyclopédique en dehors de l'Encyclopédie. Librairie Blanchard. Paris. 1961.