Badania strukturalne warstw powierzchniowych ceramiki korundowej poddawanej kuleczkowaniu wykonane testem teksturowym

• Autorzy: Stalony-Dobrzański F. , Tomaszewski H. , Godwod K. , Ostachowski P.

Warianty tytułu

EN

Structural investigations of surface layers of corundum ceramics subjected to shot peening warried out in a texture test

• Konferencja: VII Konferencja Naukowa "Odkształcalność metali i stopów" 27--30 listopada 2007
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem badań były płytki korundowe uformowane z proszku, spiekane i kulowane o dwóch różnych ziarnistościach i różniące się wartością naprężenia wprowadzonego do materiału poprzez kulowanie. We wcześniejszych badaniach dyfraktometrycznych, prowadzonych na tym materiale, w sposób klasyczny został stwierdzony fakt znaczącej zmiany intensywności niektórych refleksów, z czego wynika, że kulowanie stanowi źródło zmian strukturalnych. Źródła różnic w obrazie dyfrakcyjnym mogą być dwa. Może to być zarówno zmiana struktury idąca w kierunku jej przebudowy na poziomie kształtu komórki elementarnej jak i pojawienie się tekstury — czyli uprzywilejowanej orientacji. Weryfikacja obu przypuszczeń wymagała użycia testu teksturowego. Rejestracje figur biegunowych porównujące stan przed i po kulowaniu wskazują, iż materiał nie posiada preferencji orientacji. W dalszym rozpoznaniu problemu zmian struktury zachodzących na skutek kulowania — wykorzystano test teksturowy do badań strukturalnych — dających informację krystalograficzną. Jak wynika z tych testów, kulowanie zmienia parametry komórki. Zmiany te i ich charakter są nie tylko zależne i od położenia przestrzennego krystalitów, których zmiany te dotyczą, lecz również zależą od uziarnienia próbki i wielkości naprężeń wprowadzonych kulowaniem. Na podstawie przeprowadzonych testów, można z dużą dozą prawdopodobieństwa, proponować zarówno pojęcie pojemności materiału na przyjmowanie naprężeń, jak i przyjąć wyjaśnienie mechanizmu prowadzącego do skutków ujawnianych działaniami technologii uzyskiwania badanego materiału. Co też należy uznać za istotne, opisywane zmiany mają charakter kierunkowy i nie są jednakowe w przestrzeni orientacji.

EN

The object of investigations were corundum plates obtained from powder, sintered and formed by shot peening, of two different grain fines and differing in the value of stress introduced into the material by the shot peening. In earlier diffractometric investigations, carried out on this material in the classical mode, the fact of a considerable change in the intensity of certain reflexes has been observed, from whitch in follows that the shot peening is the source of structural changes. There may be two sources of the differences in diffractometric image. It may be a change in the structure in the diffraction of its rearrangement on the level of the shope of the elementary cell as well as the appearance of texture — i.e. the privileged orientation. Verification of both assumption required the use of a texture test. Registration of pole figured comparing in state before and after shot peening indicate that the material has no orientation preference. In further investigation of the problem of structural changes occurring due to the shot peening — the texture test for structural investigations providing the crystallographic information — was used. As it follows from these tests the shot peening changes the cell parameters. These changes and their characters depend not only on the spatial position of the crystallites subjected to these changes, but also on the grain fines of the sample and the value of stresses introduced by the shot peening. On the basis of the performed tests it is possible — with great probability – to propose both a concept of the material capacity to accept the stress as well as to accept the explanation of a mechanism leading to the results revealed by the actions of the production technology of the examined material. What should be also considered to be essential is that the shot peening have a directional character and are not identical in the orientation space.

Słowa kluczowe

PL

naprężenie; dyfrakcja promieniowania rentgenowskiego; ceramika korundowa; kulowanie; test teksturowy

EN

stress; X-ray diffraction; corundum ceramics; shot peening texture test

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 52, nr 11
• Strony: 829--836
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., wykr., rys.

Twórcy

autor

Stalony-Dobrzański F.

autor

Tomaszewski H.

autor

Godwod K.

autor

Ostachowski P.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• 1. Tomaszewski H., Godwod K., Diduszko R., Carrois F., Duchazeaubeneix J. M.: Shot peening — sposób na podwyższenie odporności ceramiki na pękanie. Polski Biuletyn Ceramiczny, Ce-ramika, Ceramics, 2005, t. 91/1, s. 451÷458.
• 2. Tomaszewski H., Godwod K., Diduszko R., Carrois F., Duchazeaubeneix J. M.: Shot peening — a new method for im-proving mechanical properties of structural ceramics. in “The Science of Engineering Ceramics III”, Publications of The Ceramic Society of Japan, Ceramic Society of Japan Series, 2006, t. 14, s. 277÷280, ed. T. Ohji, T. Sekino, K. Niihara, Trans Tech Publications Ltd.
• 3. Tomaszewski H., Godwod K., Diduszko R., Carrois F., Duchazeaubeneix J. M.: Shot peening — a new method for improving mechanical properties of structural ceramics. Key Engineering Materials, 2006, t. 317÷318, s. 277÷280.
• 4 Tomaszewski H., Godwod K., Diduszko R., Carrois F., Duchazeaubeneix J. M.: Modification of alumina ceramics by stressonic shot peening. Materials Science Forum,2005, t. 490÷491, s. 509÷514.
• 5. Stalony-Dobrzański F.: Test teksturowy jako źródło informacji strukturalnej. Rudy Metale 2002, t. 47, nr 10-11, s. 519÷521.
• 6. Bochniak W., Stalony-Dobrzański F.: Role of shear bands in forming the texture image of deformed copper alloys. Archives of Metallurgy and Materials 2005, t. 50, s. 1103÷1116.
• 7. Stalony-Dobrzański F., Hanarz R.: Obserwacja płynięcia materiału w procesie prasowania kół zębatych. Rudy Metale 2006, t. 51, nr 4, s. 201÷206.
• 8. Stalony-Dobrzański F., Czapnik P.: Sposób wyznaczania figury biegunowej w dyfraktometrycznym badaniu tekstury. Patent PL nr: 182318.
• 9. Elektronika Jądrowa (Musiał W.), www.w-musial.home.pl