Analiza możliwości i ograniczeń systemów translacji automatycznej wspomaganej przez człowieka na przykładzie systemu tłumaczącego z języka włoskiego na polski

• Autorzy: Gajer M.

Warianty tytułu

EN

The analysis of possibilities and frontiers of the human-aided machine translation system on the example of Italian-to-Polish translations system

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Translacja automatyczna jest dyscypliną nauki dostarczającą wiedzy o tym, jak programować komputery, aby były one w stanie dokonywać automatycznych przekładów pomiędzy wybranymi językami naturalnymi. Translacja automatyczna była również jedną z pierwszych aplikacji, jakie zostały zaproponowane dla komputerów. Niestety szybko okazało się, że zadanie translacji automatycznej jest znacznie trudniejsze, ale zarazem o wiele ciekawsze z naukowego punktu widzenia, niż pierwotnie sądzono. W artykule omówiono podstawowe przyczyny powodujące, że translacja automatyczna jest zadaniem tak niezwykle trudnym. Omówiono również najbardziej obiecujące kierunki rozwoju systemów translacji automatycznej. W dalszej części artykułu przedstawiono podstawowe koncepcje związane z nowym, zaproponowanym przez autora podejściem do zagadnień translacji automatycznej. Zamieszczone w artykule rozważania zilustrowano na przykładzie eksperymentalnego systemu translacji automatycznej, dokonującego przekładu zdań zapisanych w języku włoskim na polski.

EN

Machine translation is a branch of science that teaches us how to program the computers, so as they were able to translate between different human languages. Machine translation was also one of the first application that was proposed for computers. Nonetheless, it soon appeared that the task of machine translation is much more difficult, but also much more interesting from the scientific point of view, than one had ever thought before. In the paper it is thoroughly explained why machine translation is so extremely hard. The most promising directions of development of machine translation systems are also briefly described. The special attention is paid to machine translation systems that are developed for Polish language. The other part of the paper is devoted to some practical experiments of implementation of human-aided machine translation technique for the system that translates from Italian into Polish. The way in which the system operates is illustrated on numerous examples. Italian language belongs to the group of Romance languages at its main feature is a variety of flexion forms of verbs. In the paper the algorithm for Italian flexion is described and it is illustrated on some examples.

Słowa kluczowe

PL

translacja automatyczna; przetwarzanie języka naturalnego; sztuczna inteligencja

EN

machine translation; computational linguistics; natural language processing

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Elektrotechnika i Elektronika
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 25, z. 1
• Strony: 10--37
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.,rys., tab.

Twórcy

autor

Gajer M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Katedra Automatyki

Bibliografia

• [1] Baker K.L., Franz A.M., Jordan P.W., Mitamura T., Nyberg E.H.: Coping with ambiguity in a large-scale machine translation system. Pittsburgh, Center for Machine Translation, Carnegie Mellon University 1992
• [2] Arnold D., Bałkan L., Meijer S., Humphreys R.L., Sadler L.: Machine translation: An introductory guide. London, NCC Blackwell 1994
• [3] Melby A.: Machine translation and philosophy of language. Machine Translation Review, No. 9, April 1999, pp. 6-17
• [4] Blekhman M., Pevzner B.: First Steps of language engineering in the USSR: The 50s through 70s. Machine Translation Review, Issue No. 11, December 2000, pp. 5-7
• [5] Waibel A., Geutner P., Tomokiyo L.M., Schultz T, Woszczyna M.: Multilinguality in speech and spoken language systems. Proceedings of the IEEE, vol. 88, No. 8, August 2000, pp. 1297-1313
• [6] Zue V.W., Glass J.R.: Conversational interfaces: advances and challenges. Proceedings of the IEEE, vol. 88, No. 8, August 2000, pp.1166-1180
• [7] strona internetowa firmy Techland o adresie http://www.techland. com.pl
• [8] Penrose R.: Nowy umysł cesarza. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 1995, ISBN 83-01-11819-9
• [9] Wiślicki W.: Czy możliwy jest naukowy opis tego, co dzieje się w umyśle? Wszechświat, t. 101, nr 1-3, 2000, pp. 8-12
• [10] Penrose R.: Makroświat, mikroświat i ludzki umysł. Warszawa, Wydawca Prószyński i S-ka 1997
• [11] Carbonell J.G., Mitamura T., Nyberg E.H.: The KANTperspective: A critique of pure transfer (and pure interlingua, pure statistics, ...). Pittsburgh, USA, Center for Machine Translation, Carnegie Mellon University 1996
• [12] Ney H., NieBen S., Och F.J., Sawaf H., Tillmann C, Vogel S.: Algorithms for statistical translation of spoken language. IEEE Transactions on Speech and Audio Processing, vol. 8, No. 1, January 2000, pp.24-36
• [13] Canals R., Esteve A., Garrido A., Guardiola M.I., Iturraspe-Bellver A., Montserrat S.: InterNOSTRUM: A Spanish-Catalan machine translation system. Machine Translation Review, No. 11, December 2000, pp. 21-25
• [14] Loukachevitch N.V., Dobrov B.V.: Thesaurus-based structural thematic summary in multilingual information systems. Machine Translation Review, No. 11, December 2000, pp. 10-20
• [15] Fukutomi O.: Reporton commercial machine translation in a manufacturing domain. Machine Translation Review, No. 11, December 2000, pp. 16-25
• [16] Murphy D.: Keeping translation technology under control. Machine Translation Review, No. 11, December 2000, pp. 7-10
• [17] Nyberg E., Mitamura T, Carbonell J.: The KANT machine translation system: From R&D to initial deployment. Centre for Machine Translation, Carnegie Mellon University, USA, 1998
• [18] Mitamura T: Controled languages for multilingual machine translation. Centre for Machine Translation, Carnegie Mellon University, USA, 1996
• [19] Mitamura T, Nyberg E.H., Carbonell J.: An efficient interlingua translation system for multi-lingual document production. Centre for Machine Translation, Carnegie Mellon University, USA, 1998
• [20] Kreisberg A., de Fanti S.: Mówimy po włosku. Warszawa, Wiedza Powszechna 1992, ISBN 83-214-0282-8