Ochrona unikatowego ekosystemu oraz ograniczenia w zagospodarowaniu Podziemi Tarnogórsko-Bytomskich

• Autorzy: Chmura J. , Kłys G. , Wójcik A. J.

Warianty tytułu

EN

Unique ecosystem's protection and also limitations to the adaptation of the Tarnowskie Góry - Bytom underground spaces

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie to rozległy i skomplikowany system wyrobisk, będących wynikiem kilkusetletniej (od XII wieku) eksploatacji górniczej rud metali. Łączna długość chodników, komór i wybierek wynosi ponad 300 km -jest to jeden z największych systemów podziemnych na świecie. Jest on połączony z powierzchnią ziemi pięcioma sztolniami odwadniającymi oraz licznymi szybami i odsłonięciami w okolicznych kamieniołomach. W ciągu kilkuset lat w podziemnym systemie wytworzył się unikatowy mikroklimat oraz różnorodna szata naciekowa. Z uwagi na dogodne warunki osiedliły się tutaj nietoperze, wykorzystując ten labirynt jako miejsce zimowej hibernacji oraz schronienie w okresie letnim. Wśród nietoperzy doliczono się ośmiu gatunków. Występuje tu m.in. nocek duży (Myotis myotis) oraz gacek brunatny (Plecotus auritus), dla którego jest to największe zimowisko w Europie.

EN

Tarnowskie Góry - Bytom underground is an extensive and complicated system of mining excavations resulting from hundreds of years of mining and ore exploitation. The total length of all galleries, chambers and pits is over 300 km - it is one of the biggest underground system in the world. This system is connected with the surface of earth by five galleries, many shafts and excavations located in the neighbouring quarries. Over the years, an unique microclimate and a multifarious dripstone cover formed there. Because of favourable conditions, bats settled in it, using this labyrinth as a place of winter hibernation and a shelter during the summer period. Among the bats, eight species have been discovered so far, in particular: Myotis myotis and Plecotus auritus.

Słowa kluczowe

PL

Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie; obszary przyrodniczo-kulturowe; ochrona przyrody

EN

Underground Tarnogórsko-Bytomskie; areas naturally-cultural; protection of nature

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 31, z. 3
• Strony: 71--77
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys.

Twórcy

autor

Chmura J.

• Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Kłys G.

• Wydział Przyrodniczo-Techniczny, Uniwersytet Opolski, Opole

autor

Wójcik A. J.

• Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Nauki, Warszawa

Bibliografia

• [1] Betleja J., Cempulik P., Hadaś T., Kłys G.: Podziemia Bytomsko-Tarnogórskie Garbu Tarnogórskiego. Rys historyczny i obecny stan wyrobisk, sztolni i szybów. Wrocław, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „Pro Natura” 1992 (manuskrypt)
• [2] Kłys G.: Podziemia Tarnogórskie — największe zimowisko nietoperzy (Chiroptera) na Górnym Śląsku. Rocznik Muzeum Górnośląskiego. Przyroda, 14, 1994, 27-31
• [3] Kłys G.: Nietoperze podziemi Tarnogórskich — stan poznania, [w:] Wołoszyn B. (red.), Zimowe spisy nietoperzy w Polsce 1988-1992 wyniki i ocena skuteczności. Publikacje Centrum Informacji Chiropterologicznej ISEZ PAN, Kraków 1994, 91-97
• [4] Molenda D.: Górnictwo kruszcowe na terenie złóż śląsko-krakowskich do połowy XVI wieku. Wrocław -Warszawa- Kraków. Zak. Nar. Im Ossolińskich, Wyd. PAN 1963
• [5] Molenda D.: Kopalnie rud ołowiu na terenie złóż śląsko-krakowskich w XVI—XVIII wieku. Wrocław — Warszawa - Kraków - Gdańsk. Zak. Nar. im Ossolińskich, Wyd. PAN 1972
• [6] Orczewska A., Czylok A., Kimsa T.: Charakterystyka florystyczno-faunistyczna projektowanego rezerwatu przyrody na wyrobisku kopalni dolomitu „Blachówka" w Bytomiu. Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych. Katowice - Sosnowiec, WBioŚ, WNoZ Uniwersytet Śląski 1993