Medycyna konwencjonalna i medycyna tradycyjna w rejonie Kanionu Colca, Peru

• Autorzy: Ryn Z. J.

Warianty tytułu

IT

Conventional and traditional medicine in Canyon Colca region, Peru

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stan lecznictwa w regionie wynika z powszechnego w Ameryce Łacińskiej procesu nakładania się profesjonalnej medycyny europejskiej na wielowiekowe doświadczenia miejscowych uzdrawiaczy. Autor określił stan zdrowia mieszkańców, zachorowalność, stan służby zdrowia oraz związki tradycyjnego leczenia z religią i magią zapisane w obiektach archeologicznych, zmumifikowanych zwłokach ludzi i łatwe do zauważenia w kontynuowanych nadal rytuałach. Opisał leki dostępne na targach, rośliny hodowane w celach leczniczych oraz wywiady z przedstawicielem samorządu i miejscowymi uzdrawiaczami na temat funkcjonowania medycyny tradycyjnej i jej relacji z medycyną instytucjonalną. Rozwój turystyki stwarza pilną konieczność rozwoju oficjalnej służby zdrowia i poszerzenia jej świadczeń, tym bardziej, że zagraniczni turyści nie są na ogół przystosowani do przebywania w strefie wysokogórskiej, 3200-4800 m n.p.m., powszechnej w tym regionie.

EN

Health care in the region under study as well as in whole Latin America comes out from overlapping of professional European medicine on long lasting experience of local faith healers. Present author determined state of health and incidence of disease among inhabitants, as well as condition of local health service, and relations between traditional medicine and religion and sorcery which are entrenched in archeological objects, mummified bodies and are observable in continued rituals. Medicines available in the local markets and herbs planted for medical purpose are described. Local authority representative and healers were interviewed on the functioning of traditional medicine and its relation to institutional medicine. Present growth of tourism requires development of official medical staff and services as a matter of great urgency. The need follows, among other, from weak adaptation of foreign tourists to high altitude zone, 3200-4800 m a.s.l. which is common in this region.

Słowa kluczowe

PL

Kanion Colca; prowincja Caylloma; zdrowotność; medycyna konwencjonalna; medycyna tradycyjna; służba zdrowia; sanktuaria andyjskie

EN

Colca Canyon; Caylloma province; state of health; conventional medicine; traditional medicine; health service; Andean sanctuaries

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 34, z. 2/1
• Strony: 211--221
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Ryn Z. J.

• Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Wydział Lekarski, Katedra Psychiatrii; 31-501 Kraków, ul. Kopernika 21a,

Bibliografia

• Baldarrago E., 2007. Turismo y desarollo economico local: el caso del Cafion del Colca en la provincia de Caylloma, Arequipa. CIES & UNSA. Arequipa (http://cies.org.pe).
• Cordova H., 2000. Turismo y sustentabilidad en el Valle del Colca. Ambiente y Sociedad en los Andes: Politicas y Estrategias (proyecto financiado por la Union Europea).
• Diagnostico 2006. Diagnostico de la Provincia Caylloma. Municipalidad Chivay.
• Krzak M., 2005. Ruch turystyczny w rejonie Arequipy i możliwości jego rozwoju w Dolinie Wulkanów (prowincja Castilla) w południowym Peru. Geoturystyka, 2, 3-22.
• Majcherczyk J., 2001. Zdobycie Rio Colca Najgłębszego Kanionu na Ziemi. Wyd. II uzupełnione i poprawione. Wydawnictwo AA s.c, Kraków, 263.
• Majcherczyk J., Piętowski A. & Chmieliński R, 1981. In kayak through Peru. Whitewater guide. Canoandes & Embajada de Viajero. Lima, 139.
• Mujica E. & De La Vera Cruz P., 1999. El Valle del Colca: Un paisaje cultural dinamico en el sur del Peni. In: Mujica E. (ed.) Paisajes culturales en los Andes, 149-168, UNESCO & CONDESAN, Arequipa (www.condesan.org/unesco/paisajesculturalesandes.htm).
• Radwanek-Bąk B., 2008. Atrakcje geoturystyczne kanionu Rio Colca i jego otoczenia. Kwartalnik AGH Geologia, 34,2/1, 173-192.
• Reinhard J., 1999. Zaklęte w lodzie. National Geographic Polska, 11, 66.
• Reinhard J. & Ceruti M.C., 2000. Investigaciones arqueologicas en el Volcan Llullaillaco: Complejo ceremonial incaico de alta montana. Ed. de la Univ. Catolica de Salta. Salta.
• Ryn Z., 1978. Sanktuaria na szczytach Andów. Z archeologii przedkolumbijskiej. Wierchy, 46, 37-64.
• Ryn Z., 1980. W Andach nazywa się soroche. Wierchy, 47, 100-115.
• Ryn Z. (red.), 2002. Medycyna tradycyjna w Ameryce. Sztuka leczenia, 4, 254.
• Ryn Z., 2007. Medycyna indiańska. Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1—470.
• Wasilewski M., 2008. Mineralne leki w Chivay i Dolinie Colca (południowe Peru). Kwartalnik AGH Geologia, 43, 2/1, 223-242.