Zarys budowy geologicznej Kordyliery Zachodniej południowego Peru

• Autorzy: Paulo A.

Warianty tytułu

EN

Geology of the Western Cordillera in Southern Peru - an outline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na ścianach kanionu Rio Colca, długiego na 120 km i głębokiego na 1-3 km odsłania się wspaniały przekrój litosfery. Rio Colca, mająca źródła na Altiplano, po drodze do Pacyfiku wcina się głęboko w Kordylierę Zachodnią, a na jej przedpolu tworzy ogromny stożek napływowy, który przykrywa masyw metamorficzny Arequipa. Kordyliera Zachodnia jest najbardziej wypiętrzonym zrębem w tej części Andów, zwieńczonym przez dziesiątki wielkich stratowulkanów. Jest zbudowana głównie z epikontynentalnych formacji jury i kredy, wulkanicznych i detrytycznych formacji kontynentalnych kenozoiku oraz pewnej ilości intruzji z okresu górna kreda - neogen. Warstwy przedplioceńskie są sfałdowane. Pięć faz kompresji, udokumentowanych różną orientacją fałdów od późnej kredy, silne wypiętrzanie od późnego miocenu oraz odpowiadające im szczeliny wypełnione po części żyłami kruszców lub lawą gardzieli wulkanów świadczą o rotacji regionalnego pola naprężeń.

EN

Tremendous cross section of lithosphere is exposed in the walls of Rio Colca Canyon 120 km long and 1-3 high. Rio Colca begins at the edge of Altiplano and on the way to Pacific incises deeply into the Western Cordillera, then builds vast dejection cone at its foothills covering metamorphic Arequipa massif. Western Cordillera forms the most elevated horst of this segment of the Andes surmounted by dozens of huge stratovolcanoes. It is largely built of epicontinental Jurassic and Cretaceous formations, volcanic and detritic continental Cenozoic formations, and several Upper Cretaceous - Neogene intrusions. Pre-Pliocene strata are folded. Five compressive phases since Late Creataceous differing by azimuth of fold axes, strong uplift since Late Miocene and relevant fractures filled in part by ore veins and volcanic necks evidence rotation of the regional strain field.

Słowa kluczowe

PL

Peru; Kordyliera Zachodnia; Kanion Rio Colca; środkowa strefa wulkaniczna Andów; grupa Tacaza

EN

Peru; Rio Colca Canyon; Western Cordillera; Central Volcanic Zone of the Andes; Tacaza Group

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 34, z. 2/1
• Strony: 35--53
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Paulo A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Analiz Środowiskowych, Kartografii i Geologii Gospodarczej; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• Barriga V., 1951. Los terremotos en Arequipa, 1582-1868: Documentos de los archivos de Arequipa y de Sevilla. Biblioteca Arequipa, 7. Arequipa.
• Cahill T.A. & Isacks B.L., 1992. Seismicity and shape of the subducted Nazca Plate. Journal of Geophysical Research., 97, 17503-17529.
• Caldas J., 1993. Geologia de los cuadrangulos de Huambo y Orcopampa. INGEMMET Boletin 46. Lima.
• Chowdhury D.K. & Whiteman S.K., 1986. Structure of the Benioff Zone under Southern Peru to Central Chile. Tectonophysics, 134, 215-226.
• Cobbing E. J., Ozard J.M. & Snelling N.J., 1977. Reconnaissance geochronology of the crystalline basement rocks of the Coastal Cordillera of southern Peru. Geological Society of America Bulletin, 88, 2, 241-246.
• Cobbing EJ. & Pitcher W.S., 1972. The Coastal Batolith of central Peru. Journal of the Geological Society, London, 128, 3,421-460.
• Delacour A., Paquereau R, Gerbe M.-Ch., Thouret J.-C. & Worner G., 2002. Quaternary minor volcanic centres in Southem Peru: volcanology, petrology and geochemistry. 5th ISAG: 175-178. Touluse.
• Delacour A., Paquereau R, Gerbe M.-Ch., Thouret J.-C. & Worner G., 2007. Magma evolution of Quaternary minor volcanic centres in southem Peru, Central Andes. Bulletin of Yolcanology, 69, 581-608.
• Ericksen G.E., Cunningham C.G. & Eyzaguirre V.R., 1995. Models of precious-metals deposits in the Neogene and Quaternary volcanic complex of the Central Andes. Sociedad Geologica del Peru, Vol. Jubilar A. Benavides: 103-125.
• Fidel S.L., Morche W. & Nunez J.S., 1997. Inventario de volcanes del Peru. INGEMMET Boletin. 15, Lima.
• Fornari M., Vilca C, 1979. Mineralizacion argentifera asociada al vulcanismo cenozoico en la faja Puquio-Cailloma. Boletin Sociedad Geologica del Peru, 60, 101-128.
• Gałaś A. & Paulo A., 2005. Karłowate wulkany formacji Andahua w południowym Peru. Przegląd Geologiczny, 53,4, 265-266, 320-326.
• Gałaś A., 2008. Zasięg i budowle wulkaniczne grupy Andahua. Kwartalnik AGH Geologia, 34,2/1, 107-136.
• Gibson P.C., McKee E.H., Noble D.C. & Swanson K.E., 1995. Timing and interrelation of magmatic, tectonic and hydrothermal activity at the Orcopampa district, Southem Peru. Economic Geology, 90,2317—2325.
• Golonka J., 2007. Phanerozoic Palaeoenvironment and Paleolithofacies Maps. Late Paleozoic. Mapy paleośrodowiska i paleolitofacje fanerozoiku. Późny paleozoik. Kwartalnik AGH Geologia, 33, 2, 145-209.
• Golonka J. & Ford D., 2000. Pangean (Late Carboniferous, Middle Jurassic) paleoenvironment and lithofacies. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 161,1-34. Amsterdam.
• Hoempler A., 1962. Valle de volcanes de Andahua, Arequipa. Segundo Congreso Nacional de Geologia. Boletin Sociedad Geologica del Peru, 37, 59-69, Lima.
• Injoque J., Valera J., Mayta O., Garcia J.L., Valdivia J., Minaya R., Meza J. & Barrionuevo H., 1995. El complejo volcanico Sarpane y su relacion a la mineralizacion epitermal, distrito minero de Orcopampa, Arequipa, Peru. Boletin Sociedad Geologica del Peru - Vol. Jubilar A. Benavides, 127-133.
• Jaillard E., 1995. La sedimentacion albiana-turoniana en el sur del Peru (Arequipa-Puno-Putina). Boletin Sociedad Geologica del Peru — Vol. Jubilar Alberto Benavides, 135-157.
• Jordan T.E., Isacks B.L., Allmendinger R.W., Brewer J.A., Ramos V.A. & Ando C.J. 1983. Andean tectonics related to geometry of the subduced Nazca Plate. Geological Society of America Bulletin, 94, 341-361.
• Kay S.M., Mpozodis C. & Ramos V.A., 2005. Andes. [In:] Selley R.C. et al. eds. Encyclopedia of geology, 1, 118-131. Elsevier. Oxford.
• Lajo A., Diaz J. &Umpire L.,2001. Mapa geologico del cuadrdngulo de Orcopampa, 1:100000 (actualizado). INGEMMET Lima.
• Lermo J., Lazares F., Cuenca J., 2002. El terremoto de Arequipa, Peru del 23 de junio de 2001 (Mw=8.4): Observaciones sismologicas, atenuacion sismica y efectos de sitio en las ciudades de Arequipa, Camana, Moquegua, Ilo y Tacna. [In:] Tavera H. - El terremoto de la region sur de Peru del 23 de junio de 2001. Lima.
• Loewy S.L., Connelly J.N., Dalziel I.W.D., 2004. An orphaned basement block: The Arequipa--Antofalla basement of the central Andean margin of South America. Geological Society of America Bulletin, 116, 1-2, 171-187.
• Martignole J., Martelat J.-E., 2003. Regional scale Grenvillian-age UHT metamorphism in the Mollendo-Camana błock (basement of the Peruvian Andes). Journal of Metamorphic Geology, 21, 99-120.
• Mayta O., Barrionuevo H., Noble D., Petersen U. & Vidal C., 2002. Vetas de oro nativo y telururos de oro en el sector Chipmo, distrito minero de Orcopampa, sur del Peru. XI Congreso Peruano de Geologia. Sociedad Geologica del Peru, Lima.
• Noble D., Navarro P, Quispesivana L., Peters L. & McKee E., 2003. Ash flow sheets of Early Miocene and Early Pliocene age are present in the Castillo de Callali, Arequipa department, Southern Peru. Boletin Sociedad Geologica del Peru, 95, 7, 33-38.
• Palacios O., 1995. Geologia historica y evolucion tectonica. Estratigrafia [In:] Geologia del Peru. INGEMMET, Boletin 55, 9-31.
• Paulo A., 1988. Współczesny wulkanizm i główne rysy metalogenii Północnych Andów. Kwartalnik AGH Geologia, 14,4, 1-117.
• Quispe R., Tavera H. & Bernal I., 2003. Geometria de la placa de Nazca en el borde occidental de Sudamerica a partir de la tendencias medias de sismicidad. Boletin Sociedad Geologica del Peru, 95, 93-110.
• Ringwood A.E., 1974. Petrological evolution of island arc systems. Journal of the Geological Society, London, 130,183-204.
• Rivera N., 1997. Tectónica de la placa Nazca, magmatismo y epocas metalogeneticas. Boletin Sociedad Geologica del Peru, 86, 1-10.
• Salcedo C.J., 2007. Mapa Geologico Departamental de Arequipa 1:500 000 (digital). INGEMMET, Lima.
• Sebrier M. & Soler R, 1991. Tectonics and magmatism in the Peruvian Andes from late Oligocene time to Present. Geological Society of America Special Paper, 265, 259-278.
• Shackleton R.M., Ries A.C., Coward M.P. & Cobbold P.R., 1979. Structure, metamorphism and geochronology of the Arequipa Massif of coastal Peru. Journal of the Geological Society, 136,2,195-214
• Schildgen T.F., Whipple K.X., Hodges K.V. & Pringle M.S., 2005. Geochronological constraints on tectonics and uplift of the Western Cordillera in southern Peru. 6th Int. Symposium on Andean Geodynamics (ISAG 2005, Barcelona). Extended Abstracts: 651-654.
• SERNAGEOMIN, INGEMMET & SEGEMAR, 2001. Mapa metalogenico de la region fronteriza entre Argentina, Bolivia, Chile y Peru (14oS y 28oS). Sendcio Nacional de Geologia y Mineria, Chile - Multinational Andean Project, 2.
• Soulas J.P., 1977. Las fases tectonicas del Terciario Superior en Peru - corte Ayacucho-Pisco. Boletin Sociedad Geologica del Peru, 57-58, 59-72.
• Thorpe R.S., Francis P.W., Harmon R.S., 1981. Andean andesites and crustal growth. [In:] The origin and evolution of the Earth's Continental crust. Philosophical Transactions of Royal Society, London. ser. A, 301, 1461, 305-320.
• Thouret J.-C, Juvigne E., Marino J., Moscol M., Loutsch I., Davila J., Legeley-Padovani A., Lamadon S. & Rivera M., 2002. Late Pleistocene and Holocene tephro-stratigraphy and chronology in Southern Peru. Boletin Sociedad Geologica del Peru, 93, 45-61.
• Wasteneys H.A., Clark A.H., Farrar E., Langridge R.J., 1995. Grenvillian granulite-facies metamorphism in the Arequipa Massif, Peru: a Laurentia-Gondwana link. Earth and Planetary ScienceLetters, 132, 1-4, 63-73.
• Weibel M., Frangipane M., Fejer Z., 1978. Rezenter Vulkanismus im Tal von Andagua (Dept. Arequipa, Sud-Peru). Schweizerische Mineralogische und Petrographische Mitteilungen, 58, 1-2, 157-161.