Petrofizyczne uwarunkowania ropo-gazonośności utworów dewonu i karbonu w południowej części niecki miechowskiej w świetle wyników modelowań komputerowych

• Autorzy: Papiernik B. , Łapinkiewicz A. P. , Górecki W.

Warianty tytułu

EN

Petrophysical conditions of oil and gas productivity of Devonian and Carboniferous deposits in the southern part of the Miechów Trough in the light of computer modelling results

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wyniku poszukiwań węglowodorów w osadach paleozoiku należących do bloków górnośląskiego i małopolskiego, pod przykryciem miocenu zapadliska przedkarpackiego, odkryto przemysłowe nagromadzenia węglowodorów w utworach dewonu oraz karbonu. Na obszarze niecki miechowskiej, w profilu paleozoiku objawy występowania węglowodorów są nieliczne, prawdopodobnie z powodu braku uszczelnienia mioceńskiego. W artykule zaprezentowano wyniki przestrzennego modelowania zmienności litofacji i parametrów zbiornikowych, utworów dewonu i karbonu oraz ich bezpośredniego nadkładu - triasu i jury środkowej. Komputerowy model 3D o powierzchni ponad 1200 km2, opracowano na podstawie danych sejsmicznych, laboratoryjnych i wyników interpretacji geofizyki wiertniczej, w rejonie Proszowice - Busko - Pińczów. Uzyskane wyniki pokazują, że dominujące w podłożu południowej niecki miechowskiej węglanowe utwory dewonu i karbonu stanowią słabe skały zbiornikowe, jednakże podstawową przeszkodą dla powstania "paleozoicznych" akumulacji jest brak regionalnego uszczelnienia dobrej jakości.

EN

As a result of hydrocarbon exploration in the Palaeozoic formations of the Upper Silesian and Małopolska blocks covered by the Miocene deposits of the Carpathian Foredeep, commercial hydrocarbon accumulations have been discovered in Devonian rocks (Lachowice, Stryszawa, Zalesie, and Niwiska) and in Carboniferous rocks (Nosówka near Rzeszów, Marklowice). In the Miechów Trough, hydrocarbon shows in the Palaeozoic section are scarce, probably due to lacking Miocene seal. The paper presents results of spatial variability modelling of the lithofacies and reservoir parameters in the Devonian and Carboniferous deposits and in their direct cover, i.e. Triassic and Jurassic rocks. The 3D computer model for the area Proszowice - Busko - Pińczów (1200 km2) was constructed on the basis of seismic and laboratory data and results of geophysical well logging. The obtained results indicate that the Devonian and Carboniferous carbonate deposits which predominate in the basement of the southern Miechów Trough represent poor reservoir rocks. However, it is the lack of good-quality regional seal that has essentially interfered with formation of "Palaeozoic" accumulations.

Słowa kluczowe

PL

niecka miechowska; parametry zbiornikowe; modelowanie komputerowe; karbon; dewon; złoża węglowodorów

EN

Miechów Trough; hydrocarbon deposits; reservoir parameters; Carboniferous; Devonian; 3D computer modelling

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 33, z. 4
• Strony: 341--374
• Opis fizyczny: Bibliogr. 61 poz., rys.

Twórcy

autor

Papiernik B.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Surowców Energetycznych AGH, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Łapinkiewicz A. P.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Surowców Energetycznych AGH, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Górecki W.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Surowców Energetycznych AGH, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Alexandrowicz S.W., 1970. Osady dolnego dewonu w Kluczach koło Olkusza. Rocznik PTG,40, 1, 151-165.
• Baran U., Jawor E. & Jawor W., 1995. Geological Recognition and Directions of Exploration for Oil and Gas in the Miocene Sequence and Meso-Paleozoic Basement in Western Part of the Polish Carpathians and Carpathian Foredeep. Oil and Gas News from Poland. Special Issue for the Annual Congress American Association of Petroleum Geologists, Houston, March 5-8, Wydawnictwo „Geos", Kraków, 105-128.
• Baran U., Jawor E. & Jawor W., 1997. Rozpoznanie geologiczne i wyniki prac poszukiwawczych za węglowodorami w zachodniej części polskich Karpat. Przegląd Geologiczny, 45,1,66-75.
• Barbacki A.P., 2004. Zbiorniki wód geotermalnych niecki miechowskiej i środkowej części zapadliska przedkarpackiego. Seria: Studia Rozprawy Monografie 125, Wydawnictwa Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków.
• Bełka Z., Skompski S. & Soboń-Podgórska J., 1996. Reconstruction of the lost carbonate platform on the shelf of Fennosarmatia: evidence from Visean polymictic debrites, Holy Cross Mountains, Poland. W: Strogen P., Someralle I.D. & Jones G.L. (eds), Recent Advances in Lower Carboniferous Geology, Geological Society Special Publications, 107,315-330.
• Bojkowski K. & Bukowy S., 1966. Strefy facjalne dolnego karbonu antyklinorium śląsko--krakowskiego. Acta Geologica Polonica, 16, 2, 201-225.
• Bukowy S., 1964. Nowe poglądy na budowę północno-wschodniego obrzeżenia Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Materiały do geologii obszaru śląsko-krakowskiego, VII. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 184, 5-15.
• Buła Z., 1994. Problemy stratygrafii i wykształcenia osadów starszego paleozoiku północno-wschodniego obrzeżenia Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Przewodnik 65 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 3,1-57.
• Buła Z., 2000. Dolny paleozoik Górnego Śląska i zachodniej Małopolski. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 171, 1-63.
• Buła Z., Jawor E. & Baran U., 2004. Pozycja geotektoniczna utworów karbonu w południowej części bloku górnośląskiego i małopolskiego. W: Kotarba M. (red.), Możliwości generowania węglowodorów w skałach karbonu i dewonu w południowej części bloku górnośląskiego i małopolskiego, Geosfera, Kraków.
• Burzewski W., 1969. Strukturalne warunki jury olkusko-wolbromskiej jako brzegowe dla hydrodynamiki złóż naftowych niecki nidziańskiej. Prace Geologiczne PAN, 61, 5-85.
• Czarniecki S. & Kwiatkowski S., 1961. Utwory karbonu w zapadlisku przedkarpackim. Sprawozdanie z posiedzeń Komitetu Polskiej Akademii Nauk, Oddział w Krakowie, styczeń - czerwiec, 2, 17-222.
• Czarniecki S. & Kwiatkowski S., 1963. Uwagi o rozmieszczeniu facji w dolnym karbonie zapadliska przedkarpackiego. Rocznik PTG, 33, 3, 273-279.
• Czarnocki J., 1956. Surowce mineralne w Górach Świętokrzyskich. Prace Instytutu Geologicznego, 5, 1, 1-108.
• Czernicki J. & Moryc W., 1990. Złoże ropy naftowej Nosówka koło Rzeszowa. Nafta, 46, 4-6,49-53.
• Dadlez R., Marek S. & Pokorski J., 1998. Atlas paleogeograficzny epikontynentalnego permu i mezozoiku w Polsce. Wydawnictwa Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa.
• Dudek L., Strzetelski J., Botor D. & Florek R., 2003. Potencjał naftowy podłoża mezozoiczno--paleozoicznego w rejonie Bochnia - Tarnów. Prace IGNiG.
• Golonka J. & Zając R., 1972. Wstępne wyniki badań mikrofacjalnych młodszego paleozoiku w wierceniu Gumniska-1 koło Tarnowa. Kwartalnik Geologiczny, 16, 2,497- 498.
• Golonka J., 1972. Osady doggeru w południowo-zachodniej części niecki nidziańskiej. Zeszyty Naukowe AGH, 312, Geologia, 16, 65—86.
• Golonka J., 1978. Mikrofacje górnej jury przedgórza Karpat. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 310, 1-38.
• Golonka J., Gahagan L., Krobicki M., Marko F., Oszczypko N. & Ślączka A., 2006. Platetectonic evolution and paleogeography of the circum-Carpathian region. W: Golonka J. & Picha F.J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources, AAPG Memoir, 84, 11- 46.
• Górecki W., Papiernik B., Maćkowski T., Łapinkiewicz A.P., Riecher B., Kotarba M., Kosakowski P., Kowalski A., Smolarski L. & Sliż K., 2001. Geologiczne i generacyjno-akumulacyjne uwarunkowania występowania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w niecce miechowskiej — analiza, reprocessing i reinterpretacja w systemie Promax i StrataModel. Archiwum ZSE AGH [temat finansowany ze środków NFOŚ].
• Hakenberg M. & Świdrowska J., 1996. Rozwój paleogeograficzny niecki miechowskiej i jego strukturalne uwarunkowania w późniejszym triasie oraz wczesnej i środkowej jurze. Zagadnienia geologii Niecki Nidziańskiej. Prace Instytutu Geograficznego WSP w Kielcach, nr 1, 77-92, Wydawnictwo Jedność, Kielce.
• Jawor E., 1970. Wgłębna budowa geologiczna na wschód od Krakowa. Acta Geologica Polonica, 20,4, 709-769.
• Jawor E., 1992. Prospection for Oil and Gas in the Western Carpathians an in the Carpathian Foredeep. Polish Journal of Mineral Resources, 1, 97-110.
• Jawor E. & Baran U., 2004. Budowa geologiczna i charakterystyka utworów karbonu w południowej części bloku małopolskiego. Możliwości generowania węglowodorów w skałach karbonu południowej części bloku górnośląskiego i małopolskiego. W: Kotarba M. (red.), Możliwości generowania węglowodorów w skałach karbonu i dewonu w południowej części bloku górnośląskiego i małopolskiego, Geosfera, Kraków, 44-48.
• Jurka-Wantuch A., Ratajska E. & Połtowicz S., 1995. Analiza geologiczno-geofizyczna utworów mezozoicznych w rejonie: Pińczów - Słomniki - Kazimierza Wielka. Archiwum PGNiG, Kraków.
• Jurka-Wantuch A., Ratajska E. & Połtowicz S., 1998. Analiza geologiczno-geofizyczna i ocena perspektywiczności utworów mezozoicznych w rejonie Kostki Małe - Zagość -Radzanów. Archiwum PGNiG, Kraków.
• Jurkiewicz H., 1974. Rozwój triasu na obszarze centralnej części Niecki Nidziańskiej. Kwartalnik Geologiczny, 18, 1, 90-108.
• Jurkiewicz H., 1975. Budowa geologiczna podłoża mezozoiku centralnej części Niecki Nidziańskiej. Biuletyn Instytutu Geologicznego 28: Z badań geologicznych regionu świętokrzyskiego, 11, 5-100.
• Jurkiewicz H. & Żakowa H., 1969. Nowe dane o paleozoiku w podłożu Niecki Nidziańskiej. Kwartalnik Geologiczny, 13, 2, 284-299.
• Jurkiewicz H. & Żakowa H., 1972. Rozwój litologiczno-paleograficzny dewonu i dolnego karbonu w Niecce Nidziańskiej. Kwartalnik Geologiczny, 16,4, 817-850.
• Karnkowski P., 1969. Formowanie się złóż ropy naftowej i gazu ziemnego na tle geologii Przedgórza Karpat. Wydawnictwa Instytutu Geologicznego, Warszawa, 1-116.
• Karnkowski P., 1993. Złoża ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce. T. 2: Karpaty i zapadlisko przedkarpackie. Wydawnictwo Geosynoptyków „Geos", Kraków, 1-256.
• Karnkowski P., 1999. Oil and Gas Deposits in Poland. Part I—II. Wydawnictwo Geosynoptyków „Geos", Kraków, 11-198.
• Karnkowski P. & Głowacki E., 1961. O budowie geologicznej utworów podmioceńskich przedgórza Karpat Środkowych. Kwartalnik Geologiczny, 5, 2, 372-419.
• Kicuła J. & Żakowa H., 1966. Paleozoik okolic Skalbmierza. Kwartalnik Geologiczny, 10, 2,263-281.
• Kicuła J. & Żakowa H., 1972. Dewon i karbon w podłożu południowej części niecki miechowskiej. Rocznik PTG, 42, 2-3, 165-228.
• Kuleta M., 1995. Dolny i środkowy pstry piaskowiec w centralnej części niecki Nidy. W: Analiza strukturalna i paleogeograficzna permu i triasu w Górach Świętokrzyskich, Centralne Archiwum Geologiczne, Warszawa.
• Kuleta M., Kowalczewski Z., Zbroja S., Romanek M., Lenartowicz L. & Fijałkowska A., 1995. Analiza strukturalna i paleogeografia permu i triasu w Górach Świętokrzyskich. Centralne Archiwum Geologiczne, Warszawa.
• Lenk T. (red.) 1993. Kompleksowa ocena perspektyw utworów dewonu i karbonu w oparciu o badania geochemiczne, petrofizyczne i geologiczno-geofizyczne obszaru między Tarnowem a Krakowem. T. I—III. Archiwum PGNiG SA, Kraków.
• Maksym A., Liszka B. & Pietrasiak M., 1998. Analiza geologiczno-geofizyczna utworów autochtonicznych miocenu i jego podłoża w rejonie Sędziszów - Rzeszów - Zalesie. Etap I: Podłoże trzeciorzędu. Archiwum PGNiG, Jasło.
• Matyja H., Tomaś A., Lipiec M. & Turnau E., 2001. Stratygrafia dewońsko-karbońskiej serii węglanowej w rejonie Rajbrotu - Tarnawy. W: Matyja H. (red.), Paleozoik podłoża centralnej części polskich Karpat zewnętrznych (rejon Liplas - Tarnawa), Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 174, 5-205.
• Moryc W., 1971. Trias przedgórza Karpat Środkowych. Rocznik PTG, 41, 3,419-486.
• Morycowa E. & Moryc W., 1976. Rozwój utworów jurajskich na Przedgórzu Karpat w rejonie Dąbrowy Tarnowskiej-Szczucina. Rocznik PTG, 96, 1-2, 231-273.
• Myśliwiec M., Borys Z., Bosak B., Liszka B., Madej K., Maksym Z., Oleszkiewicz K., Pietrusiak M., Plezia B., Staryszak G., Świętnicka G., Zielińska C, Zychowicz K., Gliniak P., Florek R., Zacharski J., Urbaniec A., Górka A., Karnkowski P. & Karnkowski P.H., 2006. Hydrocarbon resources of the Polish Carpathian Foredeep: Reservoirs, traps, and selected hydrocarbon fields. W: Golonka J. & Picha F.J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources, AAPG Memoir, 84, 351-393.
• Moryc W., Jurka-Wantuch A., Feret B. & Janczy G., 1990. Analiza geologiczno-strukturalna utworów karbonu i dewonu w strefie Niwiska - Rzeszów - Nosówka. Archiwum PGNiG, Kraków.
• Obuchowicz Z., 1963. Budowa geologiczna Przedgórza Karpat Środkowych. Prace Instytutu Geologicznego, 30,4, 321-354.
• Oszczypko N., Krzywiec P., Popadyuk I. & Peryt T., 2006. Carpathian Foredeep Basin (Poland and Ukraine): Its Sedimentary, Structural, and Geodynamic Evolution. W: Golonka J. & Picha F.J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources, AAPG Memoir, 84, 293-350.
• Papiernik B., Łapinkiewicz P. & Górecki W., 2006. Ropogazonośność niecki miechowskiej w świetle dotychczasowych badań geologicznych jednostki. Technika Poszukiwań, XLV, 238, 2, 17-22.
• Picha F.J., Stranik Z. & Krejci O., 2006. Geology and hydrocarbon resources of the Outer West Carpathians and their foreland, Czech Republic. W: Golonka J. & Picha F.J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources, AAPG Memoir, 84, 49-175.
• Stemulak J. & Jawor E., 1963.Wgłębna budowa geologiczna przedgórza Karpat w obszarze na zachód od Dunajca i Wisły. Kwartalnik Geologiczny, 7, 2, 169-186.
• Tokarski A., 1962. Struktura Niwisk. Prace Geologiczne Komisji Nauk Geologicznych PAN Oddz. w Krakowie, 13, 1-61.
• Wdowiarz S., 1954. Zarys wgłębnej tektoniki strefy na południowy wschód od Gór Świętokrzyskich. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 218.
• Zając R., 1975. Nowe dane o utworach dewonu i karbonu w rejonie Grobli. Kwartalnik Geologiczny, 19, 4, 964-965.
• Zając R., 1981. Korelacja utworów dewonu i karbonu dolnego podłoża środkowej części zapadliska przedkarpackiego. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 331, 39-56.
• Zawidzka K., 1984. Stratygrafia i mikrofacje wapienia muszlowego w północnej części plakosynkliny miechowskiej. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 54, 1-2.
• Złonkiewicz Z., 1999. Korelacja i paleogeografia dolnej i środkowej jury w obrzeżeniu mezozoicznym Gór Świętokrzyskich i w Niecce Nidziańskiej. Centralne Archiwum Geologiczne, Warszawa.
• Żaba J., 1999. Ewolucja strukturalna utworów dolnopaleozoicznych w strefie granicznej bloków górnośląskiego i małopolskiego. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 166,5-162.
• Żakowa H., Głowacki E. & Jurkiewicz H., 1963. Wyniki rewizji serii karbońskiej w Załuczy-1. Kwartalnik Geologiczny, 7 ,2 197-211.
• Żelichowski A.M. & Jurkiewicz H., 1996. Karbon. W: Kowalczewski Z. et al., Paleozoik na tle budowy skorupy ziemskiej w Górach Świętokrzyskich i na obszarach ościennych, 320-361, Centralne Archiwum Geologiczne, Warszawa.