Parametr tg Beta jako miara skłonności górotworu do tąpań

• Autorzy: Konopko W. , Bukowska M.

Warianty tytułu

EN

The tg Beta parameter a degree of rock mass susceptibility to bumps

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przepisy do prawa geologicznego i górniczego wprowadzają pojęcie górotworu skłonnego do tąpań. Liczne klasyfikacje skał bądź górotworu opracowane są dla potrzeb budownictwa ogólnego, tunelowego lub hydrotechnicznego. Opisują własności skał (górotworu) na stosunkowo niewielkiej przestrzeni. Klasyfikacje te są mało przydatne dla potrzeb problematyki tąpań, które to zdarzenia często są rezultatem całokształtu uwarunkowań geologiczno--górniczych wyrobiska, w szczególności wynikających z właściwości wytrzymałościowych, litologicznych i petrograficznych skał w przestrzeni od otoczenia wyrobiska do powierzchni terenu i ich zmian wynikających z zaburzeń geologicznych i zaszłości eksploatacyjnych w określonym miejscu i czasie. W artykule podjęto próbę opracowania miary oceny skłonności górotworu do tąpań w oparciu o zasięg wpływów głównych eksploatacji na powierzchnię terenu, w teorii Budryka-Knothego określany parametrem tg Beta.

EN

The geological and mining law introduces the term of "the rock mass susceptible to bumps". Many classifications of rocks or rock mass concern only the general building, tunnel building or hydrogeological building. They describe rocks or rock mass properties on the small area. These classifications are not very useful for the bump issue, although the bumps result from all the geological an mine conditions of the mine workings, especially conditions that come as well from the strength, lithological and petrographic properties of rocks in the direct neighbourhood of the mine working, up to the ground surface, as their changes resulting from the geological disharmony and exploitation events in the concrete time and place. The author presented in the article the degree of the assessment of rock mass susceptibility to bumps on the basis of the range of main exploitation influence on the ground surface, in the theory Budryk-Knothe known as tg Beta.

Słowa kluczowe

PL

górotwór; skłonność do tąpań; parametr tg Beta

EN

mining; susceptibility to bumps; parameter tg Beta

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2008
• Tom: R. 32, z. 1
• Strony: 139--152
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Konopko W.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Bukowska M.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• [1] Bukowska M.: Prognozowanie skłonności do tąpań metodą wskaźnikowej oceny geologiczno-geomechanicznej w warunkach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Prace Naukowe GIG Nr 866, Katowice, 2005
• [2] Bukowska M. i zespół: Bank o własnościach fizykomechanicznych węgla i skał GZW. Praca ciągła GIG, 2006 (praca niepublikowana)
• [3] Butra J.: Metoda doboru systemu eksploatacji złóż rud miedzi w polach o jednorodnej charakterystyce geologicznej. Kraków, IGSMiE PAN, Studia, Rozprawy i Monografie, nr 89, 2001
• [4] Dziedzic D. i in.: Informacja na temat stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami oraz skuteczności metod ograniczania tych zagrożeń w kopalniach LGOM. Praca ciągła CBPM CUPRUM, roczniki 1996-2005 (praca niepublikowana)
• [5] Kicki J., Sobczyk EJ.: Restrukturyzacja górnictwa w Polsce a struktura i wystarczalność zasobów węgla kamiennego. Kraków, IGSMiE PAN, Studia, Rozprawy i Monografie, nr 134, 2006
• [6] Kidybiński A.: Podstawy geotechniki kopalnianej. Katowice, Wydawnictwo Śląsk, 1982
• [7] Kłeczek Z.: Sterowanie wstrząsami górotworu w LGOM. Zagrożenia Naturalne w Górnictwie — Warsztaty 2007. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków, 2007
• [8] Knothe S.: Prognozowanie wpływów eksploatacji górniczej. Katowice, Wydawnictwo Śląsk, 1984
• [9] Kompleksowe projekty eksploatacji złóż w warunkach zagrożenia tąpaniami O/ZG Lubin, O/ZG Polkowice--Sieroszowice i O/ZG Rudna (praca niepublikowana)
• [10] Konopko W.: Doświadczalne podstawy kwalifikowania wyrobisk górniczych w kopalniach węgla kamiennego do stopni zagrożenia tąpaniami. Katowice, Prace Naukowe GIG, 1994
• [11] Konopko W., Patyńska R.: Warunki występowania tąpnięć w kopalniach węgla kamiennego. Przegląd Górniczy, nr 1, 2008
• [12] Kowalski A:. Zmienność parametru zasięgu wpływów głównych w górotworze. Ochrona Terenów Górniczych, nr 72/2, 1985
• [13] Kowalski A.: Nieustalone górnicze deformacje powierzchni w aspekcie dokładności prognoz. Katowice, Prace Naukowe GIG, nr 871, 2007
• [14] Łojas J., Konopko W.: Kryteria nieniszczącego podbierania pokładów. Przegląd Górniczy, nr 7-8, 1981
• [15] Pilecki Z: Wyznaczanie parametrów górotworu na podstawie klasyfikacji geotechnicznych. Kraków, Wydawnictwo Drukrol, 2002
• [16] Popiołek E., Marcak H., Krawczyk A.: Możliwość wykorzystania satelitarnej interferometrii radarowej Inwar w monitorowaniu zagrożeń górniczych.
• [17] Raport roczny o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Praca zbiorowa pod kierunkiem W. Konopko Wydawnictwo GIG, roczniki 1996-2007
• [18] Ropski S., Zdański J.: Zachowanie się stropu nad pokładem wybieranym ścianą z zawałem. Przegląd Górniczy, nr 7-8, 1981
• [19] Stec K.: Aktywność sejsmiczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego — 30 lat ciągłej obserwacji przez Górnośląską Regionalną Sieć Sejsmologiczną. Przegląd Górniczy, nr 7—8, 2007
• [20] Strzałkowski P., Piwowarczyk J., Łapajski K.: Występowanie deformacji nieciągłych liniowych w świetle analiz warunków geologiczno-górniczych. Przegląd Górniczy, nr 5, 2006
• [21] Szuścik W., Zastawny E.: Zjawisko tąpania materiału węglowego. Przegląd Górniczy, nr 11, 1980
• [22] Zastawny E:. Tąpania eksplozyjne do przodka ścianowego w modelach pokładu w świetle badań laboratoryjnych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Górnictwo, z. 217, 1993