Mineralizacja Au-Pt-Pd w cechsztyńskiej serii miedzionośnej na obszarach rezerwowych górnictwa miedziowego

• Autorzy: Oszczepalski S.

Warianty tytułu

EN

Au-Pt-Pd mineralization in the Zechstein Kupferschiefer series on the reserved areas for copper mining

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ujawniono bogatą mineralizację Au-Pt-Pd na rezerwowych (pozaeksploatacyjnych) obszarach dokumentacyjnych Lubin-Sieroszowice, związaną z płonnymi utworami utlenionymi Rote Faule. Pas o najwyższych koncentracjach złota przylega do złóż Cu-Ag wzdłuż zasięgu obszarów utlenionych. Obecnie wyznaczone pola perspektywiczne (Radwanice, Gaworzyce, Bytom Odrzański) stanowią bezpośrednią kontynuację obszaru złotonośnego Polkowice-Sieroszowice, rozpoznanego wcześniej na obszarach górniczych. Ogółem, na pozaeksploatacyjnych obszarach perspektywicznych o łącznej powierzchni 184 km2 znajduje się ok. 256 Mg Au, 29 Mg Pt i 39 Mg Pd. Mineralizacja powstała wskutek przepływu metalonośnych roztworów utleniających i koncentracji metali w wyniku interakcji z osadami redukcyjnymi. Procesy okruszcowania przebiegały na przeważających częściach obszarów utlenionych, dlatego rejony Rote Faule można traktować jako obszary perspektywiczne, możliwe do gospodarczego wykorzystania.

EN

Rich Rote Faule-related Au-Pt-Pd mineralization was found in barren areas adjacent to the Lubin-Sieroszowice copper deposits. A high-grade Au-bearing belt envelopes Cu-Ag deposits along the margin of oxidised areas. Delineated prospective areas (Radwanice, Gaworzyce, Bytom Odrzański) continue easwards into the Polkowice-Sieroszowice Au-Pt-Pd deposit, which was recognized earlier in the mining area. General potential on the reserved areas totals ca. 256 Mg Au, 29 Mg Pt i 39 Mg Pd in area of approximately 184 km2. Mineralization originated from passage of metalliferous oxidised solutions and precipitated due to the interaction of these fluids with reduced carbonaceous sediments. Mineralization occurred over vast areas, thus, the Rote Faule pattern represents a significant exploration and production target.

Słowa kluczowe

PL

złoto; platyna; pallad; cechsztyn; łupek miedzionośny; Rote Faule; Lubin-Sieroszowice

EN

gold; platinum; palladium; Zechstein; Kupferschiefer; Rote Fäule; Lubin-Sieroszowice

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 423
• Strony: 109--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 49 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Oszczepalski S.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• BANAŚ M., KIJEWSKI P.,1987 - Metale szlachetne w cechsztyńskim złożu rud miedzi w obszarze LGOM. W: Metale towarzyszące w złożu rud miedzi, stan badań i perspektywy dalszego ich wykorzystania (red. P. Kijewski): 49-63. Cuprum, Wrocław.
• BANAŚ M., KUCHA H., SALAMON W., 1976 - Występowanie niektórych metali towarzyszących w złożach rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Prz. Geol., 24, 5: 240-246.
• BECHTEL A., ELLIOTT W.C., WAMPLER J.M., OSZCZEPALSKI S., 1999 - Clay mineralogy, crystallinity, and K–Ar ages of illites within the Polish Zechstein basin: implications for the age of Kupferschiefer mineralization. Econ. Geol., 94: 261-272.
• BECHTEL A., GHAZI A.M., ELLIOTT W.C., OSZCZEPALSKI S., 2001 - The occurrences of the rare earth elements and the platinum group elements in relation to base metal zoning in the vicinity of Rote Faule in the Kupferschiefer of Poland. Appl. Geochem., 16: 375-386.
• BECHTEL A., GRATZER R., PUTTMANN W., OSZCZEPALSKI S., 2002 - Geochemical characteristics across the oxic/anoxic interface (Rote Faule front) within the Kupferschiefer of the Lubin–Sieroszowice mining district (SW Poland). Chem. Geol., 185, 1-2: 9-31.
• BLUNDELL D.J., KARNKOWSKI P., ALDERTON D.H.M., OSZCZEPALSKI S., KUCHA H., 2003 - Copper mineralization of the Polish Kupferschiefer: A proposed basement fault-fracture system of fluid flow. Econ. Geol., 98: 1487-1495.
• CATHLES L.M.III, OSZCZEPALSKI S., JOWETT E.C., 1993 - Mass balance evaluation of the late diagenetic hypothesis for Kupferschiefer Cu mineralization in the Lubin basin of southwestern Poland. Econ. Geol., 88: 948-956.
• JOWETT E.C., PEARCE G.W., RYDZEWSKI A., 1987 - A mid-Triassic paleomagnetic age of the Kupferschiefer mineralization in Poland, based on a revised apparent polar wander path for Europe and Russia. J. Geoph. Res., 92: 581-598.
• KUCHA H., 1982 - Platinum-group metals in the Zechstein copper deposits, Poland. Econ. Geol., 77: 1578-1591.
• KUCHA H., 1995 - Redefinition of Rote Faule, Kupferschiefer, Poland. W: Mineral Deposits (red. J. Pasava, B. Kribek, K. Zak): 953-956.
• KUCHA H., PAWLIKOWSKI M., 1986 - Two-brine model of the genesis of strata-bound Zechstein deposits (Kupferschiefer type), Poland. Miner. Deposita, 21: 70-80.
• KUCHA H., POCHEĆ J., 1983 - Organogeniczny wapień ankerytowy z glaukonitem i metalami rodzimymi Au, Pt, Pd i Pb z rejonu Lubina Zachodniego. Ann. Soc. Geol. Pol., 53, 1-4: 169-176.
• KUCHA H., PRZYBYŁOWICZ W., 1999 -Noble metals in organic matter and clay-organic matrices, Kupferschiefer, Poland. Econ. Geol., 94: 1137-1162.
• KUCHA H., PRZYBYŁOWICZ W., LANKOSZ M., VAN LANGEVELDE F., TRAXEL K., 1993 - EPMA, micro-PIXE, synchrotron microprobe and TEM study of visible and invisible accumulations of Au and PGE in black shale and organic matrix, Kupferschiefer, Poland. Miner. Mag., 57: 103-112.
• NAWROCKI J., 2000 - Clay mineralogy, crystallinity, and K–Ar ages of illites within the Polish Zechstein Basin: Implications for the age of Kupferschiefer mineralisation - A discussion. Econ. Geol., 95: 241-242.
• NOWAK G.J., 2003 -Petrologia materii organicznej rozproszonej w późnopaleozoicznych skałach osadowych południowo-zachodniej Polski. Cuprum, 29.
• OSZCZEPALSKI S., 1994 - Oxidative alteration of the Kupferschiefer in Poland: oxide-sulphide parageneses and implications for ore-forming models. Geol. Quart, 38, 4: 651-672.
• OSZCZEPALSKI S.,1999 - Origin of the Kupferschiefer polymetallic mineralization in Poland. Miner. Deposita, 34: 599-613.
• OSZCZEPALSKI S., NICZYPORUK K., PASŁAWSKI P., 2002a - Gold, platinum and palladium in the Kupferschiefer, Lower Silesia, SW Poland. W: 11th Quadrennial IAGOD Symposium and Geocongress 2002, Windhoek, Namibia, 22-26.07.2002. Extended CD-ROM Abstract Volume.
• OSZCZEPALSKI S., NOWAK G.J., BECHTEL A., ZAK K., 2002b -Evidence of oxidation of the Kupferschiefer at Lubin–Sieroszowice deposit, Poland: implications for Cu–Ag and Au–Pt Pd mineralization. Geol. Quart., 46, 1: 1-23.
• OSZCZEPALSKI S., PASŁAWSKI P., RYDZEWSKI A., 2000 - Geochemiczno-analityczne wzorce (materiały odniesienia) rud Au–Pt–Pd w cechsztyńskiej serii miedzionośnej. Prz. Geol., 48, 11: 1019-1022.
• OSZCZEPALSKI S., PIESTRZYŃSKI A., RYDZEWSKI A., SPECZIK S., NICZYPORUK K., 1997 - Poszukiwania cechsztyńskiej mineralizacji Au–Pt–Pd w SW Polsce. W: Metale szlachetne w NE części Masywu Czeskiego i w obszarach przy- ległych. Geneza, występowanie, perspektywy (red. A. Muszer): 48-55. Konf. Nauk. Jarnołtówek 19-21 czerwiec 1997 r. Wrocław.
• OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A., 1991 - The Kupferschiefer mineralization in Poland: Zbl. Geol. Palkont., l, 4: 975-999.
• OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A., 1997 - Atlas metalogeniczny cechsztyńskiej serii miedzionośnej w Polsce. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A., 1998 - Złoto, platyna i pallad w złożu Lubin–Sieroszowice na podstawie danych z otworów wiertniczych. PTMin., Pr. Spec., 10: 51-70.
• PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., 1997 - Mineralogia i geochemia złota w złożu rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. W: Metale szlachetne w NE części masywu czeskiego i w obszarach przyległych - geneza, występowanie, perspektywy (red. A. Muszer): 56-61. Konf. Nauk. Jarnołtówek 19-21 czerwiec 1997 r. Wrocław.
• PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., 2000 - Model genetyczny koncentracji złota w obszarze występowania złóż rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. PTMin., Pr. Spec., 16: 55-82.
• PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., GŁUSZEK A., MICHALIK A., 1998 - Występowanie złota, platyny i palladu w obszarze złożowym Polkowice–Sieroszowice. PTMin., Pr. Spec., 10: 71-86.
• PIESTRZYŃSKI A, PIECZONKA J., 1997 - Gold and PGE on an oxide-reducing interface in Lower Zechstein sediments of the Fore-Sudetic Monocline, SW Poland. W: Mineral Deposits (red. H. Papunen): 99-102. Balkema, Rotterdam.
• PIESTRZYŃSKI A., PIECZONKA J., GŁUSZEK A., 2002 - Redbed-type gold mineralisation, Kupferschiefer, south-west Poland. Miner. Deposita, 37: 512-528.
• PIESTRZYŃSKI A., PIECZONKA J., KUCHA H., BANAŚ M., SALAMON E., MAYER W., GAWEŁ A., STALA K., RUDZKI M., 1996a- Występowanie Au, Pt i Pd w złożach rud miedzi i zachowanie się tych pierwiastków w procesach technologicznych. Badania mineralogiczne Au, Pt i Pd w złożu rud miedzi i produktach wzbogacania. Arch. KGHM Polska Miedź SA. Lubin.
• PIESTRZYŃSKI A., PIECZONKA J., SPECZIK S., OSZCZEPALSKI S., BANASZAK A., 1997 - Noble metals from the Kupferschiefer-type deposits, Lubin-Sieroszowice, SW Poland. W: Mineral Deposits (red. H. Papunen): 563-566.
• PIESTRZYŃSKI A., SAWŁOWICZ Z.,1999 -Exploration for Au and PGE in the Polish Zechstein copper deposits (Kupferschiefer). J. Geochem. Explor., 66: 17-25.
• PIESTRZYŃSKI A., WODZICKI A., 2000 - Origin of the gold deposit in the Polkowice-West mine, Lubin-Sieroszowice Mining District, Poland. Miner. Deposita, 35: 37-47.
• PIESTRZYŃSKI A., WODZICKI A., BANASZAK A., 1996b - Złoto w złożu rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Prz. Geol., 44, 11: 1098-1102.
• PUTTMANN W., FERMONT W.J.J., SPECZIK S., 1991 - The possible role of organic matter in transport and accumulation of metals exemplified at the Permian Kupferschiefer formation. Ore Geol. Rev., 6: 563-579.
• PUTTMANN W., MERZ C., SPECZIK S., 1989 - The secondary oxidation of organic material and its influence on Kupferschiefer mineralization of southwest Poland. Appl. Geochem., 4: 151-161.
• RYDZEWSKI A., 1978 - Facja utleniona cechsztyńskiego łupku miedzionośnego na obszarze monokliny przedsudeckiej. Prz. Geol., 26, 2: 102-108.
• RYDZEWSKI A., OSZCZEPALSKI S., 1996 - Występowanie Au, Pt i Pd w złożach rud miedzi i zachowanie się tych pierwiastków w procesach technologicznych - wstępna ocena zasobności i prognoza występowania metali szlachetnych w nowo przygotowanych oddziałach eksploatacyjnych i polach górniczych. Arch. KGHM Polska Miedź SA. Lubin.
• SAWŁOWICZ Z., 1993 - Iridium and other platinum-group elements as geochemical markers in sedimentary environments. Paleogeogr., Paleoclim., Paleoecol., 104: 253-270.
• SAWŁOWICZ Z., 1994 -PGE and Re in the Zechstein Cu-deposic (Kupferschiefer from the Lubin-Głogów mining area), Poland W: IAGOD, Ixth Symp, 2: 884-885.
• SOBIERAJSKI S., KUBACZ N., TORA B., 1996 - Problemy kompleksowego wykorzystania rud miedzi w procesach wzbogacania. W: Monografia KGHM Polska Miedź SA: 731-746.
• SPECZIK S., 1995 - The Kupferschiefer mineralization of Central Europe: New aspects and major areas of future research. Ore Geol. Rev., 9: 411-426.
• SPECZIK S, OSZCZEPALSKI S., NOWAK G.J., GROTEK I. NICZYPORUK K., 2003 - Organic matter alteration trends in the Polish Kupferschiefer: Ore genetic implications. W: Mineral exploration and sustainable development (red. D.G. Eliopoulos i in.): 853-856. Millpress, Rotterdam, Netherlands.
• SPECZIK S., PUTTMANN W., 1987 - Origin of Kupferschiefer mineralization as suggested by coal petrology and organic geochemical studies. Acta Geol. Pol., 37, 3-4: 167-187.
• SPECZIK S., RYDZEWSKI A., OSZCZEPALSKI S., PIESTRZYŃSKI A., 1997 - Exploration for Cu-Ag and Au-Pt-Pd Kupferschiefer-type deposits in S W Poland. W: Mineral Deposits (red. H. Papunen): 119-122.
• SPECZIK S, WOJCIECHOWSKI A., 1997-Złotonośne utwory z ; pogranicza czerwonego spągowca i cechsztynu niecki północnosudeckiej w okolicach Nowego Kościoła. Prz. Geol., 45, 9: 872-874.
• WODZICKI A., PIESTRZYŃSKI A.,1994 -An ore genetic model for the Lubin-Sieroszowice mining district, Poland. Miner. Deposita, 29: 30-43.'
• WOJCIECHOWSKA J., SERKIES J., 1967 - Traces of gold in the Fore-Sudetic copper deposit region of Lubin. Bull. Pol. Sci. Ser. Geol. Geogr., 15, 4: 107-112.