Charakterystyka termiczna głębokiej litosfery w rejonie Karpat polskich

• Autorzy: Wróblewska M.

Warianty tytułu

EN

The thermal regime in deep lithosphere in the region of Polish Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzone w ostatnich latach w Europie głębokie sondowania sejsmiczne umożliwiły analizę kolejnych pól potencjalnych. Od terenu Karpat pokrytego przez profile sejsmiczne CELEBRATION 2000 zapoczątkowano prace w tym zakresie. Ponowna analiza archiwalnych danych termicznych oraz włączenie nowych wyników, uzyskanych z wykorzystaniem metody obliczeniowej uwzględniającej wpływ czynnika paleoklimatycznego, stanowiły etap przygotowawczy do obliczenia pola temperatur głębokiej litosfery południowej Polski. Przedstawione mapy wynikowe temperatury oraz gęstości strumienia cieplnego w strefie przejściowej Moho charakteryzują pole cieplne skorupy i poszerzają możliwości prowadzenia dalszych prac badawczych w zakresie pól potencjalnych. Podwyższone wartości strumienia w strefie Moho obserwuje się w strefie Nowy Sącz - Krosno. Wynika to z obniżenia astenosfery w tym rejonie do około 50 km.

EN

Deep seismic sounding made in Europe enabled analysis of potential field methods to be made. The Carpathians were covered by seismic experiment CELEBRATION 2000 that initiated work with the problem within this area. Renewed analysis of borehole data, gathering new information together with applying a new estimation methodology respecting paleoclimatic effect, was the first preparatory stage for evaluation of deep lithosphere thermal regime in southern Poland. The outcome maps of temperature and heat flow density in Moho zone characterize thermal regime of the crust and allow research within the range of potential field issues to be continued. Increased values of heat flow and temperature are localized at Nowy Sącz - Krosno zone. It results from dipping - in of the asthenosphere that reaches here depth about 50 km.

Słowa kluczowe

PL

temperatura; strumień cieplny; litosfera; Karpaty Polskie

EN

temperature; litosphere; heat flow; Polish Carpathians

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 33, z. 4/1
• Strony: 237--245
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wróblewska M.

• Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa,

Bibliografia

• Deming D., 1989. Application of Bottom Hole Temperature Corrections In Geothermal Studies. Geothermics, 18, 775-786.
• Gordienko V.V. & Zavgorodnyaya O.V., 1996. Estimation of heat flow in Poland. Acta Geophysica Polonica, 44, 173-181.
• Grad M., Guterch A., Keller G.R., Janik T., Hegedus E., Vozar J., Ślączka A., Tura T. & Yliniemi J., 2006. Lithospheric structure beneath trans-Carpathian transect from Precambrian platform to Pannonian basin: CELEBRATION 2000 seismic profile CEL05, Journal of Geophysical Research, 111, 1-23.
• Guterch A., Grad M., Keller G.R., and POLONAISE'97, CELEBRATION 2000, ALP 2002, SUDETES 2003 Working Groups, 2004. Huge contrasts of the lithospheric structure revealed by new generation seismic experiments in Central Europe. Przegląd Geologiczny, 52,753-760.
• Karwasiecka M. & Bruszewska B., 1997. Gęstość powierzchniowego strumienia cieplnego ziemi na obszarze Polski. Centralne Archiwum Geologiczne, opracowanie nr 21/98, Warszawa, (niepublikowane).
• Majorowicz J.A., Wróblewska M. & Krzywiec R, 2002. Interpretacja i modelowanie ziemskiego strumienia cieplnego w obszarze eksperymentu sejsmicznego POLONAISE'97 - analiza krytyczna. Przegląd Geologiczny, 50,1082-1091.
• Majorowicz J.A., Cermak V., Safanda J., Krzywiec R, Wróblewska M., Guterch A. & Grad M., 2003. Heat flow models across the Trans-European Suture Zone in the area of the POLONAISE'97 seismic experiment. Physics and Chemistry of the Earth, 28,375-391.
• Majorowicz J., 2004. Thermal lithosphere across the Trans-European Suture Zone in Poland. Geological Quaterly, 48, 1-14.
• Majorowicz J.A., Safanda J. & Toruń Working Group, 2007. Heat flow variation with depth in Poland: evidence from equilibrium temperature logs in 2.9-km-deep well Toruń-1. International Journal of Earth Sciences (Geologische Rundschau) (w druku, inpress).
• Plewa S., 1994. Rozkład parametrów geotermalnych na obszarze Polski. Wydawnictwo CPPG-SMiE PAN Kraków, 1-138.
• Poprawa D. & Nemcok J. (ed.), 1989. Geological Atlas of the Western Outer Carpathians and their Foreland. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Szewczyk J., 2001. Estymacja gęstości strumienia cieplnego metodą modelowań właściwości termicznych ośrodka, Przegląd Geologiczny, 49, 1083-1088.
• Szewczyk J., 2002a. Ślady zmian klimatycznych plejstocenu oraz holocenu w profilach temperatury w głębokich otworach wiertniczych na Niżu Polskim. Przegląd Geologiczny, 50,1109-1114.
• Szewczyk J., 2002b. Evidences for the Pleistocene-Holocene climatic changes from the deep well temperature profiles from the Polish Lowland, Proceedings of the International Conference: The Earth's Thermal Field and Related Research Methods, June 17-20, 2002, Moscow, Moscow State Geological Prospecting University, 271-275.
• Szewczyk J., 2005. Wpływ zmian klimatycznych na temperaturę podpowierzchniową Ziemi, Przegląd Geologiczny, 53, 77-86.
• Środa P., Czuba W, Grad M, Guterch A., Tokarski A.K., Janik T., Rauch M., Keller G.R., Hegediis E., Voźar J. & CELEBRATION 2000 Working Group, 2006. Crustal and upper mantle structure of the Western Carpathians from CELEBRATION 2000 profiles CEL01 and CEL04: seismic models and geological implications. Geophysical Journal International, 167, 737-760.