Tektonika polskich Karpat fliszowych pomiędzy Bielskiem-Białą a Nowym Targiem

• Autorzy: Golonka J.

Warianty tytułu

EN

Tectonics of the Polish Flysch Carpathians between Bielsko-Biała and Nowy Targ

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem pracy są Karpaty zewnętrzne pomiędzy Bielskiem-Białą a Nowym Targiem. Zbudowane są one z silnie, płaszczowinowo sfałdowanych osadów fliszowych wieku jury górnej - neogenu. Wśród płaszczowin Karpat zewnętrznych wyróżnia się (idąc od południa): jednostkę (płaszczowinę) magurską, grupę płaszczowin przedmagurskich, płaszczowiny śląską, podśląską i skolską (grupa średnia). Jednostka magurska od południa, wzdłuż linii Stare Bystre - Szaflary, graniczy z pienińskim pasem skałkowym. Jest nasunięta na jednostki grupy średniej - wielkość nasunięcia wynosi co najmniej 20 km. Strefa przedmagurska ciągnie się wąskim pasem z rejonu Milówki w kierunku na południowe zbocze Beskidu Małego, gdzie zanika. Płaszczowina śląska podzielona jest wzdłuż uskoku Skawy na dwa odcinki. Zachodni charakteryzuje się potężnym rozwojem kredowych piaskowców godulskich, we wschodnim odsłaniają się na znaczniejszym obszarze warstwy krośnieńskie. Płaszczowina podśląska występuje w postaci porozrywanych strzępów i płatów pojawiających się u brzegu płaszczowiny śląskiej, jak również w oknach tektonicznych w obrębie jednostki śląskiej. Jednostka skolska występuje na północ od Wadowic i Andrychowa, gdzie tworzy element łuskowo nasunięty na miocen zapadliska przedkarpackiego.

EN

The Polish Outer Carpathians between Bielsko-Biała and Nowy Targ are built up from the thrust, imbricated Upper Jurassic - Neogene flysch deposits. The following Outer Carpathian nappes have been distinguished: Magura Nappe, Fore-Magura group of nappes, Silesian, Subsilesian and Skole Nappes. The Magura Nappe borders along Stare Bystre-Szaflary line with the Pieniny Klippen Belt. It is thrust over the Fore-Magura and Silesian nappes at least 20 km. The Skawa line system of faults displaces the Magura Nappe margin 2 km northward. The Fore-Magura narrow zone runs from Milówka to the southern slope of Beskid Mały, where disappears from the surface. The Silesian Nappe is devided into two segments along the Skawa fault. The western one is characterized by the development of Cretaceous Godula Sandstones, eastern by the occurrence of Krosno Beds. The Sub-Silesian Nappe occurs as broken pieces along the northern margin of the Silesian Nappe, as well as in the tectonic windows within the Silesian Nappe. The Skole Unit is thrust over the Miocene deposits of Carpathian Foredeep in the area north of Wadowice and Andrychów.

Słowa kluczowe

PL

Karpaty zewnętrzne; flisz; tektonika; płaszczowina magurska; grupa płaszczowin przedmagurskich; płaszczowina śląska; płaszczowina podśląska; płaszczowina skolska

EN

Outer Carpathians; flysch; tectonics; Magura Nappe; Fore-Magura Nappes; Silesian Nappe; Skole Nappe; Fore-Silesian Nappe

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 33, z. 4/1
• Strony: 29--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys.

Twórcy

autor

Golonka J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Cieszkowski M., 1985. Stop 21: Obidowa. In: Birkenmajer K. (ed.), Main geotraverse of the Polish Carpathians (Cracow - Zakopane), Guide to excursion 2, Carpatho-Balkan Geological Association, 13 Congress, Cracow, Poland. Geological Institute, Warszawa, 54-58.
• Cieszkowski M., 2001. Fore-Magura Zone of the Outer Carpathians in Poland. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 396, 32-33.
• Cieszkowski M., Durkovic T., Jawor E., Korab T. & Sikora W., 1981 a. A new tectonic unit in the Polish and SlovakFlysch Carpathians. Abstracts, Carpatho-Balkan Geological Association, 12 Congress, Bucharest, 1981. Bucharest, 118-120.
• Cieszkowski M., Durkovic T., Jawor E., Korab T. & Sikora W., 1981 b. Geological interpretation of the Obidowa - Słopnice tectonic unit in the Polish and Slovak Flysch Carpathians. Abstracts, Carpatho-Balkan Geological Association, 12 Congress, Bucharest, 1981. Bucharest, 272-274.
• Cieszkowski M., Golonka J., Waśkowska-Oliwa A. & Chrustek M., 2006. Budowa geologiczna rejonu Sucha Beskidzka - Świnna Poręba (polskie Karpaty fliszowe). Kwartalnik AGH Geologia, 32, 2, 155-201.
• Golonka J., 1981. Arkusz Bielsko-Biała, Objaśnienia do mapy geologicznej Polski. Geological Map of Poland, Explanations; Bielsko-Biała Sheet. Geological Institute - Publishing House, Warsaw, 1-63.
• Golonka J. & Waśkowska-Oliwa A., 2007. Stratygrafia polskich Karpat fliszowych pomiędzy Bielskiem-Białą a Nowym Targiem. Kwartalnik AGH Geologia, 33, 4/1, 5-28.
• Golonka J., Borysławski A., Paul Z. & Ryłko W, 1981. Mapa Geologiczna Polski, Arkusz Bielsko-Biała. Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Golonka J., Cieszkowski M., Chodyń R. & Chrustek M., 2004. Faults, Block Rotations and the Origin of the Orava Basin in the Western Part of the Polish Outer Carpathians. W: Svojtka M. (ed.), Proceedings of the 9th Meeting of the Czech Tectonic Studies Group, 2nd Meeting of the Central European Tectonic Group, Lucenec, Slovakia, June 22-25, 2004, Geolines, 17, 34-35.
• Golonka J. et al, 2005a. Orava Deep Drilling Project and the Post Paleogene tectonics of the Carpathians. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 75, 211-248.
• Golonka J., Gahagan L., Krobicki M., Marko F., Oszczypko N. & Ślączka A., 2006. Plate Tectonic Evolution and Paleogeography of the Circum-Carpathian Region. In: Golonka J. & Picha F. (eds.) The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources. American Association of Petroleum Geologists, Memoir 84, 11—46.
• Książkiewicz M., 1972. Budowa geologiczna Polski, tom IV (Tektonika), cz. 3 (Karpaty). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Książkiewicz M., 1974a. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. Sucha Beskidzka. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Książkiewicz M., 1974b. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000, ark. Sucha Beskidzka. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Książkiewicz M., 1977. Tectonics of the Carpathians. In: Pożaryski, W. (ed.), Geology of Poland. Vol. IV. Tectonics. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 4,476-604.
• Oszczypko N., Krzywiec P., Popadyuk I. & Peryt T., 2006. Carpatian Foredeep Basin (Poland and Ukraine): Its sedimentary, structural, and geodynamic evolution. In: Golonka J. & Picha F. (eds.) The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources. American Association of Petroleum Geologists, Memoir 84, 261—318.
• Moryc W., 2005. Rozwój utworów miocenu w Karpatach Zachodnich na obszarze Bielsko -Kraków. Kwartalnik AGH Geologia, 31,1, 5-73.
• Paul Z., Ryłko W. & Tomaś A., 1996a. Zarys budowy geologicznej zachodniej części Karpat polskich (bez utworów czwartorzędowych). Przegląd Geologiczny, 44, 5.
• Paul Z., Ryłko W. & Tomaś A., 1996b. Geological structure of the western part of the Polish Carpathians. Geological Quarterly, 40, 501-521.
• Pietsch K., Golonka J. & Marzec, R, 2007. Stosunek podłoża do fliszu Karpat Zewnętrznych pomiędzy Wadowicami a Babią Górą w świetle refleksyjnych badań sejsmicznych. Kwartalnik AGH Geologia, 33, 4/1, 197-210.
• Ryłko W. & Tomaś A., 2001. The Neogene remodelling of the Polish Carpatian basement and the result findings. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 395,1-60 (In Polish with English summary).
• Ślączka A., 1975. Wyniki geologiczne otworu Potrójna IG1. Kwartalnik Geologiczny, 19, 2, 487-488.
• Ślączka A., 1976a. Profil geologiczny otworu wiertniczego Sucha IG1. Kwartalnik Geologiczny, 20,4, 958-959.
• Ślączka A., 1976b. New data on the structure of the basement of the Carpathians south of the Wadowice. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 46, 337-350.
• Ślączka A. & Kamiński M.A., 1998. Guidebook to Excursions in the Polish Flysch Carpathians. Grzybowski Foundation Special Publication, Kraków, 6, 171.
• Ślączka A., Kruglow S., Golonka J., Oszczypko N. & Popadyuk I., 2006. The General Geology of the Outer Carpathians, Poland, Slovakia, and Ukraine. In: Picha F. & Golonka J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources. American Association of Petroleum Geologists, Memoir, 84,221 -2 5 8.
• Żytko K. et al, 1989. Geological Map of the Western Outer Carpathians and their foreland without Quaternary formations, in D. Poprawa and J. Nemcok, eds. Geological Atlas of the Western Carpathians and their Foreland. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, Poland.