Badania precyzyjnego sprzętu do niwelacji w geodezyjnym laboratorium metrologicznym AGH

• Autorzy: Beluch J. , Frukacz M. , Mróz J. , Pokrzywa A. , Szczutko T.

Warianty tytułu

EN

The studies of precise levelling equipment in Geodetic Metrological Laboratory of AGH

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badanie precyzyjnego sprzętu do niwelacji polega na sprawdzeniu warunków geometrycznych niwelatora, poprawności działania poszczególnych jego elementów oraz kalibracji łat stosowanych w komplecie z instrumentem. W skład zestawu do badania sprzętu niwelacyjnego wchodzą: kolimatory optyczne, komora termiczna do wyznaczania współczynnika rozszerzalności termicznej wstęgi inwarowej łat oraz interferencyjny zestaw pomiarowy Hewlett-Pacard HP 5529A. Zestaw ten jest wykorzystywany do sprawdzania niwelatorów na bazie poziomej oraz kalibracji łat na komparatorze pionowym. Opracowana w Geodezyjnym Laboratorium Metrologicznym technologia kalibracji łat inwarowych pozwala na wyznaczenie wartości średniego metra łaty z błędem średnim rzędu 1,4-2,0 mim/m. W fazie testów znajduje się technologia kalibracji łat, technologia polegająca na zastąpieniu obserwacji optycznej analizą obrazu podziału łaty z kamery, z automatyczną eliminacją błędów systematycznych wnoszonych przez układ mechaniczny kolumny komparatora.

EN

In order to examine precise levelling equipment one should check geometric conditions of the levelling instrument, the appropriacy of functioning of its single elements as well as the calibration of rods used in the set with the instrument. The set for studying the levelling equipment contains: optical collimators, a thermal chamber to calculate the coefficient of thermal expansion of the invar band rods and interferential measurement set Hewlett-Pacard HP 5529A. The set is used to check levelling instruments on horizontal base and the calibration of rods on the vertical comparator. The technology of invar rods developed in Geodetic Metrological Laboratory enables one to determine the values of the average horizontal metre of the rod with an average error of about 1.4-2.0 mim/m. Both the technology of the calibration of rods with the automatic elimination of systematic errors that are made by the mechanical system of the comparator column and substitution of the optical observation with the analysis of the picture of the rod graduation from the camera are still tested.

Słowa kluczowe

PL

interferometr laserowy; kalibracja; łaty kodowe; niwelacja precyzyjna

EN

laser interferometer; calibration; code staff; precise levelling

• Wydawca: AGH University of Science and Technology Press
• Czasopismo: Geomatics and Environmental Engineering
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 1, no. 1/1
• Strony: 71--79
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Beluch J.

• Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Frukacz M.

• Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Mróz J.

• Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Pokrzywa A.

• Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Szczutko T.

• Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Beluch J., Frukacz M., Mróz J., Pokrzywa A., Szczutko T.: Badanie stałości osi celowej niwelatorów z wykorzystaniem interferometru laserowego, Technical Sciences, Publisher UWM, Olsztyn, ISSN 1732-8314, 2005, s. 273-282.
• [2] Beluch J., Frukacz M., Mróz J., Pokrzywa A., Szczutko T.: Modyfikacja algorytmu obliczeń wyników kalibracji łat kodowych wykonywanych za pomocą interferometru laserowego HP 5529A. XIX Jesienna Szkoła Geodezji „Geoinformacja dla wszystkich" Polanica-Zdrój, 22-24 września 2005 r., Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej nr 114, Seria Konferencje nr 45, Wrocław, 2005, s. 13-20.
• [3] Fischer T., Fischer W.: Manufacturing of High Precision Leveling Rods. Jubilee seminar: 25 years of Motorical Levelling, Geodesy and Surveying in the Future, Gavle, Sweden, 1999.
• [4] Janusz J., Janusz W.: Wyniki sprawdzenia łat kodowych na pionowym komparatorze interferometrycznym z wykorzystaniem niwelatora cyfrowego - Dbajmy o łaty. „Geodeta" Magazyn geoinformacyjny nr 12 (115) grudzień 2004, s. 52-53.
• [5] Pokrzywa A., Mróz J., Szczutko T., Ruchel J., Przewięźlikowska A.: Technologia kompleksowego sprawdzania łat niwelacyjnych z wykorzystaniem interferometru laserowego HP 5529A. Geodezja. Półrocznik Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, t. 6 z. 1, 2000.