Prognoza wystąpienia wstrząsu za pomocą szeregów czasowych

• Autorzy: Iwulski Z.

Warianty tytułu

EN

Rockburst hazard prognosis with the help of time series

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W przedstawionej pracy na podstawie zgromadzonych obserwacji dla jednego z oddziałów w ZG "Rudna" dotyczących wstrząsów górotworu podjęto próbę oceny skłonności do wystąpienia tego zjawiska za pomocą szeregów czasowych. Obserwowany szereg czasowy został przybliżony za pomocą modelu ARIMA (d,1,1) p = 0, 1, 2, 3. Wybór konkretnego modelu jest w zasadzie dowolny. Modele o większej liczbie parametrów produkują nieco niższe oceny wariancji białego szumu, lecz nie jest to istotna różnica. Przydatność tego typu modeli w prognozowaniu wystąpienia wstrząsu na dzień dzisiejszy nie gwarantuje nam sukcesu w stu procentach. Wydaje się, że jeżeli szereg energii jest w ogóle sensownie prognozowalny, to należy oprócz tego szeregu uwzględnić szeregi towarzyszące - konwergencja, sejsmoakustyka itd. i próbować budować model funkcji przenoszenia.

EN

This paper shows an attempt to estimate tremor hazard for one of sections in Underground Copper Mine "Rudna" with the application of time series. Observed time series may be approximated for example by model ARIMA (d,1,1)p = 0,1,2,3, but selection of a certain model is not obligatory. Then models of greater numbers of parameters are producing slightly lower estimations of white noise variance, but the difference is not valid. Applicability of such type models for estimation of rock tremors hazard does not guarantees the 100% success at present day. It seems that if energy series is reasonably evaluated, other series like convergence, seismoacustic etc. should be also included in design the model of transmission function.

Słowa kluczowe

PL

szeregi czasowe; procesy stochastyczne; prognozowanie wstrząsów; wstrząsy

EN

time series; random processes; rockburst hazard prognosis

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 31, z. 3/1
• Strony: 227--237
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Iwulski Z.

• Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Hannan. E.J, Deistler M.: The statistical theory of linear systems. Wiley 1988
• [2] Wei W.W.S.: Time series analysis. Addison Wesley 1990
• [3] Box G.E.P, Jenkins G.M.: Analiza szeregów czasowych. Warszawa, PWN 1983
• [4] Iwulski Z.: Sposób budowania modelu matematycznego dla obliczeń przy wykorzystaniu szeregów czasowych
• [5] Iwulski Z.: Próba wykorzystania szeregów czasowych do prognozy występowania wstrząsów