Badania skażenia gleb w sąsiedztwie byłego zakładu "Polam - Rzeszów"

• Autorzy: Florencka N. , Seremet B. , Trafas M.

Warianty tytułu

EN

The studies on soil contamination in the neighbourhood of a former enterprise "Polam - Rzeszów"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono w rejonie byłego zakładu "Polam - Rzeszów". Pobrano 45 prób glebowych i 7 roślinnych (marchew i pietruszka), z terenu zakładu i najbliższego sąsiedztwa, z głębokości 0-20 cm. W próbach glebowych oznaczono podstawowe właściwości fizyczne i chemiczne, zawartość metali ciężkich i rtęci, natomiast w próbkach roślinnych - zawartość rtęci. Wyniki analiz wskazują, że gleby w większości przypadków charakteryzuje naturalna zawartość metali ciężkich, 3 próbki są zakwalifikowane do II, a 1 do stopnia IV (wg IUNG). Zanieczyszczenie rtęcią terenu byłych zakładów i jego okolic jest bardzo zróżnicowane (0,03--39,25 mg/kg). Próbki o największej koncentracji tego pierwiastka pochodzą z miejsc składowania stłuczki odpadowej. Poza rejonami najbardziej skażonymi pozostałe gleby nie wykazują ponadnormatywnych ilości rtęci. Stężenie rtęci w próbach roślinnych pozyskanych z ogródków przydomowych sąsiadujących z zakładami mieści się w zakresie 2,9--7,9 mig/kg i nie przekracza wartości dopuszczalnych dla surowców roślinnych i przetworów.

EN

The studies were carried out in the region of a former enterprise "Polam - Rzeszów". Forty-five soil samples and seven plant samples were taken (carrot and parsnip) from the region of the industry and the closest vicinity, from the depth 0-20 cm. In soil samples basic physical and chemical properties were determined including the content of heavy metals and mercury, while in plant samples the content of mercury was determined. The results of the analyses indicate that soils in most cases are characterised by natural content of heavy metals, 3 samples are qualified to level II and 1 to level IV (according to IUNG). The contamination of the former industry centre and its vicinity with mercury was very differentiated (0.03-39.25 mg/kg). The samples of the highest concentration of this element come from the places of the deposition of waste glass. Apart from the regions of the highest contamination level, the remaining soils do not show mercury concentrations exceeding the maximum accepted level. The concentration of mercury in plant samples obtained from household gardens neighbouring with the industry ranges form 2.9 to 7.9 mig/kg and does not exceed the levels acceptable for raw plants and/or their products.

Słowa kluczowe

PL

skażenie gruntów

EN

soil contamination

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 8, z. 1
• Strony: 87--97
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Florencka N.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska

autor

Seremet B.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska

autor

Trafas M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska

Bibliografia

• [1] Gorlach E., Mazur T.: Chemia rolna. Warszawa, PWN 2001
• [2] Gworek B.: Rtęć w środowisku naturalnym i odpadach. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, nr 14, 1998
• [3] Kabata-Pendias A.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Warszawa, PWN 1999
• [4] Kozak E., Szpadt R.: Aktualizacja miejsc składowania („dzikich wysypisk") stłuczki szklanej zanieczyszczonej rtęcią. Rzeszów, WIOŚ 2000
• [5] Kozak E.: Skutki ekologiczne działalności likwidowanych rzeszowskich Zakładów Lamp Wyładowczych „Polam - Rzeszów" w Pogwizdowie Nowym. [w:] Odpady zagrożeniem dla środowiska. Rzeszów, Biblioteka Monitoringu Środowiska 1998
• [6] Lityński T., Jurkowska H., Gorlach E.: Analiza chemiczno-rolnicza. Warszawa, PWN 1976
• [7] Lityński T., Jurkowska H., Gorlach E.: Żyzność gleby i odżywianie się roślin. Warszawa, PWN 1982
• [8] Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z.: Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Warszawa, Dział Wydawnictw IOŚ 1991
• [9] Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb: metale ciężkie, siarka, WWA. Praca zbiorowa рod red. A. Kabaty-Pendias, Warszawa PIOŚ 1995
• [10] Raport. Stan środowiska w województwie rzeszowskim w 1993 roku, Praca zbiorowa pod red. M. Suchy i A. Zawady. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Rzeszów 1994
• [11] Raport o stanie środowiska w województwie rzeszowskim w 1994 roku. Praca zbiorowa pod red. M. Suchy i A. Zawady. Rzeszów, Biblioteka Monitoringu Środowiska 1995
• [12] Raport o stanie środowiska w województwie rzeszowskim w 1995 roku. Praca zbiorowa pod red. M. Suchy i A. Zawady. Rzeszów, Biblioteka Monitoringu Środowiska 1996
• [13] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i ziemi. Dz.U. Nr 165, poz. 1359
• [14] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2000 r. w sprawie wykazu dopuszczalnych ilości substancji dodatkowych i innych substancji obcych dodawanych do środków spożywczych lub używek, a także zanieczyszczeń, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub używkach. Dz.U. z 2001 r. Nr 9, poz. 72
• [15] Seremet B.: Badania stopnia skażenia gleb i roślin rtęcią w sąsiedztwie byłych zakładów „Polam - Rzeszów". Kraków, WGGilŚ AGH 2002 (praca magisterska - maszynopis)
• [16] Zanieczyszczenie środowiska rtęcią i jej związkami. Praca zbiorowa pod red. R. Szpadta. Warszawa, PIOŚ, Biblioteka Monitoringu Środowiska 1994