Aspekty geoinformatyczne i astronomiczne prehistorycznych kopców krakowskich i kopca Kraka w Krakuszowicach

• Autorzy: Góral W.

Warianty tytułu

EN

Geoinformatical and astronomical aspects of Cracow's prehistorical mounds and mound Krak in Krakuszowice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule podaje się argumenty uzasadniające tezę, że położenie kopców: Krakusa, Wandy i Kraka nie jest przypadkowe, lecz jest ściśle związane z wyróżnionym kierunkiem wschodu (zachodu) Księżyca oraz Słońca. Linia określona przez kopiec Wandy i kopiec Kraka wyznacza maksymalny południowy azymut wschodu Księżyca, zaś zwrot przeciwny tej linii wyznacza maksymalny północny azymut zachodu Księżyca. Ponadto linia ta jest równoległa do linii przechodzącej przez środek Wzgórza Wawelskiego i kopiec Krakusa. Zaś linia wyznaczona przez kopiec Krakusa i kopiec Wandy wyznacza dwie daty wschodu Słońca i dwie daty jego zachodu. Podobne daty określone są przez wschody i zachody Słońca na linii wyznaczonej przez kopce Krakusa i Kraka. Daty te dzielą rok na cztery - w przybliżeniu - równe części. Wypadają one w połowie okresu między przesileniami i momentami równonocy i są zgodne z datami świąt celtyckich.

EN

The arguments that positions of the mounds: Krakus, Wanda and Krak are not random, but are strictly connected with particular directions of moonrise (moonset) and sunrise (sunset) are presented. The line determined by mound Wanda and mound Krak point out major standstill southern moonrise, and opposite direction gives major standstill northern moonset. Moreover, that line is parallel to the line Wawel Hill - mound Krakus. It also has been proved that direction given by mounds Krakus and Wanda (and also Krakus and Krak) determine two dates of sunrise and two dates of sunset. The above dates divide the year into four parts. That four days of the year are roughly midway between the solstices and equinoxes and they are strictly connected with Celtic holidays.

Słowa kluczowe

PL

archeoastronomia; kopce prehistoryczne Krakowa; wschód Księżyca; wschód Słońca

EN

archeoastronomy; Cracow's prehistorical mounds; moonrise; sunrise

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 12, z. 2/1
• Strony: 209--220
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Góral W.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Zakład Geodezji i Kartografii

Bibliografia

• [l] Kotlarczyk J.: Kopiec Krakusa - kopiec zagadek i rozczarowań. Z Otchłani Wieków, z. 1 1979,52-62
• [2] Kotlarczyk J.: Celtyckie święta i kopce małopolskie. Z Otchłani Wieków, z. 2, 1979 142-149
• [3] Janeczek A., Skorupa B.: Wyznaczenie współrzędnych wybranych niedostępnych punktów na obszarze Krakowa w oparciu o pomiary kątowe i GPS. Praca dyplomowa niepublikowana, wykonana pod kierownictwem autora, 1995
• [4] Góral W., Zdunek R.: Poligon geodynamiczny w rejonie Krakowa i Wieliczki. Rocznik AGH Geodezja, t. 4. z. 1, 1998, 13-19
• [5] Rocznik Astronomiczny na 2005 r. Warszawa, Wydawnictwo IGiK 2005
• [6J Góral W.: Położenie kopców krakowskich i punktów kierunkowych, wschody Słońca. Artykuł złożony do druku w Zeszytach Naukowych AE w Krakowie, 2006
• [7] Mapa turystyczna "Okolice Krakowa" w skali 1 ; 50 000. Wyd. IV, Compas 2005