Badania mezostruktur tektonicznych w kopalni soli "Bochnia"

• Autorzy: Cyran K. , Toboła T.

Warianty tytułu

EN

Study of tectonic mesostructures in the "Bochnia" Salt Mine, South Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Złoże soli kamiennej Bochnia zlokalizowane jest przy brzegu Karpat, w strefie miocenu sfałdowanego, w elemencie tektonicznym zwanym antykliną bocheńską. Budowa wewnętrzna złoża jest skomplikowana na skutek intensywnych deformacji tektonicznych i różnych własności mechanicznych utworów budujących złoże. Efekty działania tych czynników można obserwować na ociosach wyrobisk kopalni bocheńskiej w postaci różnorodnych mezostruktur tektonicznych, takich jak: spękania, fałdy, lustra tektoniczne. Przeprowadzono pomiary i charakterystykę opisową mezostruktur tektonicznych w dostępnych rejonach kopalni bocheńskiej. Zwrócono także uwagę na wpływ własności mechanicznych iłowców i soli na rodzaj i charakter deformacji. Na podstawie tych danych dokonano próby określenia kierunków naprężeń tektonicznych, które działały na serię solną w rejonie Bochni podczas ich deformacji. Potwierdzono, że oś nacisku tektonicznego w rejonie Bochni przebiegała w kierunku S-N, ale występowało także odchylenie od głównego kierunku wzdłuż osi SW-NE

EN

The Bochnia salt deposit is located in front of the Carpathian overthrust, in the area of folded Miocene strata. The tectonic element in which the deposit is situated is called the Bochnia anticline. The structure of the deposit is complicated due to intensive tectonic deformations and different mechanical properties of rocks which build the deposit. Effects of these processes can be observed in mine's workings, where many tectonic mesostructures, such as slickensides, folds with boudinage, tectonic breccias, and systems of fractures in claystone filled with fibrous halite occur. Tectonic mesostructures were measured in accessible mine's workings. The descriptive characteristic of mesostructures was also done. The impact of rocks' mechanical properties on the type and character of deformation was considered as well. On the basis of measurements, authors tried to characterize the direction of tectonic stresses which affected the salt series in the Bochnia area. Authors confirmed the S-N direction of tectonic compression but also indicated SW-NE deviation form the main direction

Słowa kluczowe

PL

miocen; złoże Bochnia; mezostruktury tektoniczne

EN

Miocene; Bochnia deposit; tectonic mesostructures

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 32, z. 2
• Strony: 85--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys.

Twórcy

autor

Cyran K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Złóż Rud i Soli, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Toboła T.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Złóż Rud i Soli, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Aleksandrowski P., 1985. Tektonika regionu babiogórskiego: interferencja zachodnio- i wschodniokarpackich kierunków fałdowych. Rocznik PTG, 55, 375-442.
• Bukowski G., 1932. Objaśnienia Szczegółowej mapy geologicznej strefy podkarpackiej w okolicy Bochni. Spraw. PTG, 7, 227-256.
• Dadlez R. & Jaroszewski W., 1994. Tektonika. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Garlicki A., 1967. Tektonika miocenu okolicy na zachód od Bochni. Kwart. Geol., 2, 442-443.
• Garlicki A., 1968. Autochtoniczna seria solna w miocenie Podkarpacia między Tarnowem a Skawiną. Biuletyn IG, 215, 5-77.
• Garlicki A., 1979. Sedymentacja soli mioceńskich w Polsce. Prace Geologiczne PAN, 119, 1-67.
• Jarosiński M., 1997. Contemporary stress field distortion in Polish part of the Western Outer Carpathians and their basement. Tectonophysics, 297, 91-119.
• Kortas G. (red.), 2004. Ruch górotworu i powierzchni w otoczeniu zabytkowych kopalń soli. Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków, 1-175.
• Kuhl J., 1933. Zarys budowy geologicznej złóż soli kamiennej w Bochni i Wieliczce. Przeg. Górn.-Hutn., 25, 514-516.
• Ney R., Burzewski W., Bachleda T., Górecki W., Jakóbczak K. & Słupczyński K., 1974. Zarys paleogeolgrafii i rozwoju litologiczno-facjalnego utworów miocenu zapadliska przedkarpackiego. Prace Geologiczne PAN, 82, 1-65.
• Niedźwiecki J., 1886. Stosunki geologiczne formacji solonosnej Wieliczki i Bochni. Kosmos, 11, 137-155.
• Olewicz Z., 1968. Stratygrafia warstw jednostki bocheńskiej i brzegu jednostki śląskiej i podśląskiej między Wieliczką a Bochnią oraz pierwotne ich położenie w basenach sedymentacyjnych Karpat lub Przedgórza. Prace Inst. Naft., Katowice, 1-76.
• Olewicz Z., 1973a. Geologia przedkarpackiego obszaru między Wieliczką a Bochnią. Prace Inst. Naft., Katowice, 1-53.
• Olewicz Z., 1973b. Tektonika jednostki bocheńskiej i brzegu jednostki śląskiej między Rabą a Uszwicą. Acta Geol. Pol., 23, 701-761.
• Poborski J., 1952. Złoże solne Bochni. Biuletyn PIG, 78, 1-160.
• Poborski J. & Skoczylas-Ciszewska K., 1963. O miocenie w strefie nasunięcia karpackiego w okolicy Wieliczki i Bochni. Rocznik PTG, 33, 339-348.
• Połtowicz S., 1991. Miocen strefy karpackiej miedzy Wieliczką a Dębicą. Kwart. AGH Geologia, 17, 19-57.
• Połtowicz S., 1993. Palinspastyczna rekonstrukcja paleogeografii badeńskiego salinarnego zbiornika sedymentacyjnego w Polsce. Kwart. AGH Geologia, 19, 203-233.
• Tarka R., 1992. Tektonika wybranych złóż soli w Polsce na podstawie badań mezostrukturalnych. Prace PIG, 1-47.
• Tołwiński K., 1956, Główne elementy tektoniczne Karpat z uwzględnieniem górotworu Salidów. Acta Geol. Pol., 6, 75-226.
• Windakiewicz E., 1926. Solnictwo. T. 1-4. Kraków.
• Zuchiewicz W., 1998. Quarternary tectonics of the Outer West Carpathians, Poland. Tectonophysics, 297, 121-132.