Głębokość poboru próbki gazu podglebowego w powierzchniowych badaniach geochemicznych - próba optymalizacji

• Autorzy: Sechman H.

Warianty tytułu

EN

Sampling of soil gas in surface geochemical surveys -- an attempt of depth optimization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad optymalizacją głębokości poboru próbek gazu podglebowego przy powierzchniowych badaniach geochemicznych. Badania wykonano w dwóch obszarach: w niecce wałbrzyskiej i w rejonie Karlina na Pomorzu Zachodnim. Badania wykonane w niecce wałbrzyskiej nad zlikwidowanymi kopalniami węgla kamiennego wykazały, że najbardziej dogodny dla opróbowań geochemicznych jest interwał głębokościowy 1.0-1.8 m, który położony poniżej strefy aktywnej wymiany sięgającej do głębokości ok. 1 m charakteryzuje się wyrazistym sygnałem geochemicznym pochodzenia wgłębnego. Badania w rejonie Karlina na Pomorzu Zachodnim, wykonane nad akumulacjami naftowymi, polegały na ocenie uzyskanych wielkości stężeń węglowodorów gazowych szeregu metanowego na głębokościach 1.2 m i 1.8 m. Wykazały one, że głębokość 1.2 m jest optymalna dla powierzchniowych opróbowań geochemicznych, realizowanych metodą gazu wolnego w tym obszarze. Analogiczną głębokość opróbowania gazowego można przyjąć dla obszaru niecki wałbrzyskiej. W celu potwierdzenia uzyskanych wyników podobne badania powinny zostać przeprowadzone w innych perspektywicznych złożowo obszarach Polski.

EN

The paper presents the results of optimization of sampling depth for soil gas applied in the surface geochemical survey. The studies were carried out in two areas: the Wałbrzych Trough and the Karlino area (Western Pomerania). The studies in the Wałbrzych Trough was carried out over the closed and remediated coal mines. The results demonstrated that sampling depth interval 1.0-1.8 meters is an optimum for surface geochemical survey as it is located beneath the active exchange zone (i.e. beneath 1.0 meter) but provides distinct geochemical response from deep sources. The studies in the Karlino area (Western Pomerania) was carried out over oil and gas pools. It was found that 1.2 meter depth is an optimum for geochemical sampling with the "free" gas method in this area. The some sampling depth can be apply on in the Wałbrzych Trough. Such studies must be passed in other areas of Poland to confirm this depth of sampling.

Słowa kluczowe

PL

powierzchniowe badania geochemiczne; głębokość opróbowania; gaz podglebowy; lekkie alkany; strefa aktywnej wymiany

EN

surface geochemical survey; sampling depth; soil gases; light alkanes; active exchange zone

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 32, z. 2
• Strony: 117--139
• Opis fizyczny: Bibliogr. 47 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sechman H.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• Arp G.K., 1992. Effusive microseepage: a first approximation model for light hydrocarbons movement in the subsurface. Assoc. of Petrol. Geoch. Exploration Bull., 8, 1-17
• Brandt S., 2002. Analiza danych. Metody statystyczne i obliczeniowe. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 1-730.
• Brooks J.M. & Welte D., 1987. Advances in petroleum geochemistry. Vol. 2. Academic Press, London.
• Celary M., Lenk T. & Szura T., 1961. Przykład powierzchniowego zdjęcia gazowego w warunkach karpackich. Nafta, 8, 209-211.
• Chapelle F.H., 1993. Ground-water Microbiology and Geochemistry. John Wiley & Sons, Nowy Jork, 1-424.
• Duchscherer W., 1980. Geochemical methods of prospecting for hydrocarbons. Oil and Gas Journal, 78, 48, 194-209.
• Dzieniewicz M., Kuśmierek J., Potera J. & Semyrka R., 1978. Perspektywy naftowe fałdu Suchych Rzek w świetle badań geochemicznych (Bieszczady). Kwart. AGH Geologia, 4,3,37-51.
• Dzieniewicz M., Kuśmierek J. & Rusta T., 1979a. Optymalizacja techniki prowadzenia zdjęć gazowych w świetle badań eksperymentalnych. Techn. Posz. Geol., 1, 37-42.
• Dzieniewicz M., Kuśmierek J. & Rusta T., 1979b. Porównanie wyników powierzchniowych badań geochemicznych z budową struktur podmagurskich w południowo-zachodnim obrzeżeniu „okna tektonicznego” Mszany Dolnej. Nafta, 5, 145-149.
• Dzieniewicz M. & Rusta T., 1979. Możliwościprospekcyjnepowierzchniowych metod geochemicznych dla określenia w Karpatach ropogazonośności stref o skomplikowanej budowie geologicznej. Biblioteka Główna AGH, Kraków (praca doktorska).
• Dzieniewicz M., Sechman H. & Górecki W., 1996. Zastosowanie powierzchniowego zdjęcia geochemicznego w prospekcji naftowej. Projekt badawczy Komitetu Badań Naukowych w Warszawie nr 9 9238 92 03, Arch. ZSE AGH, Kraków (praca niepublikowana).
• Dzieniewicz M. & Sechman H., 2001. Kowadło sondy udarowej do badania gruntu. Wzór użytkowy RP nr 58584, WUP, 05/2001.
• Dzieniewicz M. & Sechman H., 2002. Zestaw do ręcznego pobierania próbek gazowych z warstw przypowierzchniowych. Patent RP nr 184080, WUP, 08/2002.
• Dzieniewicz M., Sechman H., Kotarba M.J. & Korus A., 2002. Surface geochemical surveying of methane and carbon dioxide in the selected areas of the Wałbrzych Coal District. Rozdział 8 w: Kotarba M.J. (red.), Gas hazard in the near-surface zone of the Wałbrzych Coal District caused by coal mine closure: geological and geochemical controls, 95-106, Society of Research on Environmental Changes „GEOSPHERE”, Kraków.
• Fiszer J., Kotarba M.J. & Kominowski K., 2002. Recovery of Carboniferous aquifers caused by coal mine closure in Wałbrzych Coal District. Rozdział 3 w: Kotarba M.J. (red.), Gas hazard in the near-surface zone of the Wałbrzych Coal District caused by coal mine closure: geological and geochemical controls, 25-42, Society of Research on Environmental Changes „GEOSPHERE”, Kraków.
• Galon R. & Dylik J., 1967. Czwartorzęd polski. PWN, Warszawa, 1-527.
• Głogoczowski J.J., Gumółka J., Karaskiewicz J., Karpiński T. & Szura T., 1962. Badanie zależności występowania powierzchniowych anomalii geochemicznych od istnienia złoża węglowodorów w okolicy Lubaczowa. Prace Inst. Naft., 73, Wyd. Górniczo-Hutnicze, Katowice, 3-16.
• Górecki W., Strzetelski W., Dzieniewicz M. & Sechman H., 1993. Wykonanie zdjęcia geochemicznego wzdłuż profilu Gościno-Sarbinowo. Wykonanie zdjęcia geochemicznego wzdłuż profilu Karlino-Mścice. Interpretacja zbiorcza wyników zdjęcia geochemicznego w korelacji z sejsmicznym obrazem strukturalnym na obszarze Pomorza Zachodniego w strefie Gościno-Mścice. Arch. ZSE AGH, Kraków (praca niepublikowana).
• Górecki W., Strzetelski W., Dzieniewicz M. & Sechman H., 1995a. Powierzchniowe zdjęcie geochemiczne w prospekcji naftowej w rejonie Karlino-Ustronie Morskie-Sarbinowo. Arch. Zesp. Specj. Tow. „Geos”, Kraków (praca niepublikowana).
• Górecki W., Strzetelski W., Dzieniewicz M. & Sechman H., 1995b. Methods and results of surface geochemical survey as adopted to petroleum exploration in permian structures of Polish lowland. Abstr. Conference and Exhibition „East meets west”, Kraków, 12-15 Sept. 1995, PC-10.
• Grocholski S. & Szwagrzyk A., 1996. Nowa możliwość wykorzystania powierzchniowego zdjęcia gazowego. Nafta Gaz, 11, 480-485.
• Horvitz L., 1985. Geochemical exploration for petroleum. Science, 229, 821-827.
• Jones V.T. & Burtell S.G., 1996. Hydrocarbon flux variations in natural and anthropogenic seeps. W: Schumacher D. & Abrams M.A. (red.), Hydrocarbon migration and its near-surface expression, AAPG Memoir, 66, 203-221.
• Jones V.T. & Drozd R.J., 1983. Prediction of oil or gas potential by near-surface geochemistry. AAPG Bull., 67, 6, 932-952.
• Karcew A.A., Tabasaranskij Z.M., Subbota M.I. & Mogilewskij G.A., 1954. Geochimiczeskije metody poiskow i razwiedki nieftianych i gazowych miestorożdienii. Gostoptiechizdat, Moskwa, 1-430.
• Karcew A.A., 1964. Gieochimiczeskije mietody isliedowanijpri poiskach niefti i gaza. Niedra, Moskwa.
• Karczewski A., 1963. Morfologia, struktura i tekstura moreny dennej na obszarze Polski zachodniej. Nauk. Prace Komisji Geogr.-Geol., Pozn. Tow. Przyj., IV, 2.
• Klusman R.W., 1993. Soil Gas and Related Methods for Natural Resource Exploration. John Wiley & Sons, New York, 1-483.
• Korus A., Kotarba M.J., Dzieniewicz M. & Sechman H., 2002. Evaluation of methane and carbon dioxide flux from Upper Carboniferous coal-bearing strata to near-surface zone in the Wałbrzych Coal District. Rozdział 12 w: Kotarba M.J. (red.), Gas hazard in the near-surface zone of the Wałbrzych Coal District caused by coal mine closure: geological and geochemical controls, 175-188, Society of Research on Environmental Changes „GEOSPHERE”, Kraków.
• Kotarba M.J., 2002. Post-mining gas hazards: the purpose of near-surface geochemical surveys in the Wałbrzych Coal District. Rozdział 1 w: Kotarba M.J. (red.): Gas hazard in the near-surface zone of the Wałbrzych Coal District caused by coal mine closure: geological and geochemical controls, 1-10, Society of Research on Environmental Changes „GEOSPHERE”, Kraków.
• Kotarba M.J., Dzieniewicz M., Korus A. & Sechman H., 1999. Monitoring geochemiczny zagrożeń gazowych w strefie przypowierzchniowej na wybranych obszarach niecki wałbrzyskiej (ok. 9.0 km2) związanych z likwidacją kopalń węgla kamiennego w celu wyznaczenia anomalnych zawartości gazów, dopływu węglowych gazów złożowych do strefy przypowierzchniowej oraz zbadania kinetyki intensywności gazów dla oszacowania szybkości narastania stężeń metanu i ditlenku węgla, a tym samym oceny występowania zagrożeń w dolnych kondygnacjach budynków położonych w pobliżu stref anomalnych koncentracji gazów. Arch. ZSE AGH, Kraków (praca niepublikowana).
• Kotelnikova S., 2002. Microbial production and oxidation of methane in deep subsurface. Earth-Science Reviews, 58, 367-395.
• Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K. & Wasilewski M., 1994. Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach. Część II - statystyka matematyczna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 1-328.
• Matthews M.D., 1996. Migration - a view from the top. W: Schumacher D. & Abrams M.A. (red.), Hydrocarbon migration and its near-surface expression, AAPG Memoir, 66, 139-155.
• McCarthy J.H. & Reimer G.M., 1986. Advances in soil geochemical exploration for natural resourses: some current examples and practices. Jour. of Geoph. Res., 91, B12, 12327-12338.
• MacElvain R., 1969. Mechanics of gaseous ascension through sedimentary column. W: Heroy W.B. (ed), Unconventional methods in exploration for petroleum and natural gas, Symposium 1, Dallas, Texas, Southern Methodist University Press, 15-28.
• Philp R.P., 1987. Surface Prospecting Methods for Hydrocarbon Accumulations. W: Brooks J., Welte D. (red.), Advances in Petroleum Geochemistry, vol. 2, 209-250, Academic Press, London.
• Saunders D.F., Burson K.R., Brown J.J., Thompson C.K., 1993. Combined geological and surface geochemical mathods discovered Agaritta and Bradyty Creek fields, Concho Country, Texas. AAPG Bull., 77, 1219-1240.
• Saunders D.F., Burson K.R. & Thompson C.K., 1999. Model for hydrocarbon microsee- page and related near-surface alterations. AAPG Bull., 83, 1, 170-184.
• Schumacher D., 1996. Hydrocarbon-inducted alteration of soils and sediments. W: Schumacher D. & Abrams M.A. (red.), Hydrocarbon migration and its near-surface expression, AAPG Memoir, 66, 71-89.
• Sechman H., Dzieniewicz M. & Kotarba, M.J., 2002. Depth changes in methane and carbon dioxide contents in the near-surface zone of the Wałbrzych Coal District. Rozdział 10 w: Kotarba M.J. (red.), Gas hazard in the near-surface zone of the Wałbrzych Coal District caused by coal mine closure: geological and geochemical controls, 137-152, Society of Research on Environmental Changes “GEOSPHERE”, Kraków.
• Sechman H., 2003. Wpływ wybranych parametrów środowiska opróbowania na gazowe wskaźniki przypowierzchniowe w prospekcyjnych naftowych badaniach geochemicznych. Biblioteka Główna AGH, Kraków (praca doktorska).
• Sokołow W.A. & Grigoriew G.G., 1962. Mietodika i riezultaty gazowych gieochimiczeskich nieftiegazopoiskowych rabot. Gostoptiechizdat, Moskwa, 1-403.
• Starobiniec I.S., 1986. Gazochimiczeskije pokazatieli nieftiegazonosti i prognoz sostawa ugliewodorodnych skoplienij. Niedra, Moskwa, 1-200.
• Strzetelski W., Górecki W., Dzieniewicz M., Sechman H. & Falkiewicz A., 1996. Surface geochemical anomalies as related to the structure of variscan elevation in West Pomerania (NW Poland). Oil and Gas News from Poland, 6, Geosynoptics Society GEOS, Warszawa-Kraków, 187-196.
• Tedesco S.A. (red.), 1995. Surface Geochemistry in Petroleum Exploration. Chapman & Hall Int. Thomson Publ. Co., New York, 1-206.
• Waleńczak Z., 1987. Geochemia organiczna. Wyd. Geol., Warszawa, 1-160.