Zmiany jakościowe wód podziemnych w zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego "Grodziec"

• Autorzy: Zawisza L. , Sowińska-Botor J.

Warianty tytułu

EN

Groundwater qualitative changes in the abandoned "Grodziec" Coal Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wyniku likwidacji kopalń i zatapiania wyrobisk górniczych dochodzi do zmian położenia zwierciadła wód podziemnych w karbońskim piętrze wodonośnym. W północnej części GZW 34 kopalnie węgla kamiennego są połączone ze sobą hydraulicznie. Połączenia te występują na różnej głębokości i mają różny charakter, co sprawia, że nie można całkowicie zatapiać kopalń zlikwidowanych, bo zatopieniu uległyby również sąsiednie kopalnie czynne. Jedynie w dwóch kopalniach "Siersza" i "Morcinek", prowadzone jest całkowite zatapianie wyrobisk górniczych. W trakcie likwidacji kopalń zmienia się także jakość wód podziemnych wypływających z nieczynnych wyrobisk górniczych. Szczególnie intensywne zmiany zachodzą w wodach kopalnianych po zatopieniu wyrobisk dołowych. Ich skład chemiczny zmienia się w porównaniu ze składem sprzed likwidacji kopalni. Zmienia się odczyn w kierunku kwaśnego, a wody wzbogacają się w niektóre jony, głównie siarczany. W pracy przedstawiono prognozę zmian jakościowych i ilościowych wód podziemnych opracowaną na podstawie badań modelowych dla zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego "Grodziec"

EN

Closing of mines and flooding old workings is accompanied by a change of the groundwater table level in the Carboniferous aquifer. The 34 coal mines in the north part of the Upper Silesian Coal Basin are connected hydraulically. The connections appear at different depths and are of different character (direct, indirect). Such old workings cannot be totally flooded as the neighboring operational mines could be flooded as well. Only old working in the mines "Siersza" and "Morcinek" are being totally flooded. In the course of closing, the quality of groundwaters from inactive workings changes. Especially great changes take place in mine's waters after flooding the old workings at the bottom. The chemical composition of groundwaters changes in comparison to the state, when the mine was operational. Their pH becomes more acid in character, and new ions (mainly sulfate) appear. The qualitative and quantitative changes are forecast for groundwaters. It was based on modeling made for the "Grodziec" Coal Mine

Słowa kluczowe

PL

likwidacja kopalń; wody podziemne

EN

mine liquidation; underground waters

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Wiertnictwo, Nafta, Gaz
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 22/2
• Strony: 591--603
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Zawisza L.

• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH, Kraków

autor

Sowińska-Botor J.

• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH, Kraków

Bibliografia

• [1] Bielewicz R.: Dokumentacja określająca warunki hydrogeologiczne w związku z likwidacją KWK „Grodziec” w Będzinie wg stanu na 1.07.1999 r. Katowice, „Konsultant” Sp. z o.o. 1999
• [2] Domenico P.A., Schwartz F.W.: Physical and Chemical Hydrogeology. New York, John Wiley & Sons Inc. 1990
• [3] Frolik A. et al.: Zmiany dopływów i jakości wód kopalnianych po zaprzestaniu odwadniania lub zmianie poziomu odwadniania. Katowice, Dokumentacja Głównego Instytutu Górnictwa, 2005
• [4] Macioszczyk A., Dobrzyński D.: Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 2002
• [5] SOLMINEQ88: A Computer Program for Geochemical Modelling of Water-Rock Reactions. USA
• [6] Zawisza L., Macuda J.: Modelowanie zmian jakościowych wód podziemnych w zlikwidowanej kopalni węgla kamiennego „Grodziec”. VI Międzynarodowa Konferencja Techniki Urabiania, Kraków – Krynica, wrzesień 2005
• [7] Zawisza L., Nagy S.: Modelowanie zmian jakościowych wód podziemnych w zlikwidowanej kopalni „Grodziec”. Katowice, Dokumentacja Głównego Instytutu Górnictwa, 2005