Późnoholoceński standard dendrochronologiczny dla jodły Abies alba Mill. z obszaru południowej Polski

• Autorzy: Szychowska-Krąpiec E.

Warianty tytułu

EN

The Late Holocene master chronology of fir Abies alba Mill. from southern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było skonstruowanie wielowiekowego standardu dendrochronologicznego dla drewna jodły pospolitej (Abies alba Mill.) z obszaru południowej Polski. Zestawiona, wielowiekowa chronologia regionalna obejmuje okres 1106-1998 AD i jest pierwszą w Polsce chronologią umożliwiającą datowanie drewna tego gatunku z dokładnością roczną. W jej skład weszło 410 prób jodłowych, reprezentujących drewno pochodzące z: obiektów architektonicznych, wykopalisk archeologicznych, drewnianych obudów Kopalni Soli w Wieliczce i drzew rosnących. Standard ten posiada wielokrotną replikację i charakteryzuje się silnym sygnałem dendrochronologicznym o dużym zasięgu geograficznym, dzięki czemu możliwe jest datowanie bezwzględne drewna jodłowego z obszaru całej południowej Polski. W trakcie prowadzonych badań wydatowano m.in.: zabytkowe kościoły w Haczowie i Paczółtowicach, cerkiew w Ropkach, ołtarz w kościele w Barcicach, strop budynku Muzeum Collegium Maius w Krakowie, około 40 drewnianych obudów wyrobisk górniczych I poziomu Kopalni Soli w Wieliczce.

EN

The research was aimed at construction of long dendrochronological standard for the fir (Abies alba Mill.) from the area of southern Poland. The produced regional chronology, spanning the period 1106-1998 AD, is the first Polish fir chronology enabling dating of wood of this species with one year's accuracy. It was based on 410 fir samples representing timbers from architectural objects, archaeological excavations, timberings from the Wieliczka Salt Mine, as well as living trees. The standard is multiply replicated and characterized by strong dendrochronological signal of large geographical extent. This enables absolute dating of fir timbers from the whole area of southern Poland. The investigations resulted in dating of numerous objects: old churches in Haczów and Paczółtowice, the orthodox church in Ropki, the altar of the church in Barcice, the ceiling of the Collegium Maius building in Kraków, as well as around 40 timberings from the first level in the Wieliczka Salt Mine.

Słowa kluczowe

PL

późny holocen; południowa Polska; Abies alba Mill.; standard regionalny; datowanie dendrochronologiczne

EN

late Holocene; southern Poland; Abies alba; master chronology; tree-ring dating

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2000
• Tom: T. 26, z. 2
• Strony: 173--299
• Opis fizyczny: Bibliogr. 218 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Szychowska-Krąpiec E.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Stratygrafii i Geologii Regionalnej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,