Problemy zagospodarowania wyrobisk po eksploatacji kruszywa naturalnego na przykładzie złóż w dolinie Soły między Kętami a Bielanami

• Autorzy: Bobrek K. , Paulo A.

Warianty tytułu

EN

Problems with reclamation of post-mining pits: Soła valley between Kęty and Bielany - case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Złoża kruszywa naturalnego w dolinie Soły położone są w obrębie czwartorzędowej terasy rędzinnej i eksploatowane systemem basenowym spod wody. Na miejscu terenów rolniczych, cechujących się z reguły wysoką bonitacją gleb, powstają duże wyrobiska zawodnione, które zmieniają naturalny krajobraz doliny tej rzeki i wykluczają uprawy rolne. Pod pozorem troski o zagospodarowanie pogórnicze użytkownicy złóż deklarują ogólnikowo budowę zbiorników wodnych, których funkcja nie jest wystarczająco sprecyzowana. Daje to szerokie pole do dowolnych interpretacji i skutkuje pozostawieniem mało użytecznych akwenów wśród zdegradowanego terenu. Przeprowadzono analizę warunków przyrodniczych: geologicznych, hydrogeologicznych, glebowych i stanu przyrody żywej, na podstawie której urealniono możliwości wykorzystania terenów po eksploatacji kruszywa naturalnego i przedstawiono propozycje nadania im nowej funkcji stosownie do warunków przeobrażonego środowiska

EN

Deposits of the natural aggregates along the Soła valley were formed within Quaternary rendzina terrace. They are exploited from under the groundwater level. As a result, many hectares of valuable agricultural land are converted into post-mining pits, which change the natural environment of the Soła valley and preclude future crops. Being forced to declare post-mining redevelopment mode, users of the natural aggregate deposits declared construction of water reservoirs, which they call fishing ponds. However, in reality the ponds are used for recreation fishing but not for productive fish farming, which appears impossible, which cannot be drained in deep basins. A panorama of possible ways of reclamation of post-mining pits based on natural environment and social conditions is discussed, forming main body of the paper

Słowa kluczowe

PL

kruszywo naturalne; terasa rzeczna; wyrobisko odkrywkowe; zagospodarowanie poeksploatacyjne; planowanie środowiskowe; dolina Soły

EN

natural aggregates; river terrace; open pit; post-mining development; environmental planning; Soła valley

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2005
• Tom: T. 31, z. 2
• Strony: 153--165
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Bobrek K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Geologii Gospodarczej i Ochrony Złóż, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Paulo A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Geologii Gospodarczej i Ochrony Złóż, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Ciepielowski A., 1999. Podstawy gospodarowania wodą. SGGW, Warszawa, 1-322
• Guziur J., 2003. Rybactwo stawowe. Spółdzielnia Pracy, Warszawa, 1-601.
• Herczek A., 1997. Waloryzacja faunistyczna międzywala rzeki Soły w Oświęcimiu. Ekspertyza wykonana na zlecenie Zarządu Miasta Oświęcimia, maszynopis, 1-66.
• Jurkiewicz P., 1997. Perspektywy występowania złóż żwirów w dolinie Soły między Kętami a Grójcem. Praca magisterska, AGH, Kraków, maszynopis, 1-57.
• Kleczkowski A.S. (red.), 1990. Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w Polsce w skali 1:500 000 wymagających szczególnej ochrony. IHGI AGH, Kraków.
• Młynarczyk S., 1995. Uproszczona dokumentacja geologiczna w kat. C1 z jakością w kat. B złoża kruszywa naturalnego „Nowa Wieś II" w miejscowości Bielany, gm. Kęty. PG, Kraków, 1-32.
• Młynarczyk S., 1997. Uproszczona dokumentacja geologiczna w kat. C1 z jakością w kat. B złoża kruszywa naturalnego „Bielany II" w miejscowości Bielany, gm. Kęty. PG, Kraków, 1-17.
• Nieć M. (red.), 2002. Zasady dokumentowania złóż kopalin stałych. Ministerstwo Środowiska, Departament Geologii i Koncesji Geologicznych, Komisja Zasobów Kopalin, Warszawa, 1-32.
• Paulo A., 2004. Economical and natural conditions applicable to the development of post- mining areas. Polish Geological Instytut, Special Papers (w druku).
• Prawocheński R., 1986: Rybactwo stawowe. PWRiL, Warszawa, 1-234.
• Ryczek L., 1969. Dokumentacja geologiczna złoża kruszywa naturalnego w kat. C 2 na obszarze „Bielany-Nowa Wieś ". PG, Kraków, 1-169.
• Ryczek L., 1972. Dokumentacja geologiczna złoża kruszywa naturalnego na obszarze „Bielany-Nowa Wieś "pole A w kat. C1 +B. Kraków, PG, 1-172.
• Starmach K., 1976. Hydrobiologia. Limnologia. PWN, Warszawa, 1976, 1-621.
• Suschka J., 1996. Gospodarka wodna i ochrona wód. In: Suschka J. (eds), Program Ochrony Środowiska województwa bielskiego do roku 2015. Urząd Wojewódzki, Bielsko- Biała, 111-150.
• Ustawa, 2004. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz.U. z 2004, Nr 92,poz. 880.
• Ustawa,1995. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dz.U. z 1995, Nr 16, poz. 78 ze zmianami
• www.powiat.oswiecim.pl
• Żarnowiec J., 1999: Zespól przyrodniczo-krajobrazowy „Dolina rzeki Soły". Przewodnik po ścieżce dydaktycznej. Towarzystwo na rzecz Ziemi, Oświęcim, 1-128