Wykorzystanie górnojurajskich wapieni biohermalnych jako materiału zdobniczego w XVII-wiecznym budownictwie sakralnym

• Autorzy: Holcer Z. , Krajewski M.

Warianty tytułu

EN

Application of Upper Jurassic biohermal limestones as an ornamental stone in the 17th-century ecclesiastical architecture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę i pochodzenie kamieniarskiego materiału zdobniczego nazwanego "marmurem bł. Salomei", dla którego brak było do tej pory właściwego określenia w literaturze fachowej. Z geologicznego punktu widzenia omawiany "marmur" jest górnojurajskim wapieniem gąbkowym wydobywanym w okolicach Ojcowa k. Krakowa. W regionie krakowskim tego typu osady tworzą niewielkie, inicjalnie zlityfikowane biohermy gąbkowe w osadach od dolnego do początku górnego Oksfordu. Z uwagi na wyjątkowość występowania elementów wystawy architektonicznej ("Pustelnia bł. Salomei" na Grodzisku, kościół św. Anny i św. Andrzeja w Krakowie oraz kościół św. Trójcy w Starym Sączu) wykonanych z tej odmiany wapieni można stwierdzić, iż stanowią one unikatowe egzemplarze wykorzystania tego materiału w historii budownictwa sakralnego w Polsce.

EN

The paper deals with characteristics and provenance of the ornamental stone known as the "Blessed Salome's marble", which has so far not been fully described in the literature. These "marble", from the geology point of view, represents Upper Jurassic sponge limestone, and it was quarried close to Ojców near Cracow. Such limestone formed small, initial, sponge bioherms deposited in vicinity of Cracow in the timespan between the Lower Oxfordian and the lower Upper Oxfordian. As there are only four churches ("Hermitage of Blessed Salome" on Grodzisko, in the St. Anne's and St. Andrew's churches in Cracow and in the Holy Trinity Church in Stary Sącz) where this variety of limestone has been used, the stone may be considered unique in the history of ecclesiastical architecture in Poland.

Słowa kluczowe

PL

południowa Polska; region krakowski; zdobnictwo sakralne; wapienie górnojurajskie

EN

southern Poland; ecclesiastical architecture; Upper Jurassic; limestones; Kraków region

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2001
• Tom: T. 27, z. 2--4
• Strony: 257--266
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Holcer Z.

autor

Krajewski M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Kartografii Geologicznej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków