Zróżnicowanie mineralogiczne i geochemiczne górnojurajskich wapieni zrębu Zakrzówka, region krakowski, południowa Polska

• Autorzy: Krajewski M. , Bajda T.

Warianty tytułu

EN

Mineralogical and geochemical diversification of Upper Jurassic limestones of the Zakrzówek Horst, Kraków region, Southern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Górnojurajskie wapienie zrębu Zakrzówka charakteryzują się dużą zawartością węglanu wapnia i magnezu oraz niewielką ilością żelaza, glinu i krzemu. We frakcji <2 mim residuum pozostałego po rozpuszczeniu matrycy węglanowej dominuje detrytyczny smektyt, illit oraz minerały mieszano-pakietowe typu illit/smektyt, a we frakcji >2 mim - detrytyczny kwarc, autigeniczny chalcedon oraz tlenki i wodorotlenki żelaza. Zmienna porowatość wapieni jest prawdopodobnie związana z różną ich genezą. Ze zróżnicowania tego wynika różna podatność wapieni na procesy diagenezy, głównie kompakcji. Wstępne wyniki badań składu mineralnego nierozpuszczalnego residuum wykazują podobieństwo do wyników badań uzyskanych na jurze niemieckiej i mogą mieć zastosowanie jako pomocnicze w ustaleniu stratygrafii w przypadku braku amonitów

EN

Upper Jurassic limestones of the Zakrzówek Horst characterized by a high content of calcium carbonate, a subordinate content of magnesium carbonate and small amounts of iron, alumina and silica. In the fraction <2 mim of the residuum left after dissolution of the carbonate matrix there dominate detrital smectite, illite and illite/smectite mixed layers. In the fraction >2 mim of the insoluble residuum there prevail detrial quartz and authigenic chalcedony and iron oxides and oxyhydroxides. Wide differentiation of porosity of these limestones results from their genesis and internal structure. This diversification results in different susceptibility of the limestones to diagenesis, mainly to their compaction. Preliminary investigations of mineral composition of the insoluble residuum have provided similar results to those obtained for the Schwabian Alb and, thus, can be used as auxiliary in stratigraphic determinations when ammonites are lacking

Słowa kluczowe

PL

południowa Polska; region krakowski; górna jura; wapienie; mineralogia; geochemia

EN

geochemistry; southern Poland; Kraków region; Upper Jurassic; limestones; mineralogy

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 28, z. 4
• Strony: 129--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Krajewski M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Kartografii Geologicznej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Bajda T.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Mineralogii, Petrografii i Geochemii, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Jackson M. L. (1967): Soil chemical analysis - advanced. Published by the author, Dep, Soil Sei., Uni. Wisconsin, Madison, Wiss.
• Krajewski M. (2000): Lithology and morphology of Upper Jurassic carbonate build ups in the Będkowska Valley, Kraków region, Southern Poland. Ann. Soc. Geol. Polon., 70: 151-163.
• Krajewski M. (2001): Upper Jurassic chalky limestones of Zakrzówek Horst, Kraków region, Southern Poland. Ann. Soc. Geol. Polon., 71: 43-51.
• Krajewski M. (2002): Wykształcenie i rozwój górnojurajskich budowli węglanowych południowej części Wyżyny Krakowskiej na przykładzie zrębu Zakrzówka i Doliny Będkowskiej. AGH, WGGiO, Krak22 (rozprawa doktorska).
• Łaptaś A. (1974): The dolomites in the Upper Jurassic limestones in the area of Cracow (English summary). Rocz. Pol. Tow. Geol., 34: 247-273.
• Leinfelder R.R., Krautter M., Laternser R., Nose M., Schmid D.U., Schweigert G., Werner W., Keupp H., Brügger H., Herrman R., Rehfeld-Kiefer U., Schroeder I.H., Reinhold C., Koch R., Zeiss A., Schweizer V., Christmann H., Menges G., Luterbachen H. H. (1994): The origin of Jurassic Reefs: Current Research Developments and Results. Facies, 31: 1-56.
• Matyszkiewicz J. (1987): Epigenetic silification of the Upper Oxfordian limestones in the vicinity of Kraków (English summary). Ann. Soc. Geol. Polon., 57: 59-87.
• Matyszkiewicz J. (1989): Sedimentation and diagenesis of the Upper Oxfordian cyanobacterial-sponge limestones in Piekary near Kraków. Ann. Soc. Geol. Polon., 59: 201-232.
• Matyszkiewicz J. (1997): Microfacies, sedimentation and some aspects of diagenesis of Upper Jurassic sediments from the elevated part of the Northern peri -Tethyan Shelf: a comprative study on the Lochen area (Schwäbische alb) and the Cracow area (Cracow - Wieluń Upland, Polen). Geowissen. Abh. – Reihe E, Berlin, 2: 1-112.
• Matyszkiewicz J. (1999): Sea-bottom relief versus differential compaction in ancient platform carbonates: a critical reassessment ofan example from Upper Jurassic of the Cracow - Wieluń Upland- Ann. Soc. Geol. Polon., 69: 63-79.
• Matyszkiewicz J. (2001): A role of the Cracovian region in the Late Jurassic sedimentation of the Cracow - Częstochowa Upland (southern Poland). Prz. Geol., 49: 724-727.
• Matyszkiewicz J. & Krajewski M. (1996): Lithology and sedimentation of Upper Jurassic massive limestones near Bolechowice, Kraków - Wieluń Upland, South Poland. Ann. Soc. Geol. Polon., 66: 285-301.
• Myślińska E. (1992): Laboatoryjne badania gruntów. PWN, Warszawa, 244.
• Peszat C. (1964): Litologia jurajskich skał węglanowych południowego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich. Acta Geol. Polon., 14: 1-78.
• Rutkowski J. (1993): Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000 Arkusz Kraków (973). PIG, Warszawa, 46.
• Smoleńska A. (1986): Wykształcenie litologiczne i znaczenie surowcowe uławiconych wapieni środkowego oksfordu Jury Polskiej. Zeszyty Naukowe AGH, Geologia, 12: 33-71.