Biochemiczne aspekty zatłaczania solanek do poeksploatacyjnych otworów wiertniczych

• Autorzy: Lewkiewicz-Małysa A.

Warianty tytułu

EN

Biochemical aspects of brine injection to post-production wells

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jedną z obiecujących metod, która znajduje współcześnie coraz większe zastosowanie na świecie, jest technologia otworów chłonnych, polegająca na zatłaczaniu odpadów ciekłych do górotworu. W wyniku zatłaczania solanki kopalnianej do górotworu może wystąpić zjawisko kolmatacji, a w konsekwencji - zmniejszenie przepuszczalności ośrodka porowatego. Kolmatacja może być wywołana czynnikami zarówno czysto mechanicznymi, jak i chemicznymi; w szczególnym przypadku mogą występować zjawiska, mające pierwotnie biogenny charakter, gdyż spowodowane zostały działalnością drobnoustrojów, realizujących w zadanym środowisku swoje procesy życiowe. Efektem tych naturalnych procesów mogą być metabolity, które wpływają negatywnie na przepuszczalność ośrodka porowatego. W artykule przedstawiono biochemizm mikroorganizmów aktywnych w procesie kolmatacji oraz wpływ wybranych czynników środowiskowych na kształtowanie się mikroflory autochtonicznej. Przeanalizowano te czynniki fizykochemiczne, które mają istotne znaczenie dla omawianego środowiska solanki złożowej i kopalnianej - w aspekcie zachodzących niekorzystnych zjawisk polegających na tworzeniu się osadów kolmatujących złoże i powodujących korozję urządzeń eksploatacyjnych.

EN

One of the perspective and promising world's methods is injection wells, through which liquid waste can be pumped into the rock mass. In the course of mine's brine injection to the rock mass, colmatation may take place, and consequently, permeability of the porous medium can be lowered. Colmatation may be caused either by purely mechanical or by chemical factors. In special cases, originally biogenic factors may take place due to the microbial activity in a given environment. Metabolites produced by them may negatively influence the permeability of the porous medium. The biochemism of microorganisms active in the colmatation process is presented in the paper. The influence of selected environmental factors on autochthonous microflora formation is discussed. Physico-chemical factors having significant influence on the discussed environment of formation and mine's brine are analysed in the aspect of such unfavourable phenomena as deposition of sediments which colmatate the deposit and are corrosive to the production equipment.

Słowa kluczowe

PL

otwory wiertnicze; zatłaczanie odpadów ciekłych

EN

drilling wells; brine injection

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Wiertnictwo, Nafta, Gaz
• Rocznik: 2002
• Tom: R. 19/1
• Strony: 131--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Lewkiewicz-Małysa A.

• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH, Kraków,

Bibliografia

• [1] Chmiel A.: Biotechnologia. Podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne. Warszawa, PWN 1998
• [2] Fikus M.: Biotechnologia. Warszawa, Wiedza Powszechna 1989
• [3] Libudzisz Z., Kowal K.: Mikrobiologia techniczna. Łódź, Wyd. Polit. Łódzkiej 2000
• [4] Lundgren D.G., Valkova M., Reed R.: Chemical reactions important in bioleaching and bioacumulation. Biotechnology and Bioengineering Symp., 16, 1986
• [5] Łaciak S., Lewkiewicz-Małysa A., Macuda J.: Unieszkodliwianie odpadów przemysłowych z aktywnej biosfery przez magazynowanie ich w otworach wiertniczych przeznaczonych do likwidacji. Materiały V Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej nt. „Nowe metody i technologie w geologii naftowej, wiertnictwie, eksploatacji i gazownictwie”, Kraków 1992
• [6] Łaciak S., Lewkiewicz-Małysa A., Macuda J.: Aktualne problemy związane z deponowaniem szkodliwych odpadów przemysłowych w otworach poeksploatacyjnych. Materiały VIII Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej nt. „Nowe metody i technologie w geologii naftowej, wiertnictwie, eksploatacji i gazownictwie”, Kraków 1997
• [7] Łaciak M., Rychlicki S., Solecki T., Stopa J.: Koncepcja ciągu technologicznego do zatłaczania odpadów ciekłych do górotworu. Materiały IX Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej nt. „Nowe metody i technologie w geologii naftowej, wiertnictwie, eksploatacji i gazownictwie”, Kraków 1998
• [8] Macioszczyk A.: Hydrogeochemia. Warszawa, Wyd. Geologiczne 1987
• [9] Macuda J., Lewkiewicz-Małysa A.: Deponowanie toksycznych odpadów chemicznych w głębokich otworach poeksploatacyjnych. Rocznik AGH Wiertnictwo Nafta Gaz, 14, 1997
• [10] Schlegel H.G.: Mikrobiologia ogólna. Warszawa, PWN 2001
• [11] Tuovinen O.H., Kelly B.C., Groudev S.N.: Mixed cultures in biological leaching processes and mineral biotechnology. [w:] Mixed Cultures in Biotechnology, New York, Mc Graw-Hill (eds) 1991
• [12] Zawisza L., Nagy S., Nowak J.: Modelowanie zatłaczania wód kopalnianych do utworów serii węglanowej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Materiały IX Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej nt. „Nowe metody i technologie w geologii naftowej, wiertnictwie, eksploatacji i gazownictwie”, Kraków 1998