Adam Chrzanowski, członek zagraniczny Polskiej Akademii Umiejętności, kontynuator prac naukowych i dydaktycznych założycieli Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego PAU

• Autorzy: Szostak-Chrzanowski A.

Warianty tytułu

EN

Adam Chrzanowski, the foreign member of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU), continuing the research and education work of the founders of the Commission of Mathematics and Natural Sciences of PAU

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pierwszej części pracy w sposób syntetyczny przedstawiono historię Polskiej Akademii Umiejętności od jej początkowej działalności jako Towarzystwa Naukowego w Krakowie (1815-1872) do jej formalnego utworzenia w 1872 r. W drugiej części skupiono się na obszarze działania Prof. Stefana Kuczyńskiego (1811-1887), jednego z 12 współzałożycieli PAU w 1872 r. i założyciela Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego PAU. Prof. Kuczyński (prapradziadek autorki), były Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, był wielkim patriotą i niezwykle aktywnym naukowcem. Główną częścią publikacji jest rozdział poświęcony bogatej i wszechstronnej działalności Profesora Adama Chrzanowskiego z Uniwersytetu New Brunswick w Kanadzie. Autorka prezentuje wybitne osiągnięcia naukowe Profesora, w sposób umiejętny wykorzystywane w rozwiązywaniu problemów naukowych i inżynierskich praktycznie na wszystkich kontynentach naszego globu. W sposób szczególny podkreślono utrzymywanie przez Profesora ścisłych więzi z krajem od wyjazdu w 1964 roku, co pozwoliło polskim uczonym na bezpośredni kontakt ze światową nauką i techniką. Podkreślono powiązanie historycznej działalności Profesora Kuczyńskiego w zakresie nauk przyrodniczo-matematycznych ze współczesną działalnością Profesora Adama Chrzanowskiego w dziedzinie geodezji, nauk górniczych i geofizyki.

EN

The first part of the paper gives a brief history of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) from its initial activity as a Scientific Society of Kraków (1815-1872) through its formal creation in 1872. The second part focuses on the activity of Professor Stefan Kuczynski (1811-1887), one of the 12 co-founders of the Academy in 1872 and founder of the Commission of Mathematics and Natural Sciences of PAU. Professor Kuczynski (great-great grandfather of the author), a former rector of the Jagiellonian University, was a great patriot and an extremely active scientist. The main part of this publication is the chapter on rich and world renowned activities of Professor Adam Chrzanowski at the University of New Brunswick in Canada. The author presents Professor's outstanding research achievements and their use in solving various scientific and engineering problems. Since his departure from Poland in 1964, he has had tight links with his motherland. These links allowed Polish scientists to keep in touch with the world's science and technology. The links between historical activities of Professor Kuczynski in natural and mathematical sciences with the contemporary activities of Professor Adam Chrzanowski in surveying, mining sciences and geophysics are emphasised.

Słowa kluczowe

PL

Chrzanowski Adam

EN

Chrzanowski Adam

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 9, z. 1
• Strony: 13--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys.

Twórcy

autor

Szostak-Chrzanowski A.

• Canadian Centre for Geodetic Engineering, Department of Geodesy and Geomatics Engineering, University of New Brunswick (UNB)

Bibliografia

• [1] Bieniarzówna J., Małecki J.: Dzieje Krakowa, Kraków w latach 1796–1918. T. III Kraków, Wydawnictwo Literackie 1971
• [2] Blachut T., Chrzanowski A., Saastamoinen J.: Urban Surveying and Mapping. New York, Springer-Verlag 1979, p. 372 (translated into Chinese, Beijing Publishing House, 1985 and into Spanish, Mexico City, 1980)
• [3] Brzozowski S.: Polska Akademia Umiejętności 1872-1952, Nauki Lekarskie, Ścisłe, Przyrodnicze i o Ziemi. Materiały Sesji Jubileuszowej, Kraków, 14 XII 1972, Warszawa, Zakłady im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN 1974
• [4] Chrzanowski A., Masry S.: Laser Optical Plummet. Canadian Patent No. 811923. 1969
• [5] Chrzanowski A., Szostak-Chrzanowski A., Bastin G., Lutes J.: Monitoring and model ling of ground subsidence in mining areas - case studies. Geomatica, vol. 54, No. 4, 2000, pp. 495-413
• [6] Chrzanowski A., Greening T., Robinson G.: US Supercollider - Geodetic Control. Surveying World, vol. 3, No. 3, March 1995, pp. 22–26
• [7] Chrzanowski A., Greening W.T., Grodecki J., Robbins J.S.: Design of Geodetic Control for Tunnelling Projects. Canadian Tunnelling Canadien (Annual Journal of the Tunnelling Association of Canada), 1993, pp. 1–11
• [8] Chrzanowski A., Chen Y.Q., Secord J.M., Szostak-Chrzanowski A.: Problems and solutions in the integrated monitoring and analysis of dam deformations. CISM Journal ACSGC, vol. 45, No. 4, 1991, pp. 547–560
• [9] Chrzanowski A., Chen Y.Q., Leeman R., Leal J.: Integration of the Global Positioning System with Geodetic Leveling Surveys in Ground Subsidence Studies. CISM Journal, vol. 43, No. 4, Winter, 1989, pp. 377–386
• [10] Chrzanowski A., Chen Y.Q., Romero P., Secord J.M.: Integration of geodetic and geotechnical deformation surveys in the geosciences. Tectonophysics, 130 (1986), 1986, pp. 369-383
• [11] Chrzanowski A., Chen Y.Q., Secord J.: Geometrical analysis of deformation surveys. Deformation Measurements Workshop, MIT, Boston, Oct. 31-Nov. 1, Proceedings (MIT), 1986, pp. 170–206
• [12] Chrzanowski A., Langley R., Wells D., McLaughlin J.: Forecasting of the Influence of Global Positioning Systems (GPS) on Surveying (in Polish). Przegląd Geodezyjny, 56, 1984, s. 10
• [13] Chrzanowski A., Chen Y.Q., Secord J.: On the strain analysis of tectonic movements using fault crossing geodetic surveys. Tectonophysics, vol. 97, 1983, pp. 297–315
• [14] Chrzanowski A., Kurz B.: A Telemetric System for Monitoring Deformations in Difficult Terrain and Climate Conditions. Proceedings, 3rd (FIG) Intern. Symp. on Deformation Measurements by Geodetic Methods, Budapest, August 25–27, vol. 3, 1982, pp. 3–19
• [15] Chrzanowski A.: Analiza dokładności pomiarów przebitkowych w tunelach. Przegląd Geodezyjny, 52, 1981, s. 335–339
• [16] Chrzanowski A., Jarzymowski A., Kaspar M.: A Comparison of Precision Alignment Methods. The Canadian Surveyor, vol. 30, No. 2, 1976, pp. 81-96
• [17] Chrzanowski A., Ahmed F., Kurz B.: New Laser Applications in Geodetic and Engineering Surveys. Applied Optics, vol. II, No. 2, 1972, pp. 319–326
• [18] Chrzanowski A.: New Techniques in Mine Orientation Surveys. The Canadian Surveyor, vol. 24, No. 1, 1970, pp. 23–46
• [19] Dybiec J.: Polska Akademia Umiejętności 1872-1952. Kraków, Wydawnictwo i Drukarnia Secesja 1993
• [20] Estreicherówna M.: Życie towarzyskie i obyczajowe Krakowa w latach 1848–1863. Kraków, Wydawnictwo Literackie 1968
• [21] Hulewicz J.: Akademia Umiejętności w Krakowie 1873–1918. Zarys Dziejów. Wrocław, Warszawa, PAN, Komitet Historii Nauki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN 1958
• [22] Kowal S.: Historia Polski od 1795 do 1864 roku. Poznań, Wydawnictwo Fenix 1971
• [23] Kubacz F., Kulisiewicz J.S.: Polski słownik biograficzny. PAN, t. XVI/1, z. 68, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN 1971
• [24] Kuczyński S.: Pierwiastki siły magnetycznej ziemskiej w Krakowie, obliczone ze spostrzeżeń robionych w ciągu 24 lat, 1846-1869. Kraków, Rocznik Towarzystwa Naukowego, 1876
• [25] Kuczyński S.: Plan zbadania kraju (Królestwa Galicji i Lodomerii tudzież Wielkiego Księstwa Krakowskiego) co do jego przyrodzonych właściwości przez Komisję Fizjologiczną w Krakowie. Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej, AU 1876
• [26] Kuczyński S.: Porównanie barometrów. Materiały do fizjografii krajowej. Wypadki spostrzeżeń meteorologicznych dokonanych w Galicji w roku meteorologicznym 1875, zestawione w Obserwatorium Krakowskim. Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej AU 1876
• [27] Kuczyński S.: O sposobie używania soczewek dwuwypukłych grubych zamiast szkieł jednobarwnych. Kraków, Rocznik Towarzystwa Naukowego, 1872
• [28] Kuczyński S.: Przebieg roczny ciepłoty powietrza w Krakowie obliczony na podstawie 50-letnich spostrzeżeń (1826–1875) sposobem nowym, prostszym i ściślejszym niż dotąd używane. Pam. PAU, 1884
• [29] Kuczyńska S.: Pamiętnik córki Stefanii. Zbiory rodziny Hordyńskich w Krakowie
• [30] Miller M.: Alaska's Mighty Rivers of Ice. National Geographic Magazin, vol. 131, No. 2, Feb. 1967, pp. 192-215
• [31] O czterech odczytach nadzwyczajnych dla publiczności przez profesorów: Kremera, Pola, Kuczyńskiego i Zajsznera. Ossol. Rękopis 12312 IV. Papiery F. Wężyka, t. XVII, k. 177.
• [32] Polska Akademia Umiejętności. Kraków, Wydawnictwo Secesja 1998
• [33] Statut Polskiej Akademii Umiejętności. Kraków, 1924, paragraf 5
• [34] Szostak-Chrzanowski A., Chrzanowski A.: Use of Software FEMMA in 2-D and 3-D modelling of ground subsidence. Proceedings of the Second Canadian Conference on Computer Applications in the Mineral Industry, (eds.: R. Poulin, R. Pakalniis and A.L. Mular) University of British Columbia and The Canadian Institute of Mining, Vancouver B.C., 15–19 September 1991, pp. 689–700
• [35] Wąsicki J., Trzeciakowski L.: Dzieje Polski 1795–1918. T. III, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 1993
• [36] Whitaker C., Duffy M., Chrzanowski A.: Design of an automated dam deformation monitoring system: A case study. Journal of Geospatial Engineering, vol. 2, No. 1, 2000, pp. 23-34