Ocena możliwości częściowego naruszania filarów ochronnych szybów na podstawie obliczeń numerycznych stanu naprężenia w otoczeniu rury szybowej

• Autorzy: Tajduś Antoni , Cała Marek , Flisiak Jerzy , Lubryka Mieczysław

Warianty tytułu

EN

Assessment of the partial possibilities of the shaft safety pillars' violation on the basis of the calculations on the condition of tension in the shaft's pipe surroundings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wyniku prowadzenia eksploatacji górniczej na zewnątrz granicy filara ochronnego górotwór ulega złożonemu procesowi deformacji, co powoduje odkształcenia nie tylko rury szybowej, ale także powierzchni terenu. W celu określenia w rozpatrywanym rejonie wskaźników stanu naprężenia, wynikających z wpływu eksploatacji górniczej na szyb wykonano obliczenia numeryczne metodą elementów skończonych, traktując zagadnienie jako przestrzenne. W niniejszej pracy podjęto próbę określenia wpływu eksploatacji pokładu wyrobiskiem ścianowym na szyb, traktując to zagadnienie jako zadanie przestrzenne. Zjawiska opisane w artykule są częścią szerszej pracy, w której porównanie wyników pomiarów z natury z wynikami obliczeń pozwoliło na sformułowanie wniosków w zakresie wpływu eksploatacji górniczej w otoczeniu filarów ochronnych szybów na deformacje powierzchni terenu i rury szybowej.

EN

As a result of the exploitation outside the border of the safety pillar, the formation undergoes changes what causes deformation not only to the shaft pipe but also to the ground's surface. In order to define the indicators of the condition of tension in that considering region various estimations had been carried out. The methods used in this estimations treated that subject as a spatial problem. The indicators of the conditions of tension are the results of the shaft's exploitation. This piece of work tries to explain the exploitation's influence of the layer on the shaft. The phenomenon which is described in this article is a part of wider work. Comparison of the measurements' results of natural conditions with the results of the estimations allowed to formulate a conclusions in the extend of exploitation's influence in the surroundings of the shafts' safety pillars on the ground's shaft's pipe deformation.

Słowa kluczowe

PL

filar ochronny szybu; deformacje górnicze

EN

shaft safety pillar; rock mass deformation

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2003
• Tom: R. 27, z. 3--4
• Strony: 601--613
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Tajduś Antoni

• Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Cała Marek

• Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Flisiak Jerzy

• Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Lubryka Mieczysław

• Kopalnia Węgla Kamiennego „JAS-MOS”, Jastrzębie Zdrój

Bibliografia

• [1] Borecki M., Chudek M.: Mechanika górotworu. Katowice, Wyd. Śląsk 1972
• [2] Borecki M., Zych J.: Wpływ eksploatacji zewnętrznej na obiekty chronione filarami. Filary ochronne szybowe. Podstawowe problemy pomiaroznawstwa wentylacji górniczej. Katowice, Wydawnictwo SITPH 1978
• [3] Drzęźla B.: Niektóre poglądy w zakresie kinematyki niecki osiadania i nowy model geometryczny. Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej '93, Kraków, CPPGSMIE PAN 1993
• [4] Drzeźla B.: Przybliżona ocena niektórych parametrów kinematyki niecki osiadania przy zmiennych prędkościach wybierania i postojach ścian. Przegląd Górniczy, nr 9, 1995
• [5] Drzęźla B., Bańka P.: Wyznaczanie filarów ochronnych dla obiektów powierzchniowych i szybów metodą prognozowania nieliniowego. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, nr 4, 1994
• [6] Drzężla B., Białek J., Bańka P.: Filary ochronne - kołowe czy kwadratowe? Przegląd Górniczy, nr 5, 1995
• [7] Filcek H., Walaszczyk J., Tajduś A.: Metody komputerowe w geomechanice górniczej. Katowice, Śląskie Wydawnictwa Techniczne 1994 612
• [8] Tajduś A., Flisiak J., Cała M.: Estimation of Rockburst Hazard Basing on 3D Stress Field Analysis. Rockbursts and Seismicity in Mines, Rotterdam, Gibowicz & Lasocki, Balkema 1997
• [9] Jędrzejec E., Kowalski A., Kwiatek J.: Wyznaczanie filarów ochronnych dla obiektów na powierzchni szybów i szybików w granicach obszarów górniczych kopalń węgla kamiennego. Katowice. Seria Instrukcje nr 3, Wyd. GIG 1996
• [10] Majcherczyk T., Lubryka M.: Analiza stateczności szybu Sz/M-P3 Jas w KWK „Jas-Mos" oraz sposób naprawy zniszczonej obudowy szybowej. Materiały konferencyjne Zimowej Szkoły Mechaniki Górotworu, Zakopane - Kościelisko 1998
• [11] Majcherczyk T., Lubryka M., Małkowski P., Witosiński J.: Makroskopowa oraz laboratoryjna ocena stanu obudowy wyrobiska szybowego. Materiały konferencyjne Zimowej Szkoły Mechaniki Górotworu, Buko wina Tatrzańska 2000
• [12] Rusiński E.: Metoda elementów skończonych. System Cosmos/M. Warszawa, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności 1994
• [13] Lubryka M.: Wpływ eksploatacji górniczej w rejonie filara ochronnego na deformacje powierzchni terenu i zachowanie się rury szybowej. Kraków, 2000 (praca doktorska, niepublikowana)
• [14] Lubryka M., Ogiegło K., Śliwiński J., Małkowski P.: Is possible to win back a part coal resources confined to the safety pillar of pit shaft. The 9th International Energy Conference & Exhibition, Cracow 2002