Metanowość kopalń Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w procesie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego - aspekt środowiskowy i prawny

• Autorzy: Kwarciński J. , Kwarciński M. , Twardowski K.

Warianty tytułu

EN

Methane content in coal mines in the Upper Silesian Coal Basin in the process of restructuring of coal mining industry - environmental and legal aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Procesowi restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego i ograniczenia wydobycia węgla w Polsce towarzyszą istotne zmiany metanowości kopalń oraz ilości metanu ujmowanego systemami odmetanowania i metanu zagospodarowanego. W kopalniach metanowych zlokalizowanych w południowej części GZW zmiany poszczególnych wskaźników metanowości zachodzące w latach 1993-2002 w dużej mierze objaśniane są zmianami wielkości wydobycia węgla. W kopalniach zlokalizowanych w północnej części GZW silnemu wzrostowi metanowości kopalń oraz ilości metanu ujmowanego nie towarzyszy wzrost efektywności wykorzystania ujętego metanu. Zmiana ustawodawstwa polskiego zmierzająca w kierunku zaliczenia gazów kopalnianych do niekonwencjonalnych i odnawialnych źródeł energii, poprawiłaby niewątpliwie warunki inwestowania i w perspektywie mogłaby przyczynić się do zwiększenia efektywności wykorzystania ujętego gazu kopalnianego (metanu). W sposób pośredni może to wpłynąć również na zmniejszenie emisji metanu (gaz cieplarniany) do atmosfery oraz na rozwój technik odmetanowania i wzrost bezpieczeństwa eksploatacji węgla kamiennego.

EN

The restructuring of the Polish coal mining and limitation of coal production are accompanied by considerable changes in the methane content in mines, quantity of methane recovered through methane removal systems and managed methane. Changes of individual methane indexes in the methane mines of the south part of the Upper Silesian Coal Basin in the years 1993 to 2002 are mostly explained by changes in coal production. In the mines in the north part of the USCB, the great increase in methane content in mines and quantity of methane is not accompanied by the increase of management of the recovered methane. The situation could by remedied by a suitable change in the law classifying mine's gases to the group of unconventional and renewable sources of energy. In a long run, it would result in the increased efficiency of the recuperated mine's gas, i.e. methane. Indirectly, it may also have an influence on the decrease of the methane emission (greenhouse gas) to the atmosphere, on the development of methane-removal technologies, and safety of coal mining operations.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo węgla kamiennego; restrukturyzacja

EN

coal mining industry; restructuring

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Wiertnictwo, Nafta, Gaz
• Rocznik: 2003
• Tom: R. 20/2
• Strony: 383--398
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kwarciński J.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Górnośląski, Sosnowiec

autor

Kwarciński M.

• Internationales Hochschulinstitut, Zittau (Niemcy)

autor

Twardowski K.

• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH, Kraków

Bibliografia

• [1] Gawlik L., Grzybek I.: Metodyka oszacowania emisji metanu związanego z eksploatacją węgla w Polsce. Gosp. Sur. Min., t. 11, z. 3, Kraków, Wyd. IGSMiE PAN 1995
• [2] Grzybek I.: Emisja i wykorzystanie metanu w kopalniach Rybnickiego Okręgu Węglowego. Mat. III Konferencji „Ochrona środowiska w aspekcie gospodarki wodnej oraz gospodarczego wykorzystania odpadów i metanu w Rybnickim Okręgu Przemysłowym", Jastrzębie 1998
• [3] Konopko W. (red.): Raport roczny o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Katowice, Wyd. GIG 1994-2003
• [4] Kotarba M.: Geochemiczne kryteria genezy gazów akumulowanych w serii węglonośnej górnego karbonu niecki wałbrzyskiej. Zesz. Nauk. AGH Geologia, nr 42, 1988
• [5] Kotas A. (red.): Coal-bed methane potential of the Upper Silesian Coal Basin, Poland. Pr. PIG, t. CXLII, Warszawa 1994
• [6] Krzystolik P.: Skojarzona gospodarka energetyczna wykorzystująca metan – szansą obniżenia kosztów wydobycia węgla. Mat. Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Kraków, Wyd. IGSMiE PAN 2002
• [7] Mróz A. (informacja ustna): Fraunhofer Institut Umwelt-, Sicherheits-, Energietechnik UMSICHT, Oberhausen 2003
• [8] Olkucki T.: Produkcja i struktura wydobycia węgla kamiennego w Polsce w 1999 roku. Gosp. Sur. Min., t. 16, z. 3, Kraków, Wyd. IGSMiE PAN 2000
• [9] Projekt „Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020". Warszawa, Ministerstwo Środowiska 2003
• [10] Pyka M.: O energii metanu. Biuletyn Centrum Informacji FEWE, Metan Pokładów Węgla, 5, Katowice 1993
• [11] Rezolucja Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Monitor Polski, nr 25, poz. 365, Warszawa 1999
• [12] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 15 grudnia 2000 r. w sprawie obowiązku zakupu energii elektrycznej ze źródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych oraz wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła, a także ciepła ze źródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych oraz zakresu tego obowiązku. Dz.U. Nr 122, poz. 1336, Warszawa 2000
• [13] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. Dz.U. Nr 139, poz. 1169, Warszawa 2002
• [14] Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Dz.U. Nr 27, poz. 96, Warszawa 1994
• [15] Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Dz.U. Nr 54, poz. 348, Warszawa 1997
• [16] Ustawa z dnia 24 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne. Dz.U. Nr 135, poz. 1144, Warszawa 2002