O produktach mineralizacji bazaltoidów z Rębiszowa koło Mirska na Dolnym Śląsku

• Autorzy: Heflik W. , Natkaniec-Nowak L.

Warianty tytułu

EN

Mineralization products in basaltoids from Rębiszów near Mirsk (Lower Silesia)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca przedstawia charakterystykę mineralogiczno-petrograficzną bazaltoidów z Rębiszowa oraz naskorupień, powszechnie występujących na powierzchniach bloków oraz w pustkach i szczelinach spękań tych skał. W tym celu wykonano obserwacje makro- i mikroskopowe, analizę rentgenowską, termiczno-różnicową i spektroskopową w podczerwieni. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że bazaltoidy te należą do odmian piroksenowo (augitowo)-nefelinowych lub augitowo-oliwinowo-nefelinowych. Naskorupienia zbudowane są głównie z minerałów grupy zeolitów. W składzie mineralnym tych skupień dominują: natrolit i phillipsyt, obok thomsonitu, skolecytu, mezolitu, chabasytu. Towarzyszą im nieznaczne ilości minerałów ilastych (przypuszczalnie z grupy smektytu i hydromik) oraz geothyt. Ten ostatni nadaje skupieniom lekko żółtawe lub brunatne zabarwienie. Naskorupienia te są wynikiem oddziaływania roztworów hydrotermalnych, ubogich w SiO2, penetrujących skały bazaltoidowe siecią spękań i szczelin.

EN

The study presents mineralogical and petrographical characteristics of basaltoids from Rębiszów quarry and products formed during post-magmatic processes. The rocks were subjected to macroscopic and microscopic observations as well as X-ray, DTA and IR spectroscopy analyses. The basaltoids are as pyroxene (augite)-nepheline or augite-olivine-nepheline rocks. The crust covers, composed mainly of zeolite group minerals, occur abundantly on blocks and beds olanes as well as in cracks and joints within the Rębiszów basalts. Incrustations are mainly built of natrolite and phillipsite with thomsonite, scolecite, mesolite, chabasite. Clay minerals (presumably smectites and hydromicas) and goethite appear as subordinate mineral components. These crust covers were formed during crystallization from low-temperature SiO2-poor postmagmatic fluids penetrating the cracks.

Słowa kluczowe

PL

zeolity; bazaltoidy; Rębiszów; Dolny Śląsk

EN

zeolites; basaltoid; Rębiszów; Lower Silesia

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 30, z. 1
• Strony: 33--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz, rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Heflik W.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Mineralogii, Petrografii i Geochemii, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Natkaniec-Nowak L.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Mineralogii, Petrografii i Geochemii, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Chodyniecka L., 1967. Bazalt z Góry Św. Anny. Prace Miner., 8, 1-55.
• Dodatek nr 4 do Dokumentacji geologicznej złoża bazaltu „Rębiszów”, 2000.
• Dziedzic K., 1980. Niektóre problemy chemizmu wulkanitów dolnośląskich. Kwart. Geol., 24, 3, 537-552.
• Fiedler H., 1863. Die Mineralien Schlesiens mit Berucksichtigung der angrerzenden Lander. Breslau.
• Franus W., 1999. (Sr,Ba) phillipsite-Ca and chabasite from „Józef’ basalt deposit in Zaręba (Lower Silesia, Poland). Miner. Polon., 30, 1, 17-32.
• Hintze C., 1897. Handbuch der Mineralogie. Zweiter Band. Silicate und Titanate. Leipzig.
• Kozłowska-Koch M., 1987. Klasyfikacja i nomenklatura trzeciorzędowych wulkanitów Dolnego Śląska i Śląska Opolskiego. Arch. Miner., 42, 1, 43-91.
• Kozłowski S. & Parachoniak W., 1960. Produkty wietrzenia bazaltów w rejonie Lubania na Dolnym Śląsku. Acta Geol. Polon., 10, 3, 285-318.
• Lis J. & Sylwestrzak H., 1986. Minerały Dolnego Śląska. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1-791.
• Mozgawa W., Sitarz M. & Rokita M., 1999. Spectroscopic studies of different aluminosilicate structures. J. Molec. Structure, 511-512, 251-257.
• Pechar F. & Rykl D., 1985. Infrared spectra of natural zeolites. Rozpr. Ceskosl. Akad. VED, Praha, 2, 5-67.
• Pendias H., 1961. Uwagi o wietrzeniu bazaltów w rejonie Legnicy i Lubania Śląskiego. Kwart. Geol., 5, 2, 429-443.
• Schneider G., 1894. Die Minerale des Riesen- und Isergebirges. Wanderer im Riesengeb., 6.
• Śliwa Z., 1967. Własności strukturalne bazaltów Śląska. Rocz. PTG, 37, 1,435-454.
• Traube H., 1888. Die Minerale Schlesiens. Breslau.
• Wierzchołowski B., 1993. Stanowisko systematyczne i geneza sudeckich skał wulkanicznych. Arch. Miner., 49, 2, 199-229.