Znaczenie parametrów wycieków kopalnianych dla oceny warunków hydrogeologicznych złoża solnego na przykładzie złoża Wieliczka

• Autorzy: Winid B.

Warianty tytułu

EN

Seepage parameters in estimation of hydrogeological condition of salt deposit on the base of Wieliczka Salt Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono cechy ilościowe i jakościowe wycieków kopalnianych, które są istotne przy ocenie sytuacji hydrogeologicznej złoża solnego. Podstawą rozważań była analiza zmienności składu chemicznego i wydajności wycieków złoża Wieliczka w ciągu kilkudziesięciu lat, a także szczegółowe dane chemiczne 40 wytypowanych wycieków. Analizując zmiany wydajności wycieków, wyróżniono trzy typy zmienności dopływów. Z punktu widzenia zagrożenia wodnego najbardziej niebezpieczny jest typ o rosnącej dynamicznie wydajności. Wśród badań chemizmu wód najbardziej istotne jest zasolenie i zawartość jonów siarczanowych, a także obliczone na ich podstawie wskaźniki chemiczne i zależności między nimi. Omówiono parametry fizykochemiczne, które mogą świadczyć o wzroście zagrożenia wodnego złoża solnego.

EN

Some of seepage parameters are essential in evaluation of the hydrogeological condition of the deposit. The base was analysis of chemical changes vs. time and discharge changes vs. time and detail analysis of forty choice seepages of Wieliczka Salt Mine. There are three types of discharge changes. The most dangerous type is dynamic growing. Salinity is chemical parameters, which point to dissolution of halite. Contest of sulphate, hydrological index and the relation between hydrological ratios are important too. There were discussed seepage parameters, which may point to a growing danger to the saline water deposits.

Słowa kluczowe

PL

wycieki kopalniane; złoże solne; złoże Wieliczka; warunki hydrogeologiczne złoża solnego

EN

seepage parameters; salt deposit; Wieliczka Salt Mine; hydrogeological condition

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Wiertnictwo, Nafta, Gaz
• Rocznik: 2004
• Tom: R. 21/2
• Strony: 613--621
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Winid B.

• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH, Kraków,

Bibliografia

• [1] Davisson M.L., Criss R.E.: Na-Ca-Cl Relation in Basinal Fluids. Geochimica et Cosmochimica Acta, 1996, vol. 60, No. 15,2743-2752
• [2] Kloppmann W., Negrel Ph., Casanova J., Klinge H., Schelkes K., Guerrot C: Halite Dissolution Derived Brines in the Vicinity of Permian Salt Dome (N German Basin). Evidence from Borom, Strontium, Oxygen and Hydrogen Isotopes. Geochimica et Cosmochimica Acta, 2001, vol. 65, No. 22, 4087-4101
• [3] Parkhurst D.L.: User's Guide to Phreeqc- a Computer Program for Spaciation, Reaction-path, Advective-Transport, and Inverse Geochemical Calculetions. US Geological Survey Water-Resources Investigations Report, 1995, 95-4227
• [4] Plummer L.N., Parkhurst D.L., Fleming G.W., Dunkle S.: A Computer Program Incorporating Pitzer's Equations for Calculation of Geochemical Reactions in Brines. US Geological Survey Water-Resources Inwestigations Report, 1988, 88-4153m
• [5] Ślizowski K.: Zagrożenie wodne w kopalniach soli. Zeszyty Naukowe AGH, nr 1, 1980
• [6] Sziszkina O.W.: Geochimija morskich i okeamiczeskich iłowych wod. Moskwa, Izd. Nauka 1972,228s
• [7] Wilk Z.: Prawidłowości w natężeniu wypływów i jakości wód słonych w kopalni soli w Wieliczce. Spraw. Pos. Kom. Nauk. PAN O/Kraków, t. XXIV, cz. 1,1982
• [8] Wilk Z., Adamczyk A.F., Nałęcki T.: Wpływ działalności górnictwa na środowisko wodne w Polsce. Warszawa, Wydawnictwo SGGW AR 1990
• [9] Winid B.: Wycieki solanek związane ze złożami soli kamiennej i znaczenie analizy ich parametrów w obserwacji warunków hydrogeologicznych na przykładzie Kopalni Soli Wieliczka. Praca doktorska, Wydział WNiG AGH, 2003
• [10] Winid B., Przybyło J., Stecka J.: Zmienność chemizmu i wydajności wybranych wycieków poziomu II wyższego i II niższego Kopalni Soli Wieliczka. Przegląd Geologiczny, vol. 48, nr 11, 2000, 1053-1062
• [11] Winid B., Witczak S.: Bromide Concentration in Mine Waters from the Wieliczka Salt Mine as an Indication of Their Origins and Migrations of Flow Paths in the Salt Deposit. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 2004 (w druku)
• [12] Zuber A., Grabczak J., Garlicki A.: Catastrophic and Dangerous Inflows to Salt Mines in Poland as Related to the Origin of Water Determined by Isotope Methods. Environmental Geology, 39, 3-4, 2000, 299-311