Zastosowanie techniki mikroskopowej w obrazowaniu i leczeniu wczesnej zmiany próchnicowej

• Autorzy: Piesiak-Pańczyszyn D. , Czajczyńska A. , Kaczmarek U.

Warianty tytułu

EN

Application on microscope technique in representation and treatment of early caries lesion

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Próchnica tkanek twardych zębów jest chorobą infekcyjną wywołaną przez kilka jednocześnie działających czynników, tj. bakterie kwasotwórcze, ulegające fermentacji węglowodany, podatność tkanek oraz czas działania tych czynników. Wczesna zmiana próchnicowa jest jedyną odwracalną postacią tej choroby. Celem badania było określenie zmian strukturalnych charakterystycznych dla wczesnych zmian próchnicowych zachodzących w obrębie szkliwa w porównaniu ze szkliwem zdrowym oraz próba opracowania optymalnej metody ich leczenia. Materiał doświadczalny stanowiły ludzkie zęby usunięte z powodów ortodontycznych, zdrowe oraz z początkową zmianą próchnicową. Badania nad strukturą i składem chemicznym wczesnych zmian próchnicowych zostały przeprowadzone z wykorzystaniem skaningowego mikroskopu elektronowego - Joel JSM 5800 LV. Badania mające na celu optymalizację postępowania leczniczego dla początkowego stadium próchnicy przeprowadzono na próbkach ludzkich zębów z wytworzoną sztucznie wczesną zmianą próchnicową, które podzielono w zależności od stosowanej metody leczniczej na 4 grupy: A, B, C i D. Zastosowane postępowanie terapeutyczne monitorowano za pomocą mikroskopu świetlnego - Olimpus BX 50 połączonego z systemem komputerowej analizy obrazu - program Multiscan Base (wersja 08.98). Zastosowanie mikroskopu elektronowego umożliwiło bardzo dokładną analizę struktury wczesnej zmiany próchnicowej, z uwidocznieniem silnie zmineralizowanej warstwy powierzchniowej oraz rozległego uszkodzenia podpowierzchniowego zwanego "body of the lesion". Znajomość budowy oraz składu chemicznego tych warstw umożliwiło podjęcie badań nad nową metodą leczenia opartą na procesie remineralizacji zmiany za pomocą środków remineralizujących, poprzedzoną krótkotrwałym wytrawieniem jej powierzchni kwasem. Uzyskane rezultaty wskazują, że skuteczność takiego leczenia jest wyższa niż w przypadku metod konwencjonalnych.

EN

Dental carious lesion is determined as an infectious disease caused by several factors acting concurrently i.e. bacterial factors, carbohydrates undergoing fermentation, tooth susceptibility and reaction time of these factors. Early carious lesion is the only reversible form of disease. The aim of the study is to determine the structural changes characteristic to early stages of caries appearing within enamel in comparison with sound enamel and as a result striving for out the most optimal method of their treatment. The experimental material consisted of human teeth extracted due to the orthodontic causes, healthy teeth and those with early carious lesion. The studies on structure and chemical composition of early carious lesion were carried out by means of using the scanning electron microscope - Joel JSM 5800 LV. The studies aiming at optimalization of treatment of early stage of caries were carried out on human teeth samples with artificially evoked early carious lesion, which were divided depending on the applied method of treatment into 4 groups: A, B, C and D. The applied therapeutical method was monitored by means of light microscope - Olimpus BX 50 connected with computer system of image analysis - Multiscan Base (08.98 version). Using the electron microscope enabled very detailed analysis of early carious lesion structure showing highly mineralized surface zone and the extensive damage of sub-surface zone called body of the lesion. The knowledge of structure and chemical composition of these layers enabled starting the studies on the new method of treatment based on the lesion remineralization process by means of remineralization preparations preceded with short etching of its surface with the acid. The obtained results show that the efficiency of this treatment is much higher than in the case of conventional methods.

Słowa kluczowe

PL

wczesna zmiana próchnicowa; mikroskop świetlny; skaningowy mikroskop elektronowy; demineralizacja; remineralizacja

EN

early caries lesion; light microscope; scanning electron microscope; demineralization; remineralization

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Biomateriałów
• Czasopismo: Inżynieria Biomateriałów
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 8, nr 47-53
• Strony: 169--174
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Piesiak-Pańczyszyn D.

• Akademia Medyczna we Wrocławiu, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej

autor

Czajczyńska A.

• Akademia Medyczna we Wrocławiu, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej

autor

Kaczmarek U.

• Akademia Medyczna we Wrocławiu, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej

Bibliografia

• [1] Kasprzak M., Konfokalna laserowa mikroskopia skaningowa - nowa metoda obrazowania w stomatologii. Stom Współ 1, 2003, str. 45-48.
• [2] Knychalska-Karwan Z., Pawlicki R., Próchnica zębów mlecznych mlecznych w obrazie morfologicznym w SEM i mikroanalitycznym w mikrosondzie rtg. Czas Stomatol LII, 1, 1999, str. 8-13.
• [3] Szczepańska J., Badania morfologiczne nad remineralizacją szkliwa zębów mlecznych. Czas Stomatol LIII, 7, 2000, str. 399- 403.
• [4] Surdacka A., Matthews-Brzozowska T., Stopa J., Wpływ żelu z dodatkiem syntetycznego hydroksyapatytu na demineralizację sztucznych uszkodzeń szkliwa w warunkach in situ. Czas Stomatol LVI, 6, 2003, str. 373-378.
• [5] Matthews-Brzozowska T., Wczesne zmiany próchnicowe w badaniu profilometrycznym i mikrostrukturalnym. Rozprawa habilitacyjna. 1996, Wydawnictwo Panoptikom Poznań.
• [6] Hicks M.J., Silverstone L.M., Acid-etching of caries-like lesion of enamel; a polarized light microscopic study. Caries Res 18, 4, 1984, str. 315-326.
• [7] Hicks M.J., Silverstone L.M., Acid-etching of caries-like lesion of enamel; a scanninig microscopic study. Caries Res 18, 4, 1984, str. 327-335.
• [8] Piątowska D., Zarys kariologii. Med Tour Press International Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2002, str. 49 - 64.
• [9] Arends J., Christoffersen J., The nature of early caries lesions in enamel. J Dent Res 65, 1, 1986, str. 2-11.
• [10] Moller H., Schroder U., Early natural subsurface caries. Caries Res 20, 2, 1986, str. 97-102.
• [11] Robinson C., Kirkham J., Brookes S.J., Shore R., Dental enamel - formation to destruction. CRC Press 1995, str. 167 - 188.
• [12] Matthews-Brzozowska T., Surdacka A., Ultrastrukturalny obraz szkliwa w próchnicy początkowej. Czas Stomatol XLIII, 8, 1990, str. 447 - 452.
• [13] Napiontek-Kubanek H., Ocena ultrastrukturalna plam próchnicowych próchnicowych SEM po stosowaniu wybranych środków profilaktycznych. Czas Stomatol XLVII,11, 1994, str.737-742.
• [14] Exterkate R.A.M., Damen J.J.M., Ten Cate J.M., A singlesection Model for Enamel De- and Remineralization Studies.1. The Effects of Different Ca/P Ratios in Remineralization Solution. J Dent Res 1993, 72, 12, 1993, str. 1599-1603.
• [15] Ten Cate J.M., In vitro Studies on the Effects of fluoride on Deand Remineralization. J Dent Res 1990, 69 (Spec Iss), 1990, str. 614-619.
• [16] Larsen M.J., Effect of the diffusion layer on the nature of enamel demineralization. Caries Res 25, 3, 1991, str.161-165.
• [17] Larsen M.J., Fejerskov O., Chemical and structural challenges in remineralization of dental enamel lesions. Scand J Dent Res 97, 4, 1989, str. 285-296.
• [18] Itthagarun A., Wei S.H.Y., Wefel J.S., Morphology of initial lesions of enamel treated with different commercial dentifrices using a pH cycling model: Scanning Electron Microscopy observations. Int Dent J 49, 6, 1999, str. 352-360.
• [19] Kaczmarek U., Nowe aspekty kariostatycznego działania fluoru. Wroc Stomat 15, 23,1986, str. 225-234.
• [20] Karczmarek U., Wpływ jonów fluorkowych na szkliwo. Wroc Stomat 26, 1989, str. 185-191.
• [21] Al-Khateeb S., Exterkate R., Angmar-Mansson B., Ten Cate B., Effect of acid-etching on remineralization of enamel white spot lesions." Acta Odontol Scand 58, 1, 2000, str. 31-36.
• [22] De Paola P.F., Aasenden R., Brudevold F. The use of topically applied acidulated phosphate-fluoride preceeded by mild etching of the enamel: one year clinical trial. Arch Oral Biol 16, 1971, str. 1155-1163.
• [23] Belser U., Sporri S., Muhlemann H.R., Uptake and retention of fluoride by intact and etched enamel. Helv Odont Acta 19, 2, 1975, str. 69-71.
• [24] Tandon S., Mathew T.A., Effect of acid-etching on fluoridetreated caries-like lesions of enamel: a SEM study. J Dent Child 64, 5, 1997, str. 344-348.
• [25] Jańczuk Z., Stomatologia zachowawcza - zarys kliniczny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004, Patologia próchnicy - rozdz.11, str. 228-243.