Wpływ powodzi z 1997 roku na rozprzestrzenienie metali ciężkich w środowisku wód potoku Malinówka, w rejonie wysypiska odpadów komunalnych w Baryczy koło Krakowa

• Autorzy: Wardas M. , Budek L. , Kijas A. , Rembalska R.

Warianty tytułu

EN

The influence of the flood of 1997 on the distribution of heavy metals within water system of the Malinówka River in the vicinity of "Barycz" waste disposal site near Kraków

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prezentowana praca zawiera wyniki badań środowiska rzecznego potoku Malinówka, w którego zlewni znajduje się wysypisko odpadów komunalnych "Barycz". Badania dotyczyły rozmieszczenia metali ciężkich: Cd, Cr, Cu, Pb i Zn, w wodzie oraz osadach dennych. Interpretację dystrybucji metali ciężkich w środowisku wodnym przeprowadzono w oparciu o charakterystykę fizykochemiczną wody rzecznej poprzez określenie jej pH, PEW (przewodnictwo elektrolityczne właściwe) oraz zawartości anionów: F(-), Cl(-), NO3(-), SO4(2-) i PO4(3-). Stwierdzono, że stężenia ponadnormatywne wykazują w wodzie Pb, Cu oraz wszystkie aniony. Ze względu na stężenia Zn, Cd, Cr oraz pH woda odpowiada standardom klasy I i II. Koncentracje Zn, Pb i Cd w osadach rzecznych pozwalają ją zaliczyć do grupy słabo zanieczyszczonych (klasa I), natomiast koncentracje Cu i Cr - do średnio zanieczyszczonych (klasa II). Otrzymane wyniki badań porównano z rezultatami analogicznych badań wykonanych dla potoku przed powodzią w 1997 roku. Porównanie pozwoliło stwierdzić, iż w rezultacie powodzi zaszły w środowisku wodnym potoku Malinówka dość istotne zmiany: wzrósł pH i przewodnictwa, znaczny wzrost zasolenia - głównie Cl(-), spadek stężeń metali ciężkich, tak w wodzie, jak i w osadzie rzecznym.

EN

The presented paper contains the results of the study of water environment of Malinówka River in which catchment the municipal waste disposal site has been located. The subject of investigation was the distribution of heavy metals: Cd, Cr, Cu, Pb and Zn between water and bottom sediments. The interpretation of that distribution has been done on the base of physicochemical characteristics of water determined as pH, EC (electrical conductivity) and concentration of anions: F(-), Cl(-), NO3(-), SO4(2-) and PO4(3-). It was found that the substandard concentrations show in water Pb, Cu and all anions. Concentration of Zn, Cd, Cr as well as pH are as high as those in water of the lst or 2nd class of purity. Concentrations of Zn, Pb and Cd in river sediments quality them as Iow contaminated sediments (1st class) while Cu and Cr concentration as intermediate contaminated sediments (2nd class). The results obtained were compared with those determined before the flood of 1997. It appeared that as a result of flood: increased pH and EC, considerably increased salinity, decreased heavy metal concentrations in both water and water sediments.

Słowa kluczowe

PL

powódź 1997; metale ciężkie; Malinówka, potok; Barycz k. Krakowa; wysypisko odpadów komunalnych

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2005
• Tom: T. 10, z. 1
• Strony: 111--120
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12, rys.

Twórcy

autor

Wardas M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska

autor

Budek L.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska

autor

Kijas A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska

autor

Rembalska R.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska

Bibliografia

• [1] Adamiec E., Aleksander U., Budek L., Helios-Rybicka E., Łagan Ł., Skwarczek M., Sikora W.S., Strzebońska M., Wardas M., Wójcik R.: Chemical Specification, Accumulation and Mobilisation of Heavy Metals in Suspended Matter and Bottom Sediments of the Odra System and its Tributaries. Final Raport of Sub-Project 3 of the International Project, 2002, 72
• [2] Bojakowska J., Sokołowska G.: Geochemiczne klasy czystości osadów wodnych. Przegl. Geol., vol. 46, No. 1, 1998, 49–54
• [3] Budek L., Wardas M., Kasprzyk A.: Rozprzestrzenianie się metali ciężkich w środowisku wód powierzchniowych wokół wysypiska odpadów komunalnych w Baryczy. Półrocznik AGH Inżynieria Środowiska, t. 5, z. 2, 2001, 397–413
• [4] Budek L., Wardas M.: Contamination of Serafa and Malinówka Rivers (Krakow area) with heavy metals – changes after the flood of 1997. Chemia i Inżynieria Ekologiczna, t. 11, nr 4–5, 2004, 286–295
• [5] Kabata-Pendias A., Pendias H.: Pierwiastki śladowe w środowisku biologicznym. Warszawa, Wydawnictwo Geol. 1979
• [6] Kasprzyk A.: Rozprzestrzenianie się metali ciężkich w środowisku wodnym wokół wysypiska odpadów komunalnych w Baryczy. Kraków, Akademia Górniczo-Hutnicza 1997
• [7] http://www.mpo.krakow.pl/barycz.html
• [8] http://www.krakow.pl/ekologia/raport_01/czesc2.htm
• [9] Powódź 1997. Forum Naukowo-Techniczne, Ustroń k. Wisły 10–12 września 1997, IMGW, Warszawa, 554
• [10] Stanowski T.: Przełom Malinówki. Biuletyn Polskiego Klubu Ekologicznego, nr 9, 2001
• [11] Wardas M.: Badania metali ciężkich w osadach rzecznych w rejonie Polski południowej. [w:] Siepak J. (red.), Problemy analityczne badań osadów dennych, Sympozjum naukowe Komitetu Chemii Analitycznej PAN, Komisja Analizy Wody, Radom – Jedlnia 2001, Poznań, 63–74
• [12] Wardas M., Budek L., Helios-Rybicka E.: Variability of heavy metals content in bottom sediments of the Wilga River, a tributary of the Vistula River (Kraków area, Poland). Appl. Geoch., vol. 11, 1966, 197–202