Analiza odporności zużyciowej powłoki tlenkowej współpracującej z kulkami ceramicznymi

• Autorzy: Duda P. , Bara M.

Warianty tytułu

EN

Analysis of wear resistance of oxide coating in cooperation with ceramic balls

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań tribologicznych, stereometrycznych oraz morfologii powierzchni materiałów ceramicznych takich jak węglik wolframu WC, azotek krzemu Si3N4, tlenku cyrkonu ZrO2 oraz tlenek glinu Al2O3 we współpracy z powłoką tlenku glinu. Celem badań było określenie przydatności wybranych materiałów do współpracy z anodową powłoką tlenkową w niesmarowanych węzłach tarcia. Artykuł stanowi kontynuację zagadnienia dotyczącego współpracy APT z tworzywami sztucznymi i metalami. Powłoki tlenkowe zostały wytworzone na stopie aluminium EN AW-5251 metodą elektrochemiczną w elektrolicie trójskładnikowym. Testy tribologiczne zostały przeprowadzone na testerze T-01 dla skojarzenia kulka-tarcza. Badania prowadzono w warunkach tarcia technicznie suchego dla ruchu obrotowego. Pozostałe parametry badań przyjęto zgodnie z wytycznymi programu VAMAS. Wyniki badań wykazały, że wybrane materiały zachowują się w różny sposób podczas współpracy tribologicznej z powłoką tlenkową. Materiały ceramiczne różniły się znacząco między sobą intensywnością zużywania i pozostałymi charakterystykami tribologicznymi. Wykazano, że tlenek cyrkonu nie nadaje się do współpracy z anodową powłoką twardą w warunkach tarcia technicznie suchego. W przypadku pozostałych badanych materiałów uzyskano mniejsze intensywności zużywania powłoki tlenkowej.

EN

In this article, there are shown the results of tribological, stereometric and surface morphology tests carried out with ceramic materials: WC, Si3N4, ZrO2 and Al2O3 used for cooperation with aluminium oxide coating. The aim of the study was to determine the usefulness of these materials for cooperation with anodic oxide coating under dry friction conditions. This paper is a continuation of the research on the cooperation of APT with plastics. Oxide coatings were formed on EN AW-5251 aluminium alloy by the electrochemical method in the ternary electrolyte system. Tribological tests were carried out by using a T-01 tester with the ball-on-disc friction system and under dry friction conditions, and for rotational motion. Other test parameters were accepted in according to guidelines of the VAMAS program. Test results established that the selected materials have behaved in various manners during tribological cooperation with oxide coating. Ceramic materials were very different each other in the frictional wear intensity and other tribological characteristics. It was revealed that ZrO2 material is not suitable for cooperation with anodic hard coating under dry friction conditions. For other materials, the smaller friction wear intensities were obtained.

Słowa kluczowe

PL

materiały ceramiczne; powłoka tlenkowa; właściwości tribologiczne

EN

ceramics materials; oxide coatings; tribological properties

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Ceramiczne
• Czasopismo: Materiały Ceramiczne
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 64, nr 1
• Strony: 65--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys.

Twórcy

autor

Duda P.

autor

Bara M.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach, Instytut Informatyki, Zakład Komputerowych Systemów Biomedycznych, ul. Będzińska 39, 41-200 Sosnowiec,

Bibliografia

• [1] Pazoła C., Wołodźko J., Wołowiec J.: „Badania parametrów pracy i trwałości węzłów uszczelniających stosowanych w siłownikach hydraulicznych”, Hydraulika i Pneumatyka, 3, (2001), 28-31.
• [2] Polak A.: Seria Mechanika, Kraków, (1998).
• [3] Duda P., Bara M., Kaptacz S.: „Ocena odporności zużyciowej tworzyw polimerowych we współpracy z powłoką tlenkową”, Tribologia, 232, (2010), 77-85.
• [4] Czichos H., Becker S., Lexow J.: „Multilaboratory tribotesting: results from the Versailles Advanced Materials and Standards Programme on Wear Test Methods”, Wear, 114, (1987), 109-130.
• [5] Czichos H., Becker S., Lexow J.: „International multilaboratory sliding wear tests with ceramics and steel”, Wear, 135, (1989), 135, 171-191.
• [6] Piekoszowski W., Tuszyński W., Szczerek M., Wiśniewski M.: „Testowanie tarcia i zużycia materiałów ceramicznych i stali w ramach programu VAMAS”, Tribologia, 138, (1994), 716-728.