Rekonstrukcja struktury 3D ceramicznych naczyń z wykopalisk archeologicznych

• Autorzy: Riegert D. , Konopka K. , Wawulska P. , Kobylińska U.

Warianty tytułu

EN

Reconstruction of 3D structure of pottery vessels from archaeological excavations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była rekonstrukcja struktury 3D naczyń ceramicznych pochodzących z wykopalisk archeologicznych. Do badań zastosowano mikroskopię stereoskopową, skaningową mikroskopię elektronową oraz tomografię rentgenowską. Materiał do badań stanowiły fragmenty wczesnośredniowiecznych, z IX-XI wieku, glinianych naczyń ze stanowisk w Starosiedlu na Ziemi Lubuskiej i Rosenhof nad Łabą w Saksonii-Anhalt. Analizie poddana były gliniana osnowa oraz domieszki. Badania te pozwoliły na obserwację kształtu, koloru i rozmieszczenia domieszek w objętości próbek, a także zidentyfikowano i opisano pęknięcia i nieciągłości osnowy znajdujące się wewnątrz badanego materiału. W szczególności wyniki tomografii rentgenowskiej pozwoliły na rekonstrukcję przestrzenną 3D struktury ceramicznej masy.

EN

The main objective of the work presented in the article was the reconstruction of 3D structure of pottery vessels found during archaeological excavations. Stereoscopic microscopy, scanning electron microscopy and X-ray tomography was used in this research. The study material consisted of fragments of clay vessels from the Early Medieval sites at Starosiedle in the Lebus Land in Poland and Rosenhof on the Elbe in Saxony-Anhalt in Germany, dated at the 9-11th centuries. Admixtures and a clay mineral matrix were analyzed. These studies enabled the observation of shape, color and composition of admixtures in the volume of samples, and identifies and describes the cracks and discontinuities of the matrix inside the sample. In particular, the X-ray tomography allowed the reconstruction of the 3D spatial structure of the ceramic mass.

Słowa kluczowe

PL

ceramika archeologiczna; mikroskopia stereoskopowa; SEM; tomografia rentgenowska

EN

archaeological ceramics; stereoscopic microscopy; SEM; X-ray tomography

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Ceramiczne
• Czasopismo: Materiały Ceramiczne
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 63, nr 2
• Strony: 444--449
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Riegert D.

autor

Konopka K.

autor

Wawulska P.

autor

Kobylińska U.

• Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej, Warszawa,

Bibliografia

• [1] „Encyklopedia historyczna świata”, t. I. Prehistoria, red. J.K. Kozłowski, Kraków (1999), 139-140.
• [2] Mogielnicka-Urban M.: „Warsztat ceramiczny w kulturze łużyckiej, Wrocław, (1984), 49-65; A. Buko, Ceramika wczesnopolska. Wprowadzenie do badań, Wrocław (1990), 92-104.
• [3] Kobylińska U. Kobyliński Z.: „Kierunki etnoarcheologicznego badania ceramiki: przegląd problematyki”, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 29, 1, (1981), 43-53.
• [4] W. Hołubowicz: Garncarstwo wiejskie zachodnich terenów Białorusi, Toruń (1950).
• [5] Stoksik H.: „Technologia warsztatu ceramicznego średniowiecznego Śląska w świetle badań specjalistycznych i eksperymentalnych”, Wrocław, (2007), 13.
• [6] Kielski A.: Ogólna technologia ceramiki, Kraków, (1969).
• [7] Wasilczyk M.: „Ceramika chodlikowska – rekonstrukcja procesu wytwarzania wczesnośredniowiecznej ceramiki naczyniowej”, Archeologia doświadczalna w Muzeum Nadwiślańskim. Eksperymenty 2003-2006, red. P. Lis, Kazimierz Dolny (2007), 25.
• [8] Kobylińska U.: „Ceramological archaeometry in Poland: the outline of history and problems”, Archaeologia Polona, 46, (2008), 89-121.
• [9] Kobylińska U.: „Wczesnośredniowieczne naczynia gliniane typu Menkendorf-Szczecin ze Starosiedla na Ziemi Lubuskiej”, Hereditatem cognoscere, red. Z. Kobyliński, Warszawa 2004, 111-123.
• [10] Badania wykopaliskowe prowadzone były przez ekspedycje Instytutu Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Instytutu Archeologii i Etnologii PAN pod kierunkiem prof. Zbigniewa Kobylińskiego.
• [11] Chodynicka L., Kapuściński T.: „Podstawowe metody rozpoznawania minerałów i skał”, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice, (2001).