Najstarsza ceramika - dowody umiejętności wypalania ceramiki w kulturach archeologicznych z okresu 30-20/16 tysięcy lat temu

• Autorzy: Kuczyńska A.

Warianty tytułu

EN

The oldest ceramic - evidences of ceramic production in past societies 30-20/16 thousand years ago

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zagadnienie wytwarzania ceramiki w górnym paleolicie nie jest powszechnie znane, tym bardziej, że jej masowe wykorzystanie datuje się na kilka-kilkanaście tysięcy lat później - w neolicie. Najliczniej zabytki ceramiczne pochodzą z Czech, a w mniejszej ilości ze Słowacji, Austrii i Rosji. W artykule zwrócono uwagę na różne aspekty wytwarzania ceramiki w górnym paleolicie. Analiza kontekstu archeologicznego pokazała, że fragmenty ceramiki znajdowano w różnych miejscach stanowisk. Badania dowiodły, że glina pochodziła z lokalnych surowców. Sam proces wytwarzania składał się z kilku etapów, polegających na odpowiednim przygotowaniu masy ceramicznej i wypalaniu w różnych warunkach. Fragmenty z ceramiki przedstawiają zarówno zwierzęta i ludzi, jak i formy nieokreślone. Zagadnienie ceramiki górnopaleolitycznej zostało opracowane szczegółowo na podstawie materiałów z Czech. Na wielu innych stanowiskach archeologicznych nie przeprowadzono jeszcze kompleksowych badań.

EN

The production of ceramic materials in the Upper Palaeolithic epoch has not known universally especially as pottery was used in the Neolithic epoch on a large scale some thousand years later. The majority of ceramic fragments was found in Czech Republic and the minority in Slovakia, Austria and Russia. There are some aspects of the ceramics production in the Upper Palaeolithic mentioned in the article. The ceramic fragments were found in various places in the sites. The studies revealed that clay was local and the production route encompassed a few stages, including preparation of ceramic mass and heat treatment at different conditions. Many different representations were made such as animals, people and unspecified. Many burn techniques were known. So far, the Upper Palaeolithic ceramic production has been analyzed in detail only in Czech Republic, but it has not been done comprehensively in other sites.

Słowa kluczowe

PL

ceramika; paleolit; Czechy; wytwarzanie ceramiki; znaczenie ceramiki

EN

ceramics; palaeolithic epoch; Czech Republic; ceramic production; significance of ceramics

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Ceramiczne
• Czasopismo: Materiały Ceramiczne
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 63, nr 1
• Strony: 215--220
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kuczyńska A.

• Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Socjologiczno-Historyczny, Instytut Archeologii, ul. Hoffmanowej 8, 35-016 Rzeszów,

Bibliografia

• [1] Svoboda J.: „The Gravettien on the Middle Danube”, Paleo, 19, (2007), 203-220.
• [2] Soffer O., Adovasio J. M.: „Textiles and Upper Paleolithic Lives. A Focus on the Perishable and the Invisable”, The Gravettien along the Danube, Proc. of the Mikulov Conf., 20-21 November 2002, (Svoboda J., Sedláčková L., Red.), Institute of Archeology, AS CR, Brno, (2004), 270-282.
• [3] Svoboda J. (Red.): „Petřkovice”, Institute of Archeology, AS CR, Brno, (2008), 168-169.
• [4] Augusta J., Burian Z.: „Człowiek kopalny”, Wyd. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa, (1966).
• [5] Verpoorte A. (Red.): „Places of Art, Traces of Fire. A Contextual Approach to Anthropomorphic Representation of the Pavlovian”, Leiden University, (2001), 95-100.
• [6] Efi menko P.P.: Analiza geologiczna obszaru Gór Pavlovskich na „Kostenki I”, Wyd. Moskwa-Leningrad, Moskwa, (1958).
• [7] Danihelka J., Grulich V., Chytrý M.: „Pavlov Hills: Botanical Excursion Giude”, w 17th International Workshop European Vegetation Survey, Brno, 1-5 May 2008, (Chytrý M., Red.), Masaryk University, Brno, 2008, 161-172.
• [8] Svoboda J. (Red.): „Pavlov I Southeast. A Window into the Gravettien Lifestyles”, Institute of Archeology, AS CR, Brno, (2005), 25-51, 415-431.
• [9] Svoboda J.: „Pavlov”, 43, Přehled výzkumů, (2002), 136.
• [10] Vasilev S.A., Ermolova N.M.: „Maininskaya stoyanka – novy pamyatnik paleolita Sybirii”, (Vasilevski R.S, Red.), Nowosybirsk, (1983), 67-75.
• [11] Budja M.: „The transition to farming and the ceramic trajectories in Western Eurasia: from ceramic figurines to vessels”, 33, Documenta Praehistorica, (2006), 183-201.
• [12] Mircea E.: „Kowale i alchemicy”, Wyd. Altheia, Warszawa, (2010).
• [13] Králík M., Svoboda J., Škrdla P., Nývlotovà Fišáková M.: „Nové nálezy keramických fragmentů a otisků v gravettienu jižní Moravy”, 49, Přehled výzkumů, (2008), 3-21.
• [14] Praslov N.D, Rogačev A.N. (Red.): „Paleolit Kostenkovsko-Borševskogo raëna na Done (1879-1979), Wyd. Nauka, Leningrad, (1982).
• [15] „Wielka Historia Świata, tom I. Świat przed „rewolucją” neolityczną”, (Kozłowski J.K., Red.), Wyd. Fogra Ofi cyna Wydawnicza, Kraków, (2004).
• [16] Praslov N. D.: „О keramike epochi werchnego paleolita w Severnoj Evrazii”, 1, Archeologičeskie vesti, (1992), 28-39.
• [17] Svoboda J. (Red.): „Petřkovice”, Institute of Archeology, AS CR, Brno, (2008), 193-223.