Fractographical characteristic of admixtures in medieval pottery

• Autorzy: Konopka K. , Riegert D. , Moszczyński W. A.

Warianty tytułu

PL

Charakterystyka fraktograficzna domieszek w średniowiecznych wyrobach garncarskich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The principal aim of the investigations described in the paper was to characterize the structure of fragments of ceramic vessels found in the region of Wyszogród, Poland, and dated from 7th to 9th century. The ceramic fragments were examined by optical and scanning electron microscopy. The material was subjected to qualitative and quantitative analyses. The qualitative description included the identification of the kind of admixtures, determination of their distribution and description of the structure of the ceramic matrix. This was done using fractographic examinations of vessel fractures which permitted identifying the shape, color, and admixture distribution, and also enabled us to observe the structure of the ceramic matrix in particular cracks and delaminations. The quantitative analysis consisted of the measurements of the size of the admixtures. Observations combined with a point analysis of the chemical composition performed in a scanning electron microscope supplemented the examinations of the kind and structure of the admixtures. The admixtures were characterized using the methods of quantitative description.

PL

Głównym celem badań opisanych w artykule była charakterystyka budowy odłamków naczyń ceramicznych znalezionych w okolicach Wyszogrodu w Polsce, datowanych na VII-IX wiek. Odłamki ceramiczne badano za pomocą mikroskopu optycznego i elektronowego mikroskopu skaningowego. Materiał był przedmiotem analizy jakościowej i ilościowej. Opis jakościowy obejmował identyfikację rodzaju domieszek, oznaczenie ich rozkładu oraz opis budowy osnowy ceramicznej. Zrealizowano to za pomocą badań fraktograficznych odłamków naczyń, które pozwoliły na identyfikację kształtu, barwy i rozkładu cząstek domieszki, a także umożliwiły obserwację budowy osnowy ceramicznej, a w szczególności pęknięć i rozwarstwień. Na analizę ilościową składały się pomiary rozmiaru cząstek domieszek. Obserwacje połączone z analizą punktową składu chemicznego, przeprowadzone za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego, uzupełniły badania rodzaju i struktury domieszek. Domieszki charakteryzowano przy użyciu metod opisu ilościowego.

Słowa kluczowe

EN

pottery; fractographic examination; clay

PL

wyroby garncarskie; badanie fraktograficzne; glina

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Ceramiczne
• Czasopismo: Materiały Ceramiczne
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 62, nr 3
• Strony: 249--253
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., wykr., tab.

Twórcy

autor

Konopka K.

autor

Riegert D.

autor

Moszczyński W. A.

• Warsaw University of Technology, Faculty of Materials Science and Engineering, Warszawa, Poland,

Bibliografia

• [1] Moszczyński W.A.: „Ceramika grupy olsztyńskiej ze stanowiska 2a w Wyszogrodzie w woj. płockim”, Proceedengs of the Conference „Ceramika zachodniobałtyjska od wczesnej epoki żelaza do początku ery nowożytnej”, Białystok 14 – 16.05.1997, M. Karczewski (ed.).
• [2] Gomez B., Doherty C.: „A preminary petrographic analysis of cypriot White Slip II ware”, Archaeometry, 42, 1, (2000), 109-118.
• [3] Pérez–Arategui J., Castillo J.R.: „Characterization of red–coloured slips (almagra) on Islamic ceramics in Muslim Spain”; Archaeometry, 42, 1, (2000), 119-128.
• [4] Mata M.P., Peacor D.R., Gallart–Marti M.D.: „Transmission electron microscopy (TEM) applied to ancient pottery”, Archaeometry, 44, 2, (2002), 155-176.
• [5] Buko A.: „Badania laboratoryjne ceramiki we francuskich ośrodkach naukowych”, Przegląd badań, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej RXXIII nr 3 1975.
• [6] Mirti P., Davit P.: „Technological characterization of Campanian pottery of type A, B and C and of regional products from ancient Calabria (Southern Italy)”, Archaeometry, 43, 1, (2001), 19 – 33.
• [7] Mogielnicka–Urban M.: „Warsztat ceramiczny w kulturze łużyckiej”, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1984.
• [8] Hołubowicz W.: „Garncarstwo wiejskie zachodnich terenów Białorusi”, Towarzystw Naukowe w Toruniu, Toruń 1950.
• [9] Ryś J.: „Stereologia materiałów”, Kraków 1995.
• [10] Chodyniecka L., Kapuściński T.: „Podstawowe metody rozpoznawania minerałów i skał”, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2001.
• [11] Hochleitner R.: „Minerały”, MUZA S.A., Warszawa 1999.