Koncepcja bezglebowej metody rekultywacji składowisk odpadów po flotacji rud miedzi

• Autorzy: Znamirowska-Karaś I. , Mizera A. , Mazur W.

Warianty tytułu

EN

Concept of soil-free reclamation method for copper ore tailings management facilities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu przedstawiono zastosowanie bezglebowej metody rekultywacji składowisk odpadów z flotacji rud miedzi. Metoda ta jest wieloetapowa i polega w pierwszej fazie na zainicjowaniu na powierzchni składowisk procesów glebotwórczych, poprzez ich zadarnienie, a w drugiej fazie zalesienie terenu, aby w końcowym efekcie na dotychczasowym nieużytku uzyskać formę ochronnych zakrzewień i zadrzewień. Na powierzchniach utrzymujących się akwenów proponuje się w pierwszej fazie rekultywacji biologicznej rozwój roślinności szuwarowej, a następnie w drugiej fazie wprowadzenie gatunków drzewiastych. Jednocześnie do inicjacji procesów glebotwórczych proponuje się wykorzystanie wszelkich lokalnie dostępnych dodatków np. słomy, ściółki oraz zastosowanie na tego typu obiektach nowoczesnych środków do rekultywacji gruntów niestabilnych czyli celulozowych mas stabilizacyjno-rekultywacyjnych lub celulozowo-tekstylnych mas stabilizacyjno-rekultywacyjnych (izoling).

EN

Usage of soil-free reclamation method for waste management facilities of big areas is presented in the paper. The concept assumes for such facilities using the water-forest or forest reclamation method. This is a multistage method and in its first stage the soil-formation processes on their surface are initiated, by planting turf and in the second stage afforestation in order to obtain the form of protective stand density with bushes on the area of former barren land. On the surface of ponds, planting the rushes in the first stage of biological reclamation and than during the second stage - introducing the three species are proposed. Simultaneously in order to initiate the soil-forming processes it is suggested to use all available local additives like straw or forest bed and usage the most modem agents for non-stable soils reclamation i. e. stabilising and reclaiming cellulose masses or stabilising and reclaiming cellulose-textile masses (izoling).

Słowa kluczowe

PL

składowiska odpadów; rudy miedzi; rekultywacja składowisk odpadów

EN

copper ore; wastes storage

• Wydawca: KGHM CUPRUM Spółka z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe
• Czasopismo: Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
• Rocznik: 2002
• Tom: nr 23
• Strony: 127--168
• Opis fizyczny: Bibliogr. /59/, tab.

Twórcy

autor

Znamirowska-Karaś I.

• CBPM "CUPRUM" Sp. z o.o., pl. 1 Maja 1/2, 50-136 Wrocław

autor

Mizera A.

• Centrum Badawczo-Projektowe Miedzi "CUPRUM" Sp. z o.o., pl 1 Maja 1/2, 50-136 Wrocław

autor

Mazur W.

• Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, ul. Grunwaldzka 90, 50-357 Wrocław

Bibliografia

• 1. Bartkowiak A., Nowak W. i inni : “Koncepcja stabilizacji powierzchni zbiornika odpadów”. Zakłady Badawcze i Projektowe Miedzi CUPRUM we Wrocławiu, 1979.
• 2. Bender J.: “Rekultywacja terenów pogórniczych w Polsce”. Zesz. Prob. Postępu Nauk Roi. 1995, z 418, 75-86 ss.
• 3. Chodak T., Szerszeń L.: “Zmiany w środowisku glebowym pod wpływem przemysłu i rolnictwa na Dolnym Śląsku”, Zeszyty Prob. Postępu Nauk Roi. z. 460:41-52, 1998.
• 4. Czaban S.: “Oceny oddziaływania składowiska “Żelazny Most” na środowisko ...”. Raporty roczne. Akademia Rolnicza we Wrocławiu, 1999-2001.
• 5. Gołda T.: “Rekultywacja”. AGH, Kraków 1993.
• 6. Gospodarczyk F., Zbroiński S., Mizera A.: “Zagospodarowanie rolnicze skarp zapór składowiska odpadów flotacyjnych rud miedzi w obrębie „Żelaznego Mostu” Akademia Rolnicza we Wrocławiu 1995.
• 7. Greinert H.: “Ochrona gleb”. Skrypt WSI Zielona Góra, 162 ss., 1972.
• 8. Greinert H., Greinert A.: “Ochrona i rekultywacja środowiska glebowego”. Wyd. Polit. Zielonogórskiej, 185-245, Zielona Góra 1999.
• 9. Greszta J.: “Rekultywacja nieużytków poprzemysłowych”. PWRiL, Warszawa, 1972.
• 10. Greszta J.: “Rekultywacja terenów poprzemysłowych”. W: Ochrona przyrodniczego środowiska człowieka. PWN, 485-502 s, Warszawa 1973.
• 11. Greszta J.: “Rekultywacja terenów poprzemysłowych”. Ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego. PAN, 517-555s, Warszawa 1978.
• 12. Greszta J.: “Metody rekultywacji i zagospodarowania nieużytków poprzemysłowych”. SGGW, 65 ss., Warszawa 1980.
• 13. Greszta i Zespół “Rekultywacja zbiornika odpadów poflotacyjnych Lena”, maszynopis, CUPRUM, Wrocław 1976.
• 14. Grotowski A., Mizera A., Grotowska M.: „Możliwość i warunki zagospodarowania odpadów powstających przy eksploatacji i przeróbce rud miedzi”. Konferencja naukowa - Problemy Zagospodarowania Odpadów Mineralnych, Wisła, 15-17 marca 1995.
• 15. Haber Z., Urbański P.: “Ekologiczne problemy polskiego zagłębia miedziowego - “Żelazny Most””, Aura 9, 1994.
• 16. Krajewski W., Zawerbny R.: „Ocena stanu środowiska oraz przebiegu procesów naturalnej sukcesji roślin na wyłączonym z eksploatacji składowisku „Gilów” na podstawie wizji terenowej. CBPM „Cuprum” we Wrocławiu, 1997.
• 17. Krzaklewski W.: “Prosty sposób biologicznej rekultywacji powierzchni zbiornika odpadów z flotacji rud miedzi”, Ochrona Terenów Górniczych 69/3, Katowice 1984.
• 18. Krzaklewski W.: “Sposób biologicznej obudowy zbiornika odpadów z flotacji rud miedzi “Gilów” z możliwością zastosowania techniki lotniczej”. Ochrona Terenów Górniczych, nr 77, Katowice 1986.
• 19. Krzaklewski W.: “Leśna rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie nieużytków poprzemysłowych”, Skrypt AR w Krakowie, Kraków 1988, 1-108 s.
• 20. Krzaklewski W.: “Opinia dotycząca zastosowania awiohydroobsiewu do stabilizacji powierzchni zbiornika „Gilów” i jej porównanie z metodą tradycyjną”. AGH w Krakowie, 1989.
• 21. Krzaklewski W.: “Analiza działalności rekultywacyjnej na terenach pogómiczych w głównych gałęziach przemysłu wydobywczego w Polsce”. SGGW, AR w Warszawie, 1990.
• 22. Krzaklewski W., Wolski K., Klaja R., Koczańska W.: “Wytyczne 1/84 założenia pola doświadczalnego dla sprawdzenia możliwości zastosowania avioobsiewöw i aviohydroobsiewow w rekultywacji biologicznej powierzchni zbiornika Gilów przy ZG Lubin. AGH w Krakowie, 1984.
• 23. Krzaklewski W„ Wójcik J„ Pająk M„ Pietrzykowski M„ Greszta J„ Barszcz J.: “Opracowanie zaleceń dla rekultywacji leśnej terenów zdewastowanych w głównych gałęziach przemysłu wydobywczego”, Kraków 2000 r.
• 24. Książkiewicz M.: Geologia dynamiczna. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1968.
• 25. Maciak F.: “Ochrona i rekultywacja środowiska”. SGGW, 348 ss„ Warszawa 1996.
• 26. Mazur W.: Czynniki powstrzymujące wprowadzenie drzewostanu na tereny zdegradowane przez zbiorniki poflotacyjne w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. IV Krajowe Sympozjum „Reakcje biologiczne drzew na zanieczyszczenia przemysłowe”. Kórnik 29.05,- 01.06. 2001 r.
• 27. Mizera A.: “Doświadczenia połowę nad biologiczną zabudową zbiornika nr 1 ZG Konrad”. ZBPM Cuprum we Wrocławiu, 1980.
• 28. Mizera A.: “Rekultywacja i zagospodarowanie zbiornika nr 1 w ZG Konrad”. ZBPM Cuprum we Wrocławiu, 1983.
• 29. Mizera A.: “Główne problemy rekultywacji w przemyśle metali nieżelaznych”. Sozologia i Sozotechnika z. 26, Kraków 1988.
• 30. Mizera A.: “Zagrożenia odpadami poflotacyjnymi” W Zasady ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego na obszarach eksploatacji złóż kopalin”. SGGW-AR, Warszawa 1990.
• 31. Mizera A., Krajewski J.: “Metoda przeciwdziałaniu pyleniu z plaż i zapór zbiornika odpadów poflotacyjnych Żelazny Most”. I Międzynarodowa Konferencja Ochrony Środowiska w Przemyśle Metali Nieżelaznych, Szczyrk 11-12 października, CBPM Cuprum, Wrocław, 177-180, 1994.
• 32. Opracowanie zbiorowe: “Monografia KGHM Polska Miedź SA”, Lubin 1996.
• 33. Patrzałek A., Strzyszcz Z.: “Badania terenowe nad możliwością biologicznej obudowy osadników poflotacyjnych zielenią niską”, Archiwum Ochrony Środowiska, nr 3-4, 1980.
• 34. Piasecki J., Mizera A.: „Rekultywacja zbiornika osadów poflotacyjnych „Gilów” przy wykorzystaniu odpadów piaskowni „Obora” i zastosowaniu nawodnień rekultywowanej powierzchni”. Wrocław 1976 (nieopubliowane).
• 35. Piasecki J., Borys A., Mizera A.: “Rekultywacja i zagospodarowanie zbiorników odpadów z flotacji rud miedzi na przykładzie zbiornika nr 1 Zakładów Górniczych LENA w Wilkowie k/Złotoryi. ZBiPM Cuprum we Wrocławiu, 1980.
• 36. Reczek D., Golenia W.: “Zastosowanie wybranych materiałów w rekultywacji wysypisk odpadów przemysłowych i komunalnych”. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wiertnictwo nafta i gaz., tom 15, 1998.
• 37. Sadowy W., Urbaniak M.: “Nowe metody ograniczenia negatywnego oddziaływania składowisk odpadów na grunty przyległe oraz postęp w rekultywacji terenów poskładowiskowych”. Mat. konferencji PAN, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska “Gospodarka Terenami Zniszczonymi Działalnością Człowieka”. 10-11 październik 1996.
• 38. Siuta J.: “Ochrona i rekultywacja gleb”. PWRL, 1978.
• 39. Siuta J.: “Ochrona ziemi” . LSW, 5-169 s, 1982.
• 40. Siuta J.: “Rekultywacja gruntów”. Poradnik, IOŚ, 204 ss., Warszawa, 1998.
• 41. Skawina T.: “Klasyfikacja terenów pogórniczych dla potrzeb rekultywacji”. Ochr. Ter. górniczych, 2, 6, 3-10 s, 1968.
• 42. Skawina T.: “Rezultaty badań nad modelem rekultywacji terenów pogórniczych w Polsce”. Zesz. Prob. Postępu Nauk Rol. 212, AGH, Kraków, 1969.
• 43. Skawina T.: “Perspektywy i zasady rekultywacji i zagospodarowania hałd, stawów osadowych, piaskowni oraz terenów zawodnionych i osuszonych”. Sprawozdanie z badań przeprowadzonych w 1974 r., AGH w Krakowie.
• 44. Skawina T., Trafas M.: “Kryteria oceny przydatności gruntów dla rekultywacji”. XIX Ogólnopolski Zjazd Naukowy PTG Kom. JUNG, Puławy 1972.
• 45. Strzyszcz Z.: “Właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne odpadów poflotacyjnych rud cynku i ołowiu w aspekcie ich biologicznej rekultywacji”, Archiwum Ochrony Środowiska, nr 3-4, 1980.
• 46. Strzyszcz Z.: “Wpływ działalności przemysłowej na zmiany środowiska glebowego”, Archiwum Ochrony Środowiska, 1981.
• 47. Strzyszcz Z.: “Oddziaływanie przemysłu w środowisku glebowym i możliwość jego rekultywacji”. Ossolineum 1983, Wrocław.
• 48. Strzyszcz Z.: “Ocena wpływu części górniczej ZGH Bolesław na środowisko”. AGH Kraków, sierpień 1995 a.
• 49. Strzyszcz Z.: “Bezglebowa metoda rekultywacji biologicznej zwałowisk odpadów górnictwa węgla kamiennego”. Wiadomości górnicze 6/1995 b, 253-258 s.
• 50. Strzyszcz Z.: “Metoda bezglebowa”. Eko-magazyn ekologiczny, 1, 1997.
• 51. Turski R., Baran S.: “Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb”. Wyd. AR Lublin, 163 ss., 1995.
• 52. Urbaniak M., Sadowy W.: “Stabilizacja i rekultywacja gruntów z wykorzystaniem surowców odpadowych”. Arch. Ochr. Środowiska 24/1, 1998.
• 53. Zajbert A.: “Projekt rozbudowy składowiska odpadów poflotacyjnych ŻELAZNY MOST”, Gospodarka Wodna nr 9/2001.
• Literatura uzupełniająca:
• 1. Przepisy ustawy z 27 lipca 2001 r. O wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085).
• 2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. Dziennik Ustaw nr 112, poz. 1206.
• 3. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie klasyfikacji wód, warunków jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzone do wód lub do ziemi z dnia 5 listopada 1991 r. (Dz. U. nr 116, poz. 503).
• 4. Ustawa „Prawo ochrony środowiska” z 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 627).
• 5. Ustawa o odpadach z 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628).
• 6. Ustawa “Prawo wodne” z 18 lipca 2001r. (Dz. U. Nr 115 z 11 października 2001 r., poz. 1229).