Uwagi o temperaturze zastępczej klimatu

• Autorzy: Wacławik J.

Warianty tytułu

EN

Some remarks about equivalent temperature of climate

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Temperatura zastępcza klimatu TZK nie jest samodzielną miarą obciążenia cieplnego, lecz wielkością identyczną ze wskaźnikiem WBGT, od którego różni się jedynie sposobem pomiaru. Pośredni pomiar TZK, poprzez wyznaczenie zależności między TZK a temperaturą powietrza na termometrze suchym i wilgotnym oraz prędkością przepływu w taki sposób, by zachodziła zależność TZK = WBGT omawia i próbuje uzasadnić W. Turkiewicz (1986). Jednak związki między WBGT i parametrami otoczenia ustalili C.D.Sullivan & R.L. Gorton (1976), a także W.J. Davis (1976) oraz N.Z. Azer i S. Hsu (1977). W pracy porównano wartości TZK i WBGT w oparciu o pracę C.D. Sullivan'a & R.L. Gorton'a i pomiary wykonane przez zespół pracowników Głównego Instytutu Górnictwa. Ponadto porównano ocenę obciążenia cieplnego przygotowaną według TZK z ocenami opracowaną na podstawie normy ISO 7933 (w postaci wersji PN-EN 12515 z marca 2002 r.), a także według metodyki J.M. Stewart'a & A. Whillier'a (1976) oraz M.J. McPhersona (1992). Z przeprowadzonej analizy wynika, że równość TZK = WBGT nie jest spełniona, a zasady określania obciążenia cieplnego, opracowane na podstawie TZK są błędne. Mylnie wskazują jako bezpieczne niektóre parametry mikroklimatu, przy których może dojść do nadmiernego obciążenia cieplnego organizmu. Wskaźnik TZK nie spełnia warunków stawianych miarom obciążenia termicznego.

EN

Wet-bulb globe temperature (WBGT) index is a function of four factors affecting environmental heat stress: dry-bulb temperature Ta, wet-bulb temperature Tm, radiant temperature Tr and velocity of air va. This index combines in enclosed environment the measurement of two parameters, natural wet-bulb temperaturę and the globe temperature. Several mathematical formulas are available for predicting WBGT from the environmental factors. W. Turkiewicz (1986) recommended a new one, which called temperature conform of climate TZK: TZK = 0.6Tm + 0.4Ta - va. Unfortunately, values of TZK are unequal WBGT for the same environment parameters. In comparison with C.D. Sullivan & R.L. Gorton's (1976) formula TZK get values smaller than WBGT. It is known that WBGT is not extremely sensitive to air velocity and that sensitivity decays at higher velocities. For the same environmental parameters be obtained the value of TZK which is references for high metabolic rate and the value of WBGT which is proper for moderate or Iow metabolic.

Słowa kluczowe

PL

TZK; WBGT; wskaźniki klimatyczne; BHP

EN

WBGT; TZK; industrial safety

• Wydawca: KGHM CUPRUM Spółka z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe
• Czasopismo: Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 3
• Strony: 43--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Wacławik J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. Azer N.Z.& S. Hsu (1977): OSHA heat stress standards and the WBGT index, ASHRAE Transactions, 83, 2, str. 30-40
• 2. Bystroń H.,Knechtel J., Markefka P. (1994): Przybliżony wskaźnik obciążenia cieplnego górników na gorących stanowiskach pracy w polskich kopalniach węgla kamiennego, Materiały 16 Światowego Kongresu Górniczego, tom 4, str. 151-155
• 3. Davis W.J. (1976): Typical WBGT indices in various industrial environments, ASHRAE Transactions, 82, 2, str. 303-317
• 4. Mitchell D. & Whillier A. (1971): Cooling power of underground environments, J.S.Afr.IMM, vol 72, Okt. str. 93-99 (publikacja powtórzona w 1999 roku)
• 5. McPherson M.J. (1992): Physiological reaction to climatic conditions, Chapter in: Subsurface ventilation and environmental engineering, Chapman & Hall, London
• 6. McPherson M.J. (1992): The generalization of air cooling power, Fifth International Mine Ventilation Congress, R. Hemp, Johannesburg
• 7. Stewart J.M.& Whillier A. (1979): A guide to the measurement and assessment of heat stress in gold mines, JMVentSocSA, 32, nr 9, str. 169-178
• 8. Sullivan CD. & Gorton R.L. (1976): A method of calculation of WBGT from environmental factors, ASHRAE Transactions, 82, 2, str.279-292
• 9. Turkiewicz W. (1986): Propozycja nowego wskaźnika oceny warunków klimatycznych w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego, Cuprum 3-4, str. 10-13
• 10. Wacławik J. & Branny M. (2006): Zasady oceny obciążenia termicznego metodą modelowania wymiany ciepła między pracownikiem a otoczeniem, Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, Miesięcznik WUG, nr 1 (137), str. 3-13
• 11. U.Yaglou C.P.& Minard CD. (1957): Control of heat casualties at military training centres, Arch. Industr. Health, 16, str. 302-316
• 12. Zarządzenie Prezesa (2004): Zarządzenie Prezesa Zarządu KGHM Polska Miedź S.A. nr PZ/10/2004 z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie wprowadzenia w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. jednolitych zasad określenia warunków klimatycznych poprzez wyznaczanie temperatury zastępczej klimatu
• 13. Zasady pomiaru (2005): KGHM Polska Miedź S.A. ZG Rudna: Zasady pomiaru i oceny warunków wentylacyjno-klimatyeznych w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A.
• 14. Polska Norma PN-85/N-08011 (1985): Ergonomia. Środowiska gorące. Wyznaczenie obciążeń termicznych działających na człowieka w środowisku pracy, oparte na wskaźniku WBGT
• 15. Polska Norma PN-G-03100 (1997): Ochrona pracy w górnictwie.Warunki klimatyczne kopalń podziemnych. Wyznaczanie temperatury zastępczej klimatu
• 16. Polska Norma PN-EN 12515 (2002): Środowiska gorące. Analityczne określanie i interpretacja stresu cieplnego z wykorzystaniem obliczenia wymaganej ilości potu
• 17. ISO DIS 7933 (2004): Ergonomics of the Thermal Environment. Analytical determination and Interpretation of Heat Stress Using Calculation of the Predicted Heat Strain, International Standardisation Organisation, Geneva
• 18. ISO DIS 9920, (2005): Ergonomics of the Thermal Environment - Estimation of the Thermal Insulation and Evaporative Resistance of a Clothing Ensemble, International Standardisation Organisation, Geneva